نوشتن بیانیه و نامه سرگشاده سنت دیرپایی در ایران دارد. رهبری حکومت اسلامی از همان ابتدای استقرار آن مخاطب بیانیه‌ها و نامه‌های سرگشاده قرار گرفت. بی‌اعتنایی ظاهری مقامات با پرونده‌سازی برای نویسندگان و در موردهای پرشماری با آزار و دستگیری نویسندگان همراه بوده است. دست به قتل نامه‌نویسان هم زده‌اند. در دوره‌هایی که تلاطم سیاسی و اجتماعی وجود دارد، بر تعداد بیانیه‌ها و دامنه بازتاب آنها افزوده می‌شود.

زمانه در حال برگزاری نظرسنجی درباره آخرین بیانیه‌های کنشگران داخل ایران است. برای شرکت در این نظرسنجی روی این لینک کلیک کنید. توضیحات بیشتر را در ادامه بخوانید.

فعالانی که در بیانیه‌هایشان خواهان استعفای علی خامنه‌ای و گذار از جمهوری اسلامی به دموکراسی شده‌اند

در دور اخیر، بیانیه ۱۴ فعال سیاسی که در اواخر مرداد ۱۳۹۸ منتشر شد، انعکاس چشمگیری یافت. در این بیانیه آمده است:

«به باور ما امضاکنندگان بیانیه، وقت آن رسیده که مردم، فعالان، و اندیشمندان دلسوز با کنار گذاردن تمایلات مصلحت‌جویانه‌ای که اسباب نابودی فرهنگ و تمدن و ثروت کشور را فراهم آورده، با صراحت تمام پای به میدان گذارده و با درخواست تغییر بنیادین قانون اساسی و استعفای رهبری که هر روز بر حدود اختیارات به ناحق خود می‌افزاید، پیشقراول این حرکت ملی باشند. ای بسا با این خواست مصرانه، بتوانیم کشوری: بی‌نیاز به رأی و نظر مستبدانهٔ اشخاص، بی‌نیاز به مجلسی فرمایشی، بی‌نیاز به دولتی بی‌اختیار، بی‌نیاز به قوهٔ قضائیه‌ای بی استقلال، را برای ملت ایران فراهم کنیم.»

۱۴ فعال سیاسی بیانیه دومی هم منتشر کردند با این هدف که تأکید کنند به گروه سیاسی خاصی وابسته نیستند و آنچه می‌خواهند «فراجناحی» است:

«آنچه که ما ۱۴ تن با انتشار نخستین بیانیه‌ خویش در پی آن بوده و هستیم، یک مطالبه فراجناحی برای “عبور کامل” از نظام جمهوری اسلامی بوده و متعلق به همه آزادی‌خواهان راستین با هر گرایش سیاسی و عقیدتی است.»

اندکی پس از صدور بیانیه ۱۴ فعال سیاسی، بیانیه‌ای دیگری منتشر شد، این بار با امضای «۱۴ تن از فعالان حوزه حقوق زنان». در این بیانیه می‌خوانیم:

«هموطنان همدرد؛ ما ۱۴ تن از زنان داخل کشور، از فعالان حوزه جنبش زنان ایران در اعتراض به این “آپارتاید جنسی” که حاصل نگاه مردسالارانه نظام فقاهتی است، علیه این نظام ضدزن که ارزش‌های انسانی ما را محو نموده است، به پاخاسته و خواستار گذار کامل از نظام جمهوری‌اسلامی و تدوین قانون اساسی جدیدی هستیم، نظام و قانونی که در آن کرامت و هویت و حقوق برابر زنان در تمامی عرصه‌ها برسمیت شناخته شود. با احترام به میثاق ۱۴ تن از مبارزان این کشور که با شجاعت پرچم اتحاد و همبستگی ملی ایرانیان داخل و خارج از کشور را برافراشته‌اند، ما فعالان جنبش زنان اعلام می‌داریم که طی ۴۰ سال حکومت جمهوری‌اسلامی، با زور و سرکوب و تصویب قوانین غیرانسانی و ضد زن از متن جامعه به حاشیه رانده شده‌ایم و ادامه این وضعیت برای ما قابل تحمل نیست لذا با اعتقاد به تساوی حقوق زن و مرد در تمامی عرصه‌ها مبتنی بر اعلامیه جهانی حقوق بشر، خواستار حکومتی سکولار دموکرات با حفظ تمامیت ارضی ایران عزیز هستیم که بتواند تضمین کننده حقوق زنان جامعه باشد.»

هر دو بیانیه با پشتیبانی‌های فردی و جمعی در خارج از کشور مواجه شدند.

پاسخ حکومت به بیانیه‌ها دستگیر کردن جمعی از امضاکنندگان و اتهام‌زنی‌های معمول به آنان بود. تا کنون (۷ شهریور) از میان امضا کنندگان بیانیه‌ها جواد لعل‌محمدی، حوریه فرج‌زاده طارانی، زرتشت احمدی راغب، زهرا جمالی، شهلا انتصاری، شهلا جهان‌بین، عباس واحدیان شاهرودی، فاطمه سپهری، فرنگیس مظلوم، گیتی پورفاضل، محمد مهدوی‌فر، محمد نوری‌زاد، محمدحسین سپهری، نرگس منصوری، رضا مهرگان و هاشم خواستار دستگیر شده‌اند. به این فهرست باید نام حامیان بیانیه‌ها را هم افزود. (در مورد دستگیرشدگان ر.ک به “کانال رسمی ۱۴ کنشگر درون میهن، در گذار از جمهوری اسلامی” در تلگرام) پیگرد امضاکنندگان و حامیان بیانیه‌ها ادامه دارد.

ارزیابی از وضعیت

ما برآنیم دست به یک نظرسنجی بزنیم. نه بر سر مضمون بیانیه‌ها، بلکه بر سر ارزیایی‌شان از وضعیت و انتظارشان از پشتیبانی.

همان گونه که در بالا نقل شد، در بیانیه نخست طرح شده که «وقت آن رسیده» که همه پا پیش بگذارند، «تمایلات مصلحت‌جویانه» را کنار نهند و خواهان پایان نظام مستقر با طرح خواست استعفای رهبر آن و تغییر قانون اساسی شوند. برپایه این نظر این پرسش طرح‌شدنی است: آیا «وقت آن رسیده» که حرکتی قطعی آغاز شود؟  اگر حرکت قطعی مورد نظر همین روزها آغاز نشد، آیا آن را باید به حساب وجود «تمایلات مصلحت‌جویانه» بگذاریم؟ چیستند این «تمایلات مصلحت‌جویانه»؟

نظر شما چیست؟

مشارکت شما کمک می‌کند تا بهتر دریابیم که ارزیابی عمومی از وضعیت چیست.

نظرسنجی در مورد ارزیابی بیانیه‌های اخیر از وضعیت از یکشنبه ۱۰ شهریور / یکم سپتامبر تا چهارشنبه ۱۳ شهریور / چهارم سپتامبر در حال برگزاری است. برای دسترسی بهتر، یک لینک عمومی برای این نظرسنجی در دسترس شماست. با کلیک روی این لینک، در نظرسنجی درباره بیانیه‌های اخیر شرکت کنید.

نظرسنجی‌های آینده

از شما خواهش می‌کنیم که برای شرکت در نظرسنجی‌های آینده در پنل ما عضو شوید. برای عضویت در پنل کافی است به چند سوال در این لینک پاسخ دهید. اطلاعات شما به صورت امن و ناشناس ذخیره خواهند شد و در اختیار هیچ طرف دیگری قرار نخواهد گرفت. پس از عضویت در پنل، در هر نظرسنجی ایمیلی با لینک آن برای شما فرستاده خواهد شد. توضیحات بیشتر در:

 ◄ به پنل نظرسنجی “زمانه” بپیوندید

نظرسنجی‌های پیشین زمانه:

اکثریت پاسخ‌دهندگان به نظرسنجی زمانه: مجلس بریده از مردم است؛ در انتخابات شرکت نمی‌کنیم