ناصر مکارم شیرازی، مرجع تقلید شیعه فتوایی صادر کرده بود با این مضمون که «اگر دختری مرتکب زنا شود و توبه کند برای حفظ آبرویش می‌تواند بی‌سروصدا نزد طبیب برود» و بکارتش را ترمیم کند. در پی واکنش شهروندان، پرسش و پاسخ از وب‌سایت مکارم شیرازی حذف شد و دفتر او هم توضیحی در این‌باره منتشر کرد.

چهارشنبه ۲۰ آبان دفتر ناصر مکارم شیرازی، در توضیح حذف فتوای این مرجع تقلید شیعیان درباره ترمیم بی‌سر و صدای پرده بکارت نوشته است:

«اخیرا برخی از نا آگاهان یا مغرضان در فضای مجازی فتوایی از آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی درباره ترمیم بکارت نقل کرده بودند که توأم با تحریف و خلاف‌گوئی بود. ایشان در توضیح مطلب فرمودند: اصل مطلب چنین بوده که از ما سؤال کرده بودند: اگر دختری به هر دلیل بکارت خود را از دست داده باشد و آگاه شدن اقوام جان او را به خطر اندازد و ممکن باشد که منتهی به خون‌ریزی شود، آیا اجازه ترمیم به او می‌دهید؟ ما در جواب گفته‌ایم: اگر کار به اینجا برسد از باب ضرورت و برای حفظ جان مسلمان ترمیم جایز است».

این اولین بار نیست که از مکارم شیرازی درباره ترمیم بکارت سوال می‌شود. قبلا نیز او در پاسخ به استفتائات مرتبط با پنهان نگه‌داشتن مسئله «ازاله بکارت» اعلام کرده بود که جایز است بر اساس حفظ آبرو یا پشیمانی و توبه ترمیم بکارت انجام شود.

«پرسش: دختری که  بکارت خود را ترمیم کرده است اگر خواستگار از او سؤال کند لازم است حقیقت را بگوید؟

پاسخ: در فرض سؤال لازم نیست بگوید.

پرسش: در مواردی که دختران برای گواهی سلامت  بکارت جهت ازدواج مراجعه می کنند و پزشک متوجه می شود که  بکارت سالم نیست، ولی طرف فریب خورده است و پشیمان می باشد و اصرار می کند که آبرویش حفظ شود و اگر گواهی سلامت داده نشود آبرویش در خطر است و ممکن است به فساد کشیده شود، چه باید کرد؟ و آیا دادن گواهی سلامت در این موارد جایز است و گناه ندارد؟

پاسخ: در صورتی که بر فرض بیان واقعیت، ضربه سنگین و فوق‌العاده‌ای بر او وارد می‌شود، می‌توان گواهی سلامت داد.»

علاوه بر مکارم شیرازی که برخی فتواهای او را «راه‌گشا و گره‌گشا» می‌دانند، مجتهدین دیگری چون صادق روحانی و یوسف صانعی نیز در فتواهای خود رای به جایز بودن ترمیم بکارت داده بودند.

از لحاظ حقوقی اما ترمیم پرده بکارت فقط در صورتی جایز است که بر اثر تجاوز از بین رفته باشد و «عفت و پاکدامنی دختر خدشه‌دار نشده و در صورت حوادث یا تجاوز به عنف، باکرگی خود را از دست داده باشد». در غیر اینطورت طبق ماده ۶۴۷ تعزیرات قانون مجازات اسلامی جایز نیست. در این ماده آمده است:

«چنانچه هر یک از زوجین قبل از عقد ازدواج طرف خود را به امور واهی از قبیل داشتن تحصیلات عالی، تمکن مالی، موقعیت اجتماعی، شغل و سمت خاص، تجرد و امثال آن فریب دهد و عقد بر مبنای هر یک از آنها واقع شود، مرتکب به حبس تعزیری از شش ماه تا دو سال محکوم می‌گردد».

این مسئله باعث شده است که عمل ترمیم بکارت در مواردی که به تجاوز مربوط نمی‌شوند یا تجاوز قابل اثبات نیست، خارج از قانون و به صورت «سیاه» انجام شود.

ترمیم پرده بکارت یا هاینموپلاستی عمل پرهزینه‌ای ست که پزشکان در معنای غالب برای ترمیم پرده بکارت دختری که بکارتش به‌خاطر ارتباط جنسی با فرد دیگری یا در اثر حوادث دیگر از بین رفته است انجام می‌دهند. برخی از پزشکان می‌گویند به خاطر کمبود مرجع و نمونه معتبر خارجی، بسیاری این عمل را به صورت تجربی انجام می‌دهند.

معمولا وجود پرده بکارت و خون ریزی پس از اولین آمیزش جنسی در زنان را نشانه باکرگی می‌دانند که در جوامع مردسالار با مفهوم ناموس و به‌دنبال آن خشونت علیه زنان گره خورده است. هنوز در ایران و کشورهایی چون افغانستان موارد نگران کننده‌ای از قتل‌های ناموسی به ظن داشتن رابطه جنسی «نامشروع» گزارش می‌شود و مسئله بکارت گاهی به قیمت جان دختران تمام می‌شود.

در ایران نظر عمومی نسبت به مسئله روابط پیش از ازدواج در حال تغییر است،‌ اما هنوز بسیاری از دختران و پسران در زمان ازدواج به این مسئله اهمیت می‌دهند و برای ثابت کردن باکرگی از معاینه پرده بکارت استفاده می‌کنند که به سادگی در دسترس است. در کشورهای اسلامی عمدتا از معاینه با دو انگشت برای تشخیص بکارت استفاده می‌شود که به گفته سازمان ملل متحد، روشی علمی نبوده و به طور کلی امری اهانت آمیز و تبعیض جنسیتی علیه زنان تلقی می‌شود. از سوی دیگر عواملی چون اهمیت مسئله آبرو، تغییر در اخلاق جنسی جامعه ایران و نگرش به روابط جنسی پیش از ازدواج و تناقض در انتظارات جامعه و خانواده از دختران با زندگی جنسی آن‌ها باعث شده است تابه عمل ترمیم بکارت روی بیاورند. گرچه  تحقیقات میدانی از رواج این عمل حکایت می‌کنند اما هیچ آمار دقیقی از متقاضیان این عمل در ایران وجود ندارد.

بیشتر بخوانید:

بکارت؛ افسانه شرم و تظاهر