یک روز پس از آنکه رئیس جمهوری آمریکا اعلام کرد که مایل است ایران بر سر میز مذاکره بازگردد، معاون سیاسی سپاه پاسداران جمعه ۱۰ مه/ ۲۰ اردیبهشت در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم با صراحت گفت «مذاکره‌ای با آمریکایی‌ها انجام نخواهد شد.» سردار پاسدار یدالله جوانی ادعا کرد که آمریکایی‌ها جرأت اقدام نظامی علیه ایران را هم ندارند. از تریبون‌های نماز جمعه نیز این صدا شنیده شد: تیری شلیک نمی‌شود. ماهیت جنگ اقتصادی است. اگر لازم باشد سفره‌ها را باید برچپد. امام جمعه مشهد خواهان استعفای دولت شد.

پاسخ تهران به ترامپ: مذاکره نمی‌کنیم – اگر لازم باشد سفره‌ها را جمع می‌کنیم  (عکس: آرشیو)

در واکنش به گزارش نهادهای اطلاعاتی از تهدیدات نامشخص ایران در خاورمیانه که ظاهراً متوجه نیروهای آمریکایی در عراق و سوریه است، وزارت دفاع آمریکا ناو هواپیمابر یو اس اس آبراهام لیکلن و چند فروند بمب‌افکن راهبردی بی ۵۲ اچ را به خاورمیانه اعزام کرده است. همزمان با عبور ناو آبراهام لینکلن از كانال سوئز در غروب روز گذشته، دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا در یک نشست خبری اعلام‌نشده در کاخ سفید از سران جمهوری اسلامی خواست که با او تماس بگیرند و بر سر میز مذاکره درباره برنامه هسته‌ای ایران بازگردند. چند ساعت بعد بمب‌افکن‌های راهبردی بی ۵۲ اچ ایالات متحده آمریکا در پایگاه هوایی العدید در جنوب غربی دوحه قطر به زمین نشستند. مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا در بیانیه‌ای که بعد از اتمام جلسه شورای امنیت کاخ سفید صادر شد، اعلام کرد که آمریکا آماده است به هر حمله‌ای به سرعت پاسخ قاطعانه دهد.

لحن پمپئو در این بیانیه خصمانه‌تر بود. وزیر خارجه آمریکا با یادآوری «سابقه چهل ساله ایران در کشتن سربازان آمریکایی، حمله به تأسیسات آمریکا و گروگان گرفتن آمریکایی‌ها» از کسانی «در تهران که راه آینده نویدبخش برای ایران را در تنش‌زدایی می‌بینند» خواست رفتار حکومت را اصلاح کنند.

سردار یدالله جوانی، معاون سیاسی سپاه در پاسخ گفت:

« یک نوع ادبیات جنگی را در پیش گرفتند. به نظر می‌رسد تصور آنها این است که اگر یک نوع ادبیات نطامی را چاشنی تحریم‌ها و فشارهای اقتصادی خودشان بکنند، ملت ایران مرعوب شده و دولتمردان جمهوری اسلامی تن به مذاکره می‌دهند. مذاکره‌ای با آمریکایی‌ها انجام نخواهد شد.»

اگر لازم باشد سفره‌ها را جمع می‌کنیم

در پاسخ به پیشنهاد ترامپ برای مذاکره و بیانیه وزیر خارجه آمریکا، احمد علم‌الهدی، امام جمعه مشهد گفت ماه رمضان ماه آرایش جنگی است. علم‌الهدی ادعا کرد که ماهیت جنگ دشمن اقتصادی است و اگر اقتضا کند، «سفره‌ها جمع می‌شوند.»

حاج علی اکبری، امام جمعه موقت تهران که در همان حال رئیس شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه است ادعا کرد که ماهیت آرایش جنگی دشمن، نظامی نیست، بلکه یک جنگ روانی برای رخنه به منافع ملی است. خطیب جمعه تهران شرایط کنونی را با جنگ احزاب در صدر اسلام مقایسه کرد. (سوره احزاب آیه‌های ۹ تا ۲۶ درباره تبانی یهود با قریش بر ضد پیامبر اسلام)

امام جمعه مشهد دولت را متهم کرد که با توافق برجام ضربه‌های سنگینی بر فناوری هسته‌ای وارد کرده است. علم‌الهدی تلویحاً خواستار برکناری دولت شد:

«چرا مسئولیت قبول کردید؟ اگر شما فرمانده این آرایش جنگی نیستید بروید کنار و آن کسی که لایق است بیاید.»

روز چهارشنبه شورای عالی امنیت ملی  با صدور بیانیه‌ای خطاب به کشورهای عضو برجام اعلام کرد: جمهوری اسلامی ایران در راستای اعمال حقوق خود مندرج در بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام، محدودیت‌های مربوط به نگهداری ذخایر اورانیوم غنی‌شده و ذخایر آب سنگین را رعایت نمی‌کند.

کیوان خسروی، سخنگوی شورای امنیت ملی جمعه ۲۰ اردیبهشت/ ۱۰ مه اعلام کرد که چنانچه منافع اقتصادی ایران از برجام تأمین نشود، جمهوری اسلامی تا مرحله خروج از توافق هسته‌ای و در صورت نیاز بیشتر از آن نیز پیش خواهد رفت.

فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و بریتانیا، آلمان و فرانسه، سه کشور اروپایی که در توافق هسته‌ای با ایران باقی مانده‌اند با انتشار بیانیه‌ای مهلت ۶۰ روزه ایران در رابطه با برجام را رد کردند. در این بیانیه‌ آمده است: «ما هر ضرب‌الاجلی را رد می‌کنیم و پایبندی ایران به تعهدات هسته‌ای خود را ارزیابی خواهیم کرد.»

بیشتر بخوانید: