رئیس‌جمهوری ایالات متحده با حمایت دوباره از عربستان سعودی و متحدانش در برابر قطر، این کشور را حامی سطح بالای تروریسم خواند. وزیر امور خارجه آمریکا اما خواستار کاهش فشارها بر این کشور شد، درحالی‌که برای ارجاع به خلیج فارس از ترکیب «خلیج عربی» استفاده کرد.

دیدار ترامپ و امیر قطر در ماه مه امسال – عکس: AFP

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات متحده جمعه، ۹ ژوئن/۱۹ خرداد در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با کلاوس یوهانیس، رئیس‌جمهوری رومانی با اشاره به بحران دیپلماتیک قطر گفت: «قطر متأسفانه به لحاظ تاریخی یک حامی مالی سطح بالای تروریسم بوده.»

ترامپ که در کاخ سفید با خبرنگاران سخن می‌گفت، ادامه داد: «زمان آن فرا رسیده که از قطر بخواهیم به حمایت مالی از تروریسم پایان دهد.»

رئیس‌جمهوری ایالات متحده همچنین ادعا کرد که او پس از بازدید اخیرش از ریاض، پایتخت عربستان به رهبران عربی برای برنامه‌ریزی این شیوه برخورد با قطر یاری رسانده است. ترامپ پیشتر نیز در توئیت‌هایی قطع رابطه کشورهای عربی با قطر را حاصل سفر خود به ریاض خوانده بود.

عربستان سعودی، امارات متحده عربی، مصر و یمن دوشنبه پنجم ژوئن در یک اقدام کاملاً غافلگیرکننده روابط دیپلماتیک خود را با قطر قطع کردند و مرزهای زمینی و حریم هوایی خود را به روی این کشور کوچک در حاشیه خلیج فارس بستند. به تدریج چند کشور دیگر، از جمله جمهوری اسلامی موریتانی نیز در حمایت از عربستان سعودی روابط دیپلماتیک خود را با قطر قطع کردند. عربستان سعودی و متحدانش، در یک بیانیه مشترک قطر را متهم کرده‌اند که از اخوان‌المسلین در مصر و حماس در نوار غزه حمایت می‌کند. آن‌ها خواهان تغییر سیاست قطر در رابطه با ایران هم شده‌اند.

دولت قطر جمعه ۹ ژوئن با انتشار بیانیه‌ای تمام این اتهام‌ها را تکذیب کرد و گفت که از عربستان و متحدانش در مبارزه با تروریسم «فعال‌تر» بوده‌است. ترکیه و ایران نیز به حمایت از قطر شتافته اند. آنکارا که پایگاهی نظامی در قطر دارد، در حال برنامه‌ریزی برای فرستادن سرباز به این کشور است.

فراخوان تیلرسون به کاهش فشارها و استفاده از «خلیج عربی»

با این حال، رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه ایالات متحده موضعی نرم‌تر از دونالد ترامپ در قبال قطر نشان داد و در یک بیانیه از متحدان عرب واشنگتن خواست تا فشارهایشان بر قطر را کاهش داد.

تیلرسون به خبرنگاران در واشنگتن گفت که «ما از پادشاهی عربستان سعودی، امارات متحده عربی، بحرین و مصر می‌خواهیم تا از شدت محاصره قطر بکاهند.» او توضیح داد که محاصره قطر و مسدودکردن راه‌های حمل و نقل و مسیرهای تجاری این کشور به مردم عادی قطر آسیب می‌رساند، کسب‌و‌کار را مختل می‌کند و برای نبرد ایالات متحده علیه گروه «دولت اسلامی» (داعش) در خاورمیانه مضر است.

پنتاگون پیش از سخنان تیلرسون گفته بود که محاصره اقتصادی قطر از سوی کشورهای همسایه و بسته‌شدن مرزهای این کشور توانایی ایالات متحده برای برنامه‌ریزی عملیات نظامی بلندمدت را کاهش می‌دهد.

پایگاه هوایی العدید در قطر که در دست ایالات متحده است، میزبان ۱۱ هزار نیروی نظامی ائتلاف بین‌المللی علیه داعش به رهبری آمریکا است.

او در این کنفرانس مطبوعاتی از قطر و دیگر کشورها همزمان خواست تا به حمایت از «تروریسم» پایان دهند. اگرچه عربستان و حامیانش قطع رابطه با قطر را به دلیل حمایت دوحه از تروریسم و افراطی‌گری توجیه کرده‌اند، تیلرسون از همه طرفین درگیر در بحران خواست تا «به حمایت مالی از افراطی‌گری درون مرزهایشان» پایان دهند.

تیلرسون در اشاره به کشورهای عربی حوزه خلیج فارس از عبارت «خلیج عربی» استفاده کرد.

نگرانی مرکل از بحران قطر

آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان نیز جمعه در کنفرانسی مطبوعاتی نسبت به بحران دیپلماتیک قطر ابراز نگرانی کرد.

مرکل در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با انریکه پنیا نیتو، رئیس‌جمهوری مکزیک در پایتخت این کشور ‌گفت که «راه‌حل‌های سیاسی درگیری‌ها، همچون وضعیت سوریه، لیبی یا عراق، بدون حضور برخی بازیگران منطقه‌ای در گفت‌و‌گو تحقق نخواهد یافت و این بازیگران منطقه‌ای قطعاً شامل قطر، ترکیه و ایران می‌شود.»

مرکل در ادامه هدف اصلی را حفظ موازنه قدرت در خاورمیانه و مبارزه با تروریسم در آنجا دانست و گفت که در اجلاس گروه ۲۰ در ماه آینده در هامبورگ آلمان به موضوع مبارزه با تروریسم پرداخته خواهد شد.

در همین زمینه