دیپلمات‌های اروپایی می‌گویند پیوستن بریتانیا به ائتلاف دریایی آمریکا در خلیج فارس تشکیل ائتلاف اروپایی در تنگه هرمز را به تأخیر انداخت، در حالی که بریتانیا قرار بود با فرانسه و چند کشور اروپایی این ائتلاف را تشکیل دهند.

جت های جنگنده فرانسوی در ناو هواپیمابر شارل دوگل فرانسه در خلیج فارس
جت های جنگنده فرانسوی در ناو هواپیمابر شارل دوگل فرانسه در خلیج فارس

بریتانیا و فرانسه در ماه ژوئیه گذشته پیشنهاد تشکیل یک ائتلاف دریایی اروپایی، مستقل از آمریکا در تنگه هرمز را ارائه دادند. این دو کشور حمایت دانمارک، ایتالیا و اسپانیا را نیز جلب کردند که از پیوستن به ائتلاف دریایی آمریکا به‌دلیل شدیدتر شدن تنش‌های ایران و آمریکا نگران بودند.

این پیشنهاد در پی افزایش تنش‌ها در خلیج فارس با توقیف نفتکش ایرانی «گریس ۱» (بعد با نام «آدریان دریا ۱») در جبل‌الطارق و سپس توقیف نفتکش استنا ایمپرو با پرچم بریتانیا توسط سپاه پاسداران، گرفته شد. ایران همچنان نفتکش بریتانیایی را در توقیف دارد اما نفتکش ایرانی ماه گذشته از توقیف در آمد.

فرانسه بار دیگر در ۲۵ شهریور / ۱۶ سپتامبر تلاش جدیدی برای تشکیل ائتلاف اروپایی در تنگه هرمز خواهد کرد. این کشور امیدوار است بتواند نمایندگان حدود ۱۵ کشور را در پاریس برای بحث در این‌باره گرد آورد.

اما دیپلمات‌های درگیر در مذاکرات بین پایتخت‌های اروپا به رویترز گفته‌اند که تغییر غیرمنتظره استراتژی لندن در پیوستن به ائتلاف دریایی آمریکا که تصمیم آن توسط دولت بوریس جانسون، نخست‌وزیر جدید بریتانیا در تاریخ ۱۴ مرداد / ۵ اوت گرفته شد، مانع از پیشرفت در این زمینه شده است.

یکی از این دیپلمات‌های ارشد گفت: «بسیاری از ما می‌خواستیم به‌دلیل همبستگی اروپایی و به‌منظور جلوگیری از کارزار فشار حداکثری آمریکا علیه ایران، این کار را با بریتانیا انجام دهیم. اکنون همه چیز معوق شده زیرا بریتانیا در کنار آمریکا قرار گرفته است.»

بریتانیا، فرانسه و آلمان با حمایت بقیه کشورهای اروپایی خواهان حفظ توافق هسته‌ای با ایران هستند. دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا اما در ماه مه سال گذشته از توافق هسته‌ای خارج شد و ایالات متحده را از متحدان اروپایی خود جدا كرد. اروپایی‌ها می گویند این توافق مانع توسعه سلاح‌های هسته‌ای تهران می‌شود. ترامپ از آن زمان تحریم‌های فلج‌کننده‌ای را علیه ایران دوباره به‌اجرا گذاشته است.

با توجه به برنامه بریتانیا برای ترک اتحادیه اروپا، لندن در ابتدا به دنبال اقدامی در خلیج فارس بود كه به‌طور مستقیم اتحادیه اروپا، ناتو یا آمریکا را درگیر نمی‌كرد، بلكه مدنظر این کشور تشکیل ائتلافی بود گشوده‌تر با شرکت کشورهای عضو و یا غیرعضو اتحادیه اروپا از جمله نروژ.

ایران پیشنهاد تشکیل نیروی اروپایی را رد می‌کند و می‌گوید قدرت های خارجی باید حفاظت از حمل و نقل دریایی در خلیج فارس را به تهران و دیگر کشورهای منطقه واگذار کنند. عربستان سعودی، ایران، امارات متحده عربی، کویت و عراق بیشتر نفت خام خود را از طریق تنگه هرمز صادر می‌کنند.

ائتلاف دریایی اروپا می‌تواند توسط فرانسه هدایت شود. فرانسه در امارات متحده عربی پایگاه دریایی دارد.

یک مقام وزارت دفاع فرانسه که نام او در رویترز منتشر نشده در این‌باره گفته است: «چنین اقدامی با شرکای اروپایی که به این مأموریت علاقه‌مند هستند، انجام می‌شود. ائتلافی که این تصور را ایجاد نمی‌کند که علیه ایران است.»

ایتالیا، دانمارک، اسپانیا، نروژ، بلژیک و سوئد همچنان می‌توانند در این ائتلاف تحت هدایت اروپا به فرانسه بپیوندند. هلند، هم پیوستن به ائتلاف آمریکا و هم فرانسه را ارزیابی می‌کند، اما دیپلمات‌ها می‌گویند تمایل این کشور به پیوستن به ابتکاری تحت رهبری اروپاست.

هرگونه اقدامی در این زمینه به تصویب پارلمان در برخی از کشورهای اتحادیه اروپا، از جمله دانمارک و هلند نیاز دارد.

بیشتر بخوانید: