دبیر کل سازمان ملل متحد در گزارش خود از وضعیت حقوق بشر در ایران خواهان آزادی زندانیان دو تابعیتی در ایران از جمله نازنین زاغری-رتکلیف، شهروند ایرانی-بریتانیایی شده که دولت بریتانیا به تازگی او را تحت حمایت دیپلماتیک قرار داده است.

آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل

آنتونیو گوترش با ارجاع به بررسی‌های کارشناسان سازمان ملل گفته است برخورد با شهروندان کشورهای دیگر و ایرانی‌های با تابعیت مضاعف، به یک رویه در ایران تبدیل شده است.

شماری از شهروندان دو تابعیتی در ایران زندانی هستند اما جمهوری اسلامی می‌گوید تابعیت دوگانه را به رسمیت نمی‌شناسد.

آنتونیو گوترش اما از همکاری بیشتر جمهوری اسلامی با ساز و کارهای حقوق بشری سازمان ملل خبر داده و گفته است تهران از کمیسر عالی این سازمان دعوت کرده تا به ایران سفر کند.

این در حالی‌ست که ستاد حقوق بشر قوه قضاییه ایران هفته گذشته در بیانیه‌ای رفتار گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور ایران را تخلف‌آمیز خواند و کمیسر عالی این سازمان را به قطع همکاری تهدید کرد.

از سوی دیگر گزارشگران ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر ایران در سال‌های اخیر اجازه سفر به این کشور را نیافته‌اند.

در گزارش آنتونیو گوترش به چهلمین نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل در ژنو که روز جمعه ۸ مارس/ ۱۷ اسفند منتشر شد، از تشکیل دادگاه‌‎های ویژه‌ درباره جرائم اقتصادی نیز ابراز نگرانی شده است.

علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، در روزهای پایانی مرداد ۹۷ با پیشنهاد صادق آملی لاریجانی، رئیس وقت قوه قضاییه برای تشکیل دادگاه ویژه‌ای با حضور سه قاضی دادگاه انقلاب برای رسیدگی به پرونده «مفسدان اقتصادی» موافقت کرد.
بر اساس دستور رهبر جمهوری اسلامی، آرای صادر شده از این دادگاه به ‌جز اعدام، قطعی و لازم‌الاجراست.

در گزارش دبیر کل سازمان ملل متحد اما به اتهام «افساد فی‌الارض» در ایران نیز اشاره شده که مفهومی نامشخص و قابل تفسیر دارد و در عین حال گاهی می‌تواند اتهام اعدام را نیز برای متهمان به دنبال داشته باشد.

در حال حاضر شماری از فعالان محیط زیست زندانی در ایران با این اتهام روبه‌رو شده‌اند.

همچنین بر اساس این گزارش در از ماه ژانویه تا اکتبر سال ۲۰۱۸ میلادی دست‌کم ۲۰۷ نفر در ایران اعدام شده‌اند که تعداد آنها نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن کاهش یافته است. این کاهش می‌تواند ناشی از تغییر قوانین مبارزه با مواد مخدر و مجازات مرگ در ارتباط با جرائم مربوط به مواد مخدر باشد.

اما در سال گذشته میلادی دست‌کم شش نفر که هنگام وقوع جرم زیر ۱۸ سال داشته‌اند نیز اعدام شده‌اند: محبوبه مفیدی، امیر پور‌جعفر، علی کاظمی، ابوالفضل شراهی، زینب سکانوند و امید رستمی.

در گزارش تازه دبیر کل سازمان ملل از وضعیت حقوق بشر در ایران همچنین از برخورد جمهوری اسلامی با اقلیت‌های قومی و مذهبی از جمله بهاییان، درویشان، کردها و عرب‌های ایرانی انتقاد شده است.

در این گزارش به برخورد با معترضان صنفی و اقتصادی نیز پرداخته شده است.

دبیر کل سازمان ملل همچنین از فشارها به خانواده کارکنان شبکه بی‌بی‌سی فارسی، بازداشت و صدور حکم زندان طولانی مدت برای وکیلان دادگستری، بازداشت معترضان به حجاب اجباری، بازداشت‌های خودسرانه و آزاد نبودن گردش اطلاعات در ایران انتقاد کرده است.

  • در همین زمینه
گزارش جاوید رحمان درباره وضعیت حقوق بشر در ایران