در چهلمین سالگرد انقلاب ۱۳۵۷،‌ سازمان گزارش‌گران بدون مرز (RSF) پرونده‌ای از دستگاه قضائی ایران را فاش کرده است که نشان می‌دهد جمهوری اسلامی در سه دهه نخست حکومت‌داری صدها خبرنگار را تحت تعقیب قرار داده، آنها را بازداشت یا اعدام کرده و برای مخفی‌کردن این واقعیت دست به جعل زده است. این داده‌های فاش‌شده همچنین نشان می‌دهند که در دوران اعتراضات خیابانی به انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۳۸۸ بیش از شش هزار تن در ایران دستگیر شدند.

رضا معینی، تقی رحمانی، ایرج مصداقی، منیره برادران و شیرین عبادی برنده به همراه کریستف دلویر کنفرانس خبری سازمان گزارشگران بدون مرز

سازمان گزارش‌گران بدون مرز پنج‌شنبه ۱۸ بهمن در نشستی خبری با حضور شیرین عبادی، برنده نوبل صلح، منیره برادران و ایرج مصداقی، زندانیان سیاسی و از بازماندگان و جان‌به‌دربردگان خشونت‌های دهه ۱۳۶۰، تقی رحمانی، فعال ملی‌ـ‌مذهبی و زندانی سیاسی سابق، و رضا معینی، پژوهشگر و نماینده گزارش‌گران بدون مرز از این مستندات جدید رونمایی کرد.

این مستندات مربوط به یک پرونده رایانه‌ای با عنوان «داده‌های دستگاه قضائی ایران» است که حاوی یک میلیون و ۷۰۰ هزار نام ثبت‌شده بین سال‌های ۱۳۵۸ تا ۱۳۸۸ است و به نوشته وب‌سایت رسمی گزارشگران بدون مرز،

«همه اقشار و افراد اجتماعی را از زن، مرد و کودک، اعضای اقلیت‌های دینی و قومی، زندانیان عادی و زندانیان سیاسی، و از این میان مخالفان سیاسی نظام و روزنامه‌نگاران و شهروند-خبرنگاران در بر می گیرد… هر فرد در این پرونده با مشخصات نام و نام خانوادگی، تاریخ بازداشت، اتهام‌، نهاد بازداشت کننده، و شعبه دادسرا یا دادگاه و غیره ثبت شده است.»

این پرونده حاوی داده‌های مربوط به دست‌کم ۶۱۹۴۰ زندانی سیاسی از سال ۱۳۵۹ است. به گفته سازمان گزارش‌گران بدون مرز، دست‌کم ۵۲۰ تن از این زندانیان هنگام بازداشت بین ۱۵ تا ۱۸ سال سن بودند.

پرونده فاش‌شده همچنین نام شماری از حدود چهار هزار قربانی کشتار بزرگ زندانیان سیاسی در تابستان سال ۱۳۶۷ را در بردارد. این مدارک موید سایر مدارکی است که کشتار تابستان ۱۳۶۷ را تأیید می‌کند. ایران همواره وقوع این کشتار را رد کرده است.

سازمان گزارشگران بدون مرز گفته این مدارک را در اختیار شورای حقوق بشر سازمان ملل قرار می‌دهد و امیدوار است که قدم‌های بعدی برای متوقف کردن روند سرکوب در ایران برداشته شود:

«وجود این مدارک که شامل میلیون‌ها مدخل است، نه تنها میزان دروغگویی جمهوری اسلامی را نشان می‌دهد که نشانگر ماشین بی‌رحم سرکوب است که در ۴۰ سال گذشته زنان و مردان را به دلیل عقایدشان یا شغل‌شان تحت فشار قرار داده است.»

سرکوب آزادی بیان

در این پرونده ۸۶۰ روزنامه‌نگار و شهروند‌ـ‌خبرنگار به چشم می‌خورند که جمهوری اسلامی آنها را بازداشت یا زندانی کرده‌است. شماری از آنها نیز اعدام شده‌اند.

داده‌های این پرونده برای نخستین‌بار نشان می‌دهد که علی اصغر امیرانی، سعید سلطان‌پور، رحمان هاتفی منفرد و سیمون فرزامی، چهار روزنامه‌نگار اعدام‌شده در ابتدای زمامداری جمهوری اسلامی چه زمانی و به چه اتهامی بازداشت شده‌اند.

امیرانی بنیان‌گذار و نویسنده مجله «خواندنی‌ها» بود. سعید سلطان‌پور نیز شاعر و نمایشنامه‌نویس و روزنامه‌نگار چپ‌گرا که ۱۳۶۰ بازداشت شد. سرودهایی همچون «سر اومد زمستون» و «خون ارغوان‌ها» یادگار اوست. هاتفی منفرد چپ‌گرا هم سردبیری کیهان در آستانه انقلاب را برعهده داشت. بنا به اعلامیه خبرنگاران بدون مرز، سیمون فرزامی که هنگام اعدام ۷۰ ساله بود، «رییس دفتر خبرگزاری فرانسه در ایران و سردبیر ژورنال دو تهران بود که در اردیبهشت ۱۳۵۹ بازداشت و با اتهام جاسوسی برای امریکا شش ماه پس از بازداشت اعدام شد.»

به گفته گزارشگران بدون مرز، در پرونده‌ها هیچ اشاره‌ای به روزنامه‌نگاربودن متهمان نشده است تا جمهوری اسلامی بتواند ادعای دروغ «هیچ روزنامه‌نگار زندانی، زندانی عقیدتی یا سیاسی در زندان‌هایش وجود ندارد» را تکرار کند.

روزنامه‌نگاران و شهروند‌‌ـ‌خبرنگارانی که نامشان در این پرونده به چشم می‌خورد، به اتهام‌هایی همچون «اقدام علیه امنیت داخلی»، «تبلیغ علیه نظام جمهوری اسلامی»، «همکاری با عوامل بیگانه»، «جاسوسی»، «توهین به مقدسات اسلامی» و «توهین و اهانت به مقام رهبر جمهوری اسلامی و یا بنیان‌گذار نظام» تحت تعقیب قرار گرفته‌اند. دو اتهام آخری دلیل زندانی‌شدن دست‌کم ۵۷ روزنامه‌نگار بوده‌است.

۲۱۸ زن روزنامه‌نگار و شهروند خبرنگار نیز در میان اسامی ثبت‌شده به چشم می‌خورند.

در این فهرست نام روزنامه‌نگاران سرشناس زیادی به چشم می‌خورد. یکی از آنها فرج سرکوهی، منتقد چپ‌گرا است که ماجرای ربودن او به دست مأموران اطلاعاتی واکنش‌های بین‌المللی زیادی در پی داشت. در اسناد تازه‌منتشرشده مشخص شده که سرکوهی در زندان اوین بوده است.

یکی دیگر از نام‌های شناخته‌شده زهرا کاظمی است که در زندان کشته شد. جمهوری اسلامی این ماجرا را انکار می‌کند اما سازمان گزارش‌گران بدون مرز می‌گوید مقام‌های قضائی ایران برای سرپوش‌گذاشتن بر این ماجرا تاریخ بازداشت این خبرنگار و عکاس کانادایی‌ـ‌ایرانی را از ۲ تیر ۱۳۸۲ به ۱۰ تیر ۱۳۸۲ تغییر داده‌اند و شش ماه بعد،‌ پس از قتلش، او را با شماره ثبت دیگری به عنوان «متهم» به فهرست افزوده‌اند.

انتخابات ۸۸

در جریان اعتراض‌های مردمی به نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۳۸۸ افراد زیادی از میان مردم عادی و فعالان سیاسی و روشنفکران بازداشت شدند.

شمار دقیق بازداشتی‌ها هرگز اعلام نشده بود. اما اسناد تازه‌ فاش‌شده نشان می‌دهد که بیش از ۶۰۴۸ تن در این اعتراض‌ها به اتهام «اقدام علیه امنیت ملی» دستگیر شده‌اند. بیش از ۶۰۰ تن زن بوده‌اند و ۵۴۰۰ تن نیز مرد. خبرنگاران و شهروند خبرنگارانی که این اعتراضات را پوشش می‌داده‌اند، به اتهام مشابهی دستگیر شده‌اند.

بهائی‌ها

این سند همچنین نشان می‌دهد که ۵۷۶۰ شهروند ایرانی به اتهام بهائی‌بودن تحت تعقیب قرار گرفته، بازداشت یا اعدام شده‌اند.

قانون اساسی جمهوری اسلامی آیین بهایی را به رسمیت نمی‌شناسد و مقام‌های حکومتی گاه و بیگاه علیه بهاییان نفرت‌پراکنی می‌کنند. همچنین بهاییت «فرقه ضاله» خوانده می‌شود. اتهام بهائیان تحت‌ تعقیب قرارگرفته در این سند نیز عضویت در «فرقه ضاله» ثبت شده است.


در همین زمینه: