محمد جواد ظریف از برخی مسائل پنهان برای آزادی نازنین زاغری در مکالمات خود با مقامات بریتانیایی پرده برداشت. او گفت پیشنهاد پرداخت ۴۰۰ میلیون پوند را بریتانیایی‌ها مطرح کردند اما با وزیر خارجه شدن جرمی هانت این پیشنهاد پیگری نشد وگرنه او حاضر بود در این راه تلاش کند. مقامات بریتانیایی گفته‌اند پرداخت چنین مبلغی در شرایط کنونی که تحریم‌های آمریکا علیه ایران اعمال می‌شود اقدام مناسبی نبود.

محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران

به‌گزارش گاردین، محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران در حاشیه برگزاری مجمع عمومی سازمان ملل به خبرنگاران گفت بریتانیا پیشنهاد داده بود که در ازای آزادی نازنین زاغری – رتکلیف، زندانی سیاسی ایرانی- بریتانیایی که در ایران زندانی است، بدهکاری ۴۰ ساله این کشور به جمهوری اسلامی را خواهد پرداخت.

ایران در سال ۱۹۷۶صدها تانک چیفتن از بریتانیا خریده بود اما در پی انقلاب ۱۳۵۷ بخش عمده ای از تانک‌ها تحویل نشد و در نهایت به دولت وقت عراق فروخته شد. دولت بریتانیا اذعان دارد که از این بابت  ۴۰۰ میلیون پوند به ایران بدهکار است، اما دو کشور بر سر جمع بدهی و بهره پول اختلاف داشتند.

ظریف گفت موضوع مبادله زاغری در قبال پرداخت بدهکاری دولت بریتانیا، نخستین بار از سوی فیلیپ هموند، کمی قبل از آن‌كه او از وزارت خارجه شود مطرح شد.

ظریف افزود که او خود اعلام آمادگی كرده كه از دستگاه قضائی جمهوری اسلامی آزادی زاغری را درخواست کند و تا زمانی که بوریس جانسون وزیر خارجه بریتانیا شد نیز این پیشنهاد روی میز بود اما جانشین او، جرمی هانت آن را پیگیری نکرد چون می‌خواست نخست‌وزیر شود.

ظریف همچنین افزود موضوع آزادی زاغری در یک مکالمه تلفنی با دومینیک راب، وزیر خارجه کنونی بریتانیا نیز مطرح شد اما نتیجه‌ای نداشت:

«او [آن را مطرح کرد] و من به او گفتم که پیشنهادی از طرف آن‌ها عنوان شد که متأسفانه برآورده نشده است. راب چیزهایی گفت و من رد کردم و بعد خداحافظی كردیم.»

نازنین زاغری، کارمند بنیاد خیریه تامسون رویترز، فروردین سال ۱۳۹۵ در سفر به ایران بازداشت شد. او به اتهام «تلاش برای براندازی»، به پنج‌ سال حبس محکوم شده ‌است. زاغری و وکیل او اتهام‌های مطرح شده را رد کرده‌اند.

ریچارد راتکلیف، همسر نازنین زاغری که به نیویورک رفته تا بلکه با ظریف ملاقات کند گفت:

«در طول بیش از سه سال و نیم زندانی بودن نازنین، ما از طرف مقامات ایرانی پیام‌های خصوصی بسیاری در رابطه با زندانی شدن نازنین و بدهکاری تسلیحات قدیمی داشتیم. من از این‌که وزیر خارجه ایران چنین روشن صحبت کرده خوشحالم. شفافیت مدت زمان طولانی لازم داشت.»

راتکلیف پیشتر نگرانی‌هایی خود در مورد سلامت همسرش را در شرایط زندان ابراز کرده بود. او افزود:

«بسیار عجیب است که پیچ و خم اقدامات وزیران موجب شده وضعیت نازنین و دیگر زندانیان بدتر شود در حالی‌که همه ما را تشویق می‌کردند که آرام و ساکت منتظر بمانیم.»

ظریف در نیویورک گفت:

«نازنین بر اساس تصمیم دادگاه در زندان است. بریتانیا قرار است براساس تصمیم دادگاه پول به ما بدهد. اکنون آن‌ها می‌خواهند ما تصمیم دادگاه خود را تغییر دهیم اما آن‌ها نمی‌خواهند تصمیم دادگاه خود را عملی کنند. طنز ماجرا را می‌بینید؟»

با وخیم‌تر شدن روابط ایران با غرب، جمهوری اسلامی بازداشت شهروندان دوتابعیتی و گردشگران خارجی را افزایش داده است. در این ماه دو شهروند با تابعیت دوگانه بریتانیایی و استرالیایی و یک استرالیایی در ایران بازداشت شدند.

منابع دولتی بریتانیا تأیید کردند که بین خزانه‌داری و وزارت خارجه این کشور توافقی مبنی بر پرداخت بدهی ایران مطابق با حكم دادگاه صورت گرفته، اما گفتند كه احتمالاً این پرداخت به‌شکل تحویل دارو انجام شده است.

گاردین نوشته است که این پیشنهاد با مقاومت شدید گاوین ویلیامسون، وزیر دفاع بریتانیا روبه‌رو شده و او گفته است که پرداخت ۴۰۰ میلیون پوند به ایران در زمانی که آمریکا در تلاش برای محدود کردن منابع مالی سپاه پاسداران است، از نظر سیاسی عملی نیست.

یک منبع دیگر از وزارت خارجه بریتانیا گفته است:

«آن‌چه ایران با نازنین زاغری – راتکلیف انجام داده غیرقابل تصور است، او لایق آزادی برطبق قانون ایران است. اما این نیز درست است که بریتانیا طبق قوانین بین‌المللی به ایران بدهکار است و چنان‌چه ما بخواهیم رابطه اعتمادآمیزی با ایران داشته باشیم، این پرداخت باید انجام شود و انجام این کار عاقلانه است. هیچ دلیلی وجود ندارد که پرداخت این بدهی به آزادی [زاغری] مربوط شود، حتی اگر این موضوع در ذهن ایرانیان باشد.»

مقامات بریتانیا این سخن ظریف مبنی بر این‌که جرمی هانت از پرداخت بدهی‌ها به دلیل جاه‌طلبی‌های خود برای نخست‌وزیر شدن امتناع ورزید را سخنانی «شرورانه» توصیف و آن را رد کردند.

ریچارد راتکلیف کارزاری به نام «اتحاد خانواده‌‌ها علیه گروگان‌گیری دولتی» راه‌اندازی کرده است. این طرح شامل خانواده‌های دیگر اتباع بیگانه و دوتابعیتی است که در ایران «گروگان» گرفته شده‌اند.

ظریف در نیویورک همچنین گفت ایران با آمریکا نیز از طریق سوئیس در مورد امکان مبادله زندانی‌ها مذاکره کرده اما این موضوع نیز با مشکل روبه‌رو شده است: «پیشنهادی روی میز ایالات متحده وجود دارد. ما اسامی را از طریق سوئیس رد و بدل کردیم. بنابراین آماده هستیم.»

بیشتر بخوانید: