سازمان عفو بین‌الملل در بیانیه‌ای قتل زندانی سیاسی ۲۱ ساله، علیرضا شیرمحمدعلی، در زندان فشافویه تهران را تکان‌دهنده خواند و خواستار انجام تحقیقات در این‌باره و مشخص شدن موارد کوتاهی مسئولان جمهوری اسلامی در این پرونده شد. یکی از وکلای دادگستری می‌گوید فرستادن زندانیان امنیتی به زندان‌هایی مانند فشافویه برای «تنبیه» آن‌ها صورت می‌گیرد.

سازمان عفو بین‌الملل خواستار تحقیقات مستقل درباره قتل علیرضا شیرمحمدعلی و وضعیت زندان‌های ایران شد

سازمان عفو بین‌الملل به قتل فجیع علیرضا شیرمحمدعلی که به‌خاطر فعالیت در فضای مجازی بازداشت و به اتهام «توهین به بنیانگذار جمهوری اسلامی»، «توهین به رهبری»، «توهین به مقدسات» و «تبلیغ علیه نظام» به هشت سال حبس تعزیری محکوم شده بود، واکنش نشان داد. در این بیانیه عفو بین‌الملل با اشاره به محکومیت هشت ساله علیرضا شیرمحمدعلی در دادگاهی «ناعادلانه»، از مقامات جمهوری خواست که درباره قتل این زندانی سیاسی در زندان فشافویه تحقیقاتی «فوری، اثربخش، بی‌طرفانه، مستقل و شفاف» انجام دهند.

بر اساس بیانیه عفو بین‌الملل این تحقیقات باید همچنین مشخص کند چه قصوری از سوی دولت و دستگاه قضایی منجر به قتل این زندانی سیاسی شده و به این قصور رسیدگی شود. این سازمان نسبت به قراردادن زندانیان با جرائم غیرخشونت‌‌آمیز در کنار زندانیان خشن اظهار نگرانی کرده و اعلام کرده مقامات ایران باید مخالفان خود را که به خاطر استفاده از روش‌های صلح‌آمیز، ناعادلانه به زندان افتاده‌اند آزاد کنند و به ناظران بین‌المللی از جمله گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر در ایران اجازه دهند تا به‌صورت مستقل و بدون اعلام قبلی در مورد زندان فشافویه و دیگر زندان‌های ایران تحقیق و تفحص کنند.

شیرمحمد‌علی، زندانی سیاسی ۲۱ ساله دوشنبه شب ۲۰ خرداد به دست دو نفر از زندانیان جرایم خطرناک و غیرمرتبط با زندانیان سیاسی در زندان فشافویه مورد حمله قرار گرفت و با ضربات چاقو جان خود را از دست داد.

بر اساس اظهارات محمدهادی عرفانیان کاسب، وکیل علیرضا شیرمحمدعلی در گفت‌وگو با خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) موکل او توسط دو قاتل کشته شده است: «بر اساس اطلاعات موثقم در بندی که مرحوم شیرمحمدعلی حضور داشت یک سلول بوده که دو قاتل داخل آن بودند و همیشه در آن بسته بوده است، اما آن شب آن دو نفر آقای شیرمحمدعلی را به داخل سلول کشیدند و ایشان را به قتل رساندند».

تفکیک زندانیان، اهرم فشار بر زندانیان سیاسی و امنیتی

نعمت احمدی، وکیل دادگستری درباره شیوه نگهداری متهمان و مجرمان امنیتی در بندهای عمومی بر اساس قوانین موضوعه، به خبرگزاری ایرنا گفته تفکیک مجرمان «نه بر اساس قوانین، بلکه بر مبنای چارت‌های اداری و داخلی» و برای سخت‌گیری بر مجرمان امنیتی انجام می‌شود:

«مسئولان معتقدند متهمان و مجرمان امنیتی، عمل سنگین‌تر از سایر جرایم انجام داده‌اند و آن ضربه زدن به امنیت کشور است. از این جهت امتیاز ویژه‌ای برای آنها قائل نیستند. البته بنده درباره اینکه اساساً عبارت مجرم امنیتی در کشوری که عمده مردم نسبت به مسائل سیاسی حساس‌اند، صحیح است یا نه، باید بگویم تعبیر غلطی است».

به گفته او مقامات قضایی از شرایط سخت‌زندان‌ها و هم‌بندی با مجرمان خطرناک برای تنبیه زندانیان امنیتی استفاده می‌کنند:

«در حال حاضر انتقال متهمان و مجرمان امنیتی به زندان بزرگ تهران، نوعی تنبیه است. چراکه این زندان شرایط سخت‌تری دارد و به تعبیر برخی از زندانیان که تجربه حضور در فشافویه را دارند، آنجا آخرالزمان است و حداقل امکانات بهداشتی در آنجا وجود ندارد. این اتفاق درباره آقایان شعله سعدی و کیخسروی هم رخ داد. جداسازی و تفکیک بر مبنای طبقه‌بندی عناوین مجرمانه، نحوه نگهداری، اشتراک جرم و میزان مجازات در زندان‌ها تعریف شده است. نگهداری زندانیان امنیتی در کنار مجرمان خطرناک، مثلاً اعدامی‌ها امر دشواری است، چراکه متهم نمی‌تواند با محیط سازگار شود و تنبیه سخت‌تری را متحمل می‌شود».

بسیاری از گزارش‌های میدانی قبلا به «غیر انسانی» بودن شرایط در زندان‌ فشافویه اشاره کرده‌اند. اما مسئولان این زندان از ارائه توضیح یا گزارش خودداری می‌کنند و اجازه بازرسی نمی‌دهند. در همین رابطه محمود صادقی، نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی نیز به ایرنا گفته است:

«مسئولان زندان فشافویه، هنوز نه اجازه و زمینه بازدید از این زندان را فراهم کرده‎اند و نه جلسه‎ای با نمایندگان مجلس برگزار کرده‎اند.»

محمود صادقی گفته بارها به‌شکل کتبی، شفاهی، فردی و گروهی درخواست بازدید از زندان فشافویه را داده‌، اما مسئولان رسیدگی به این درخواست‌ها به آینده موکول کرده‌اند و به یک معنا این نماینده مجلس را سر دوانده‌اند. حسن نوروزی، سخنگوی کمیسیون قضائی مجلس شورای اسلامی نیز نیز پیش از این اعلام کرده بود که کمیسیون قضایی خواهان بازدید از زندان فشافویه است.

بیشتر بخوانید: