اختلاف نظر بریتانیا و آلمان درباره پیشنهاد «توافق جدید» با ایران

دولت بریتانیا اعلام کرد که با متحدان خود برای حل مسائل مربوط به ایران همکاری خواهد کرد و از مذاکرات مکرون و ترامپ درباره «توافق جدید» با ایران پشتیبانی می‌کند. وزارت خارجه آلمان اما بر حفظ برجام تأکید کرده است.

امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه در نشست خبری مشترک خود با دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا که سه‌شنبه ۲۴ آوریل/ ۴ اردیبهشت در کاخ سفد برگزار شد اعلام کرد که به نظر او، علاوه بر برجام به توافق تازه‌ای با ایران در زمینه نظارت بر تأسیسات موشکی سپاه، محدود کردن نفوذ ایران در خاورمیانه و همچنین محدویت غنی‌سازی اورانیوم تا سال ۲۰۲۵ نیاز است.

سخنگوی دولت بریتانیا چهارشنبه ۲۵ آوریل / ۵ اردیبهشت در این‌باره گفت: «ما با متحدان خود در مورد چگونگی برخورد با طیف وسیعی از چالش‌هایی که ایران در خاورمیانه ایجاد می‌کند، از جمله مسائلی که رئیس‌جمهور مکرون درباره توافق جدید پیشنهاد داده، همکاری می‌کنیم.»

این اظهارنظرها در چارچوب مهلتی مطرح می‌شوند که دونالد ترامپ به آلمان، فرانسه و بریتانیا مهلت داده تا توافق هسته‌ای کنونی با ایران را تا ۱۲ ماه مه (۲۲ اردیبهشت) تکمیل کنند. رئیس جمهور آمریکا برجام را «بدترین توافق همه دوران‌ها» می‌داند و گفته است که اگر برجام تکمیل نشود از این توافق خارج و تحریم‌ها علیه ایران را بار دیگر به‌اجرا خواهد گذاشت. با این حال، بریتانیا، فرانسه و آلمان می‌گویند توافق هسته‌ای در حال انجام است و به دنبال راه‌هایی برای رفع نگرانی‌های ترامپ درباره فعالیت‌های گسترده‌تر ایران بدون ورود به توافق هسته‌ای هستند.

سخنگوی دولت بریتانیا با بیان این‌که «توافق هسته‌ای محصول ۱۳ سال دیپلماسی خستگی‌ناپذیر است و پیش می‌رود»، افزود: «در عین حال ما متوجه هستیم که مواردی وجود دارد که این توافق آن‌ها را پوشش نداده، از جمله موشک‌های بالستیک. ما باید در این‌باره گفت‌وگو کنیم که با لغو توافق هسته‌ای و فعالیت بی‌ثبات‌کننده ایران در منطقه چه رخ خواهد داد.»

از سوی دیگر همزمان با بریتانیا، سخنگوی وزارت خارجه آلمان نیز درباره مذاکرات مکرون و ترامپ اظهارنظر کرد. او گفت «اولویت» دولت آلمان حفظ برجام است: «موضع ما روشن است: اولویت مطلق ما حفظ توافق هسته‌ای و اجرای آن توسط همه طرف‌هاست.»

او افزود: «توافق هسته‌ای توسط هفت کشور و اتحادیه اروپا مذاکره شد و نمی‌تواند دوباره مورد مذاکره قرار گیرد (…) اما روشن است که فراتر از توافق، ما می‌خواهیم اطمینان حاصل کنیم که برنامه هسته‌ای ایران اهداف منحصراً مسالمت‌آمیز دارد.»

حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی در سخنانی که چهارشنبه ۲۵ آوریل/ ۵ اردیبهشت در تبریز ایراد کرد، پیشنهاد فرانسه برای حصول یک توافق تازه را رد کرد. در همان حال روسیه اعلام کرده که نسبت به عملی بودن پیشنهاد مکرون تردید دارد.

سخنگوی وزارت خارجه آلمان درباره پیشنهاد مکرون مبنی بر لزوم حصول یک توافق تازه در کنار برجام گفت: « ما باید این پیشنهاد را با دقت مطالعه کنیم. پرسش این است که بدانیم در چه شرایطی ایران مایل است در چنین فرایندی شرکت کند؟»

حسن روحانی روز چهارشنبه در آخرین روز سفر خود به تبریز کشورهای غربی را تهدید کرد و گفت: «اگر بخواهند برجام را زیر پا بگذارند، تصمیمات و اقدامات بسیار متفاوت‌تر از گذشته در زمینه فعالیت‌های صلح‌آمیز خود اتخاذ خواهیم کرد.»

رئیس‌جمهور ایران تأکید کرد که «برجام یک جمله کم یا اضافه نمی‌شود».

علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران روز چهارشنبه گفت: «هر توافقی که اروپا و آمریکا در مورد آینده برجام و آینده برنامه هسته ای ایران برای دوره بعد از محدودیت پیش‌بینی شده در برجام در نظر بگیرند از نظر ما بی‌اعتبار و فاقد ارزش است.»

پیش از این علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران اعلام کرده بود که اگر برجام برهم بخورد، ایران غنی‌سازی ۲۰ درصدی اورانیوم را از سر خواهد گرفت.

بیشتر بخوانید:

ترامپ: با از سر گیری برنامه هسته‌ای، مشکلات بزرگ‌تری در انتظار ایران است