رهبر جمهوری اسلامی سیاست‌های کلی «خانواده» را به روسای قوای سه‌گانه و رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام ابلاغ کرد.

خانواده ایرانی

در ابلاغیه علی خامنه‌ای با تاکید بر تقویت بنیان خانواده، زنان در خانواده با نقش‌های همسری، مادری و خانه‌داری تعریف شده‌اند و نقش مردان، پدری و اقتصادی خوانده شده است.

در متن این سیاست‌های کلی، خانواده به عنوان «سنگ بنای جامعه اسلامی و کانون رشد و تعالی انسان و پشتوانه سلامت و بالندگی و اقتدار و اعتلای معنوی کشور و نظام» تعریف شده و سمت و سوی حرکت نظام، تحکیم بنیان آن تعیین شده است.

بر اساس این ابلاغیه، ایجاد جامعه‌ای خانواده‌محور و محور قرار دادن خانواده در قوانین و مقررات، برنامه‌ها، سیاست‌های اجرایی و تمام نظام‌های آموزشی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی در راس سیاست‌های قوای سه‌گانه قرار خواهد گرفت.

خامنه‌ای در بخش دیگری از ابلاغیه خود به برنامه‌های ترویج و تسهیل ازدواج اشاره کرده تا تشکیل خانواده، محور برنامه‌‌های دختران و پسران باشد.

او تاکید کرده که باید از ظرفیت‌های آموزشی، تربیتی و رسانه‌ای کشور در جهت تحکیم بنیان خانواده و روابط خانوادگی استفاده شود و با جنگ نرم دشمنان برای فروپاشی و انحراف روابط خانوادگی مقابله شود.

خامنه‌ای در ابلاغیه سیاست‌های کلی خانواده، همچنین به بازنگری، اصلاح و تکمیل نظام حقوقی و رویه‌های قضایی در حوزه خانواده اشاره کرده به نحوی که «هدف تثبیت و تحکیم خانواده» باشد. او خواهان ساماندهی نظام مشاوره‌ای و آموزش قبل، حین و پس از تشکیل خانواده و تسهیل دسترسی به آن بر اساس مبانی اسلامی ـ ایرانی برای استحکام خانواده شده است.

در حالی که یکی از عوامل طلاق در ایران فقر و مشکلات اقتصادی است، خامنه‌ای به «ارتقای معیشت و اقتصاد خانواده‌ها با توانمندسازی آنان برای کاهش دغدغه‌های آینده آنها درباره اشتغال، ازدواج و مسکن» هم اشاره کرده است.

رهبر ایران در ابلاغیه خود درباره سیاست‌های کلی خانواده خواهان پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی و عوامل تزلزل نهاد خانواده به ویژه طلاق شده و گفته که عوامل طلاق باید شناسایی شوند و درباره «کراهت طلاق» فرهنگ‌سازی شود.

با وجود تشویق مسئولان حکومت اسلامی به ازدواج، آمار طلاق در ایران رو به افزایش است.

سال ۹۴، سایت اقتصاد نیوز با انتشار نموداری آمار ازدواج و طلاق را در ایران بررسی کرده بود. بر این اساس در شش ماهه اول سال ۱۳۹۴، از هر ۴,۴ ازدواج یکی به طلاق ختم شده و در سال ۱۳۹۳ هم همین نسبت وجود دارد.

اما در سال ۱۳۹۲ از هر پنج ازدواج یکی به طلاق ختم شده و در سال ۱۳۹۱ از هر ۵,۵ ازدواج. همین مساله نشان می‌دهد در چند سال گذشته تعداد طلاق‌ نسبت به ازدواج افزایش داشته است.

انوشیروان محسنی بندپی، رئیس سازمان بهزیستی ایران هم خرداد ماه گذشته گفته بود نرخ طلاق در برخی استان‌ها به ۵۰ درصد رسیده است.

هر روز در ایران ۳۴۳ مورد طلاق در دفا‌تر ازدواج و طلاق ثبت می‌شود و تنها در تهران روزانه ۹۰ زوج از هم جدا می‌شوند.

از عمده‌ترین دلایل طلاق می‌توان به «مسائل جنسی، مشکلات اقتصادی و اعتیاد» اشاره کرد.

در بخش دیگری از این ابلاغیه اما بر حمایت حقوقی، اقتصادی و فرهنگی از خانواده‌های با سرپرستی زنان و تشویق و تسهیل ازدواج آنان تاکید شده است.

تشویق به ازدواج زنان سرپرست خانواده در نهادهای مختلف پیگیری می‌شود. از جمله، معاون توسعه مشارکت‌های مردمی کمیته امداد پیش‌تر به خبرگزاری کار ایران (ایلنا) گفته است: «این نهاد در ارتباط با ازدواج مجدد زنان سرپرست خانوار مشوق‌هایی را از محل کمک‌های مردمی در نظر گرفته است.»

در راستای تغییر سیاست‌های نظام جمهوری اسلامی در زمینه باروری و فرزندآوری که خود خامنه‌ای تغییردهنده آن بوده، ایجاد ساز و کارهای لازم در زمینه سلامت باروری و افزایش فرزندآوری هم مورد تاکید این ابلاغیه است.

«طرح افزایش نرخ باروری و پیشگیری از کاهش رشد جمعیت» در مجلس نهم تصویب شد و با کسانی که از موارد ذکر شده در این طرح تخلف کنند، مطابق ماده ۶۲۴ قانون مجازات اسلامی رفتار می‌شود.

سیاست‌های جمعیتی در ایران در پی سخنرانی معروف رهبر حکومت ایران در جمع گروهی از مردم شهر و بجنورد تغییر کلی یافت. او موضع‌گیری سال‎های قبل خود را در قبال کنترل جمعیت در ایران اشتباه خوانده و از خداوند خواسته بود او را به خاطر این سیاست ببخشد.

رهبر جمهوری اسلامی در ابلاغیه سیاست‌های کلی نظام درباره خانواده، با تاکید بر «ممنوعیت نشر برنامه‌های مخل ارزش‌های خانواده» بر ارائه و ترسیم الگوی اسلامی خانواده و تقویت و ترویج سبک زندگی اسلامی ـ ایرانی تاکید کرده است.

مبارزه با اشرافیت، تجمل‌گرایی و مظاهر فرهنگ غرب از محورهای ابلاغیه او درباره سیاست‌های خانواده در ایران است.

در سال‌های اخیر علی خامنه‌ای انتقاد‌هایی را متوجه سبک زندگی ایرانیان کرده است. توجه مردم به زبان انگلیسی، علاقه به «برند»‌های خارجی و سفرهای خارج از کشور از آخرین انتقادهای او به سبک زندگی ایرانیان بوده است.

بنا بر خواست خامنه‌ای، شورای عالی انقلاب فرهنگی سال‌هاست طرحی را در دستور کار دارد تا بر اساس آن سبک زندگی اسلامی را تدوین کند. «کمیسیون تدوین برنامه جامع سبک زندگی اسلامی- ایرانی» در سال ۱۳۹۱ در دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی تشکیل شده است تا شکل خانواده، ازدواج، مسکن، لباس، الگوى مصرف، خوراک و آشپزى، تفریحات، خط و زبان مردم و …، ایرانی- اسلامی شود.

این سیاست‌ها پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام و در راستای اجرای اصل ۱۱۰ قانون اساسی ابلاغ شده است.

اصل ۱۱۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی، تعيين‌ سياست‌های كلی نظام‌ پس‌ از مشورت‌ با مجمع تشخيص‌ مصلحت‌ نظام‌ را وظیفه رهبر می‌داند.