پس از بالاگرفتن تنش بین تهران و واشنگتن در هفته اخیر، مقام‌های ارشد دولت آمریکا قرار است در نشستی نمایندگان کنگره این کشور را از تحولات در مورد ایران مطلع کنند. نمایندگانی از هر دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه خواهان اطلاع‌رسانی دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری و ارائه مدارک درباره آن چیزی هستند که “تهدید ایران” خوانده شده است. سنا و مجلس نمایندگان سه‌شنبه ۲۱ مه / ۳۱ اردیبهشت جلسات توجیهی جداگانه‌ای برگزار می‌کنند.
نمایندگان در مجلس نمایندگان و مجلس سنای آمریکا رویکرد یکسانی نسبت به ایران ندارند. برخی با رویکرد ترامپ در قبال ایران ــ کارزار فشار حداکثری و خروج از «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) ــ موافق هستند و برخی دیگر مخالف.
«پولیتیکو» ۲۱ مه/ ۳۱ اردیبهشت در گزارشی به ترکیب موافقان و مخالفان سیاست واشنگتن در قبال تهران در کنگره پیش از برگزاری جلسه توجیهی با مایک پومپئو (وزیر خارجه) پاتریک شاناهان (سرپرست وزارت دفاع) و جوزف دانفورد (رئیس ستاد مشترک ارتش) با نمایندگان پرداخته است.
به نوشته پولیتیکو، جمهوری‌خواهان سنا می‌گویند که نه دونالد ترامپ ــ بر خلاف ادبیات جنگ‌جویانه‌اش ــ جنگ می‌خواهد و نه آنها.
برخی از جمهوری‌خواهان حامی سیاست سختگیرانه علیه ایران به دنبال رویکردی تهاجمی با ایران هستند و استدلال می‌کنند که درگیری نظامی شاید غیرقابل اجتناب باشد. اما هشدارهای پرسروصدای آنها این واقعیت را پنهان می‌کند که بسیاری از محافظه‌کاران دنبال درگیری نظامی نیستند و خود ترامپ هم عمیقاً نسبت به درگیرکردن ایالات متحده در مداخله علیه یک کشور خارجی تردید دارد.
در حالی به روزی حیاتی از جلسات توجیهی در کنگره آمریکا وارد می‌شویم که ترامپ از حمایت وسیعی برای نمایش قدرت در خاورمیانه برخوردار است. حامیان او پشت تهدیدهای پرشمارش ایستاده‌اند که هر گونه اقدام تحریک‌آمیز از سوی ایران اساساً به معنای “پایان رسمی” آن کشور خواهد بود.
ترامپ بعدازظهر دوشنبه به خبرنگاران گفت: «آنها خیلی خصمانه رفتار کرده‌اند. ما هنوز نشانه‌ای نداریم که چیزی رخ داده یا رخ خواهد داد، اما اگر این‌طور باشد، با نیروی عظیمی پاسخ خواهیم داد. انتخاب دیگری نخواهیم داشت.»
اما معلوم نیست که اگر ترامپ به دنبال بررسی جدی گزینه نظامی باشد، چه تعدادی از اعضای حزب او واقعاً از او حمایت کنند.
جمهوری‌خواهان لیبرتارین همچون سناتور رند پاول (از کنتاکی) و مایک لی (از یوتا) خواهان مجوز کنگره برای حمایت از هرگونه حمله‌ای به ایران هستند اما رهبران جمهوری‌خواه کنگره این درخواست را رد کرده‌اند.
اعضای جریان اصلی‌تر همچون سناتور میت رامنی (یوتا) نیز نسبت به هرگونه اقدام علیه تهران تردید دارند.
بسیاری در حزب جمهوری‌خواه اعتماد زیادی به اظهارنظرهای ترامپ در فاصله گرفتن از جنگ عراق و نیز عزم‌اش برای کاهش حضور نظامی ایالات متحده در سوریه و افغانستان دارند. جمهوری‌خواهان به پولیتیکو گفته‌اند که زبان تحریک‌آمیز ترامپ و تحرکات نظامی در خلیج فارس احتمالاً نقابی بر پرهیز از حمله به ایران است.
به زبان شلی مور، سناتور جمهوری خواه ویرجینیای غربی، «شما همیشه نگران هستید که مبادا تنش‌ها بالا بگیرند. اما من چنین چیزی نمی‌بینم. پرزیدنت در حال تلاش برای بیرون آوردن ما از تمام جنگ‌هایی است که درگیرشان هستیم. نمی‌توانم تصور کنم که او ما را به یک جنگ جدید بکشاند.»
کنگره پر از حامیان موضع سرسختانه علیه ایران است. بیشتر آنها جمهوری‌خواه هستند اما تعدادی دموکرات هم بین‌شان به چشم می‌خورد. شکاف حزبی بر سر امنیت ملی در سال‌های اخیر افزایش یافته: تمام دموکرات‌های سنا، به جز چاک شومر رهبر دموکرات‌های سنا و سه تن از همکارانش، از توافق هسته‌ای باراک اوباما، رئیس‌جمهوری پیشین با ایران حمایت کردند. جمهوری‌خواهان یک‌صدا مخالف آن بودند و اغلب آنها از نظام تحریم‌های خردکننده دولت ترامپ علیه جمهوری اسلامی حمایت کردند.
ترامپ بیشتر خودش را در قالب رند پاول می‌بیند تا جنگ‌طلبانی همچون سناتور لیندسی گراهام (از کارولینای جنوبی) که از طرح ترامپ برای خروج نیروهای آمریکایی از سوریه شوکه شد و به او قبولاند که اندکی آنجا بماند.
سناتورها می‌گویند که استخدام جان بولتون به عنوان مشاور امنیت ملی ــ که در جلسات توجیهی امروز در کنگره قرار نیست حضور داشته باشد ــ شاید رویکرد داخل کاخ سفید را تغییر داده باشد، اما هسته نرم ترامپ تغییری نکرده است. شاید این موضوع نتواند جلوی درگیری نظامی با ایران را بگیرد، اگر ایران ابتدا دست به کاری بزند. اما سناتورها می‌گویند که مطمئن هستند ژست تهاجمی ترامپ به جای آن‌که وعده رفتن به سوی جنگ را بدهد، به برند ترامپیِ دیپلماسی ربط دارد.
جان کورنین، سناتور جمهوری‌خواه تگزاس به پولیتیکو گفته است: «هر رئیس‌جمهور عاقلی تلاش می‌کند که از درگیری نظامی پرهیز کند. ایران خواهان جنگ با ایالات متحده نیست. ما خواهان جنگ با ایران نیستیم. اما نمی‌گذاریم هر کار خواستند بکنند.»
با این حال دموکرات‌ها هشدار می‌دهند که ادبیات و موضع‌گیری نظامی دولت ترامپ شاخه جنگ‌طلب حزب جمهوری‌خواه را جسورتر از پیش کرده و به مجموعه‌ای از افزایش تنش‌ها انجامیده است. گراهام پس از حرف‌زدن با بولتون نسبت به «پاسخ نظامی مغلوب‌کننده» در صورت دست‌زدن ایران به اقدام تهدیدآمیز اخطار داد.
کریس مورفی، سناتور دموکرات کنتیکت می‌گوید: «ما به طرز خطرناکی به جایی نزدیک شده‌ایم که هر طرف تصور می‌کند طرف دیگر مهاجم است. و جنگ‌ها به همین بلاهت آغاز می‌شوند. عادی است که جنگ‌طلبان حزب جمهوری‌خواه همیشه اینجا صداهای مسلط هستند. و امیدوارم که آنها بدین‌گونه بر اختلاف پنهانی‌تری سرپوش می‌گذارند.»
رهبران حزب جمهوری‌خواه پیش از ورود به جلسات توجیهی گفته‌اند که دولت باید چندین گزینه برای پاسخ‌گویی در برابر آنها بگذارد. اما مارکو روبیو، سناتور جنگ‌طلب جمهوری‌خواه فلوریدا درباره این جلسه گفته که امیدوار است نمایندگان هر دو حزب پس از جلسه توجیهی با او همصدا باشند که در تهران «یک خطر بالقوه قریب‌الوقوع» نهفته است.
ولی حتی روبیو نیز از جنگ مستقیم با ایران دفاع نمی‌کند: «هیچ‌کس حمله یکجانبه ایالات متحده به ایران را پیشنهاد نمی‌کند. اگر ایران حمله کند، پاسخ خواهد گرفت. اگر حمله نکند، جنگی هم نخواهد شد. این‌طور نیست که کسی به دنبال حمله باشد.»