آستان قدس رضوی آن‌گونه که رئیس جدید آن می‌گوید راه تازه‌ای در پیش گرفته است. پس از مرگ عباس واعظ طبسی، علی خامنه‌ای قدرت متمرکز او را میان ابراهیم رئیسی و احمد علم الهدی تقسیم کرد تا امکان بیشتری برای کنترل یکی از بزرگ‌ترین بنیادهای مذهبی و اقتصادی داشته باشد.

raisiee
ابراهیم رئیسی مجری سیاست‌های رهبر جمهوری اسلامی در آستان قدس رضوی است.

او در نخستین گام با صدور فرمانی هفت ماده‌ای از رئیسی خواست که سازمان راه جدیدی در پیش بگیرد و بیش از گذشته به «اقتصاد مقاومتی» و «خدمات حمایتی و حمایت از مستضعفان» بپردازد. حال آن‌گونه که رابط عمومی این بنیاد روایت کرده است، ساختار این بنیاد تغییر خواهد کرد.

محمد امین توکلی مدیرکل روابط عمومی آستان قدس در گفت‌وگو با خبرگزاری دولتی جمهوری اسلامی ایران، ایرنا، گفته است که «معاونت مستضعفان» در مجموعه تاسیس شده و مسئولیت آن با مصطفی خاکسار قهرودی است. خاکسار قهرودی پیش از این ریاست سازمان حج و زیارت، معاونت مشارکت‌های مردمی کمیته امداد و فرماندهی سپاه سیستان و بلوچستان را برعهده داشته است.

علاوه بر خاکسار، مرتضی بختیاری رئیس پیشین سازمان زندان‌ها و فرهاد رهبر معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی در دولت احمدی‌نژاد هم به عنوان قائم مقام و مشاور اقتصادی به مجموعه آستان قدس پیوسته‌اند و مصطفی عزیزیان قائم مقام پیشین آستان هم به عنوان معاونت عمرانی منصوب شد تا «برنامه‌های ابلاغی» را پیش ببرند.

در کنار تغییر در ساختار نیروی انسانی، تولیت جدید آستان همچنین زبان به انتقاد از برخی فعالیت‌های اقتصادی آستان گشوده است. او در نخستین گام دو پروژه تجاری «مشهد مال» و «جهان مال» را خلاف اهداف این موسسه خواند. البته مخالفت او نه به خاطر درآمدزایی این دو پروژه بلکه به دلیل نوع معماری و تبدیل شدن این دو مرکز به محل عرضه «برندهای خارجی» بود.

ابراهیم رئیسی وعده کرد که در پروژه‌های آتی آستان معماری اسلامی و توجه به اقتصاد مقاومتی ابلاغ شده مورد توجه مدیران این مجموعه قرار گیرد. او همچنین گفته است که معاونت مستضعفان محرومیت زدایی را مورد توجه قرار خواهد داد.

بسیج بنیادها در خدمت رهبر

تا پیش از مرگ واعظ طبسی آستان قدس نهادی بود با استقلال نسبی از قدرت مرکزی. چه در مدیریت حوزه‌های علمیه و چه فعالیت‌های اقتصادی بیش از آنکه تابع حکومت و به صورت ویژه نهاد رهبری باشد، به سان امپراتوری واعظ طبسی در مشهد و استان خراسان حکمرانی می‌کرد.

حال اما پس از مرگ او خامنه‌ای علاوه بر کاستن از اختیارات تولیت و سپردن بخشی از وظایف آن به احمد علم‌الهدی، می‌خواهد که منابع مالی آستان را هم در اختیار داشته باشد. تاسیس معاونت مستضعفان در آستان قدس و سپردن مسئولیت آن به یکی از فرماندهان سپاه در شرایطی که کمیته امداد، بنیاد برکت و بسیج هم در این حوزه فعالیت دارند و از فقر و محرومیت مردم و مناطق در راستای اهداف ایدئولوژیک نظام جمهوری اسلامی بهره می‌برند و تاثیری در کاهش فقر و محرومیت ندارند، یک گام دیگر در «موازی‌سازی نهادی» خامنه‌ای است.

او که در دهه گذشته بنیاد برکت را از دل «ستاد اجرایی فرمان امام» تاسیس کرد تا استیلای نهاد رهبری را در حوزه «خدمات حمایتی» گسترش دهد، حال آستان قدس را هم به این مجموعه افزوده تا دستی پرتر برای پیشبرد برنامه‌ها داشته باشد.

چرا آستان مالیات نمی‌دهد؟

خامنه‌ای و رئیسی در حالی بر گستر فعالیت‌های «حمایت از محرومان» آستان قدس تاکید دارند که این نهاد به‌رغم برخورداری از مجموعه دارایی‌های وسیع همچنان از پرداخت مالیات فرار می‌کند.

بیشتر بخوانید: امپراتوری واعظ طبسی در آستان قدس و امان‌نامه رهبری

دو سال قبل هنگامی که مجلس شورای اسلامی تصمیم گرفت که همه بنیادها و نهادها را مشمول قانون مالیات کند، آستان قدس این موضوع را نپذیرفت و به استناد نامه‌ای از نخستین رهبر جمهوری اسلامی معافیت مالیاتی این بنیاد را حکم حکومتی دانست.

سال گذشته نیز یک‌بار دیگر نمایندگان مجلس خواستار پرداخت مالیات از سوی همه نهادها و بنیادهای حکومتی و نظامی شدند، اما به هنگام تصویب قانون بودجه یک‌بار دیگر آستان قدس رضوی از فهرست بنیادهای مشمول مالیات خارج شد.

فرار آستان قدس با مجموعه‌ای از بنگاه‌های تجاری، تولیدی و املاک گسترده و در مقابل آن « سفره افطار رایگان برای محرومان» و «تاسیس معاونت مستضعفان» آشکارترین تناقض این بنیاد است و نشانی برای «اقتصاد سیاه در اختیار نهادهای رهبری».

—————————————————————————————-

در همین زمینه