حمید نوری، یک دادیار قضایی سابق جمهوری اسلامی و از عاملان قتل عام زندانیان سیاسی در تابستان ۶۷ به محض ورود به خاک سوئد بازداشت شد. ایرج مصداقی، نویسنده و فعال حقوق بشر که خود از جان‌به‌دربردگان تابستان ۶۷ است، در گفت‌و‌گو با «زمانه»، نوری (با اسم مستعار حمید عباسی) را یکی از فعال‌ترین مجریان اعدام‌ها در زندان گوهردشت (رجایی‌شهر) کرج معرفی کرد که در تدارک و برنامه‌ریزی کشتار دست داشت.

این گفت‌و‌گو را در زیر بشنوید:

حمید نوری ۵۸ ساله بعد از ظهر شنبه ۹ نوامبر در فرودگاه آرلاندا بازداشت شد. نخستین جلسه رسیدگی به شکایت علیه این متهم چهارشنبه ۱۳ نوامبر برگزار شد.

به گفته آقای مصداقی که پرونده شکایت علیه حمید نوری را تهیه و پیگیری کرده است، قاضی دادگاه چهارشنبه حکم بازداشت این دادیار قضایی سابق جمهوری اسلامی را برای چهار هفته دیگر تمدید کرد.

حمید نوری با ویزای یک‌ساله ایتالیا به اروپا آمده بود.

ایرج مصداقی در گفت‌و‌گو با زمانه روایت می‌کند که چگونه حمید نوری (عباسی) همراه با محمد مقیسه، قاضی ارشد کنونی جمهوری اسلامی (با اسم مستعار ناصریان)، به دلیل شناخت از زندانیان، در انتخاب و اولویت‌بندی کسانی که باید در برابر هیأت مرگ قرار می‌گرفتند، نقشی اساسی داشتند.

بر اساس اسناد و مدارک موجود، برای محاکمه زندانیان عقیدتی-سیاسی، کمیسیونی متشکل از نماینده وزیر اطلاعات، قاضی شرع و دادستان تشکیل شده بود و در راس این گروه حسینعلی نیری قرار داشت. آن‌ها دو بار در هفته با هلیکوپتر بین زندان رجایی‌شهر (گوهردشت) و زندان اوین رفت‌وآمد می‌کردند و به همین دلیل به «کمیسیون هوابرد مرگ» (هیأت مرگ) معروف شدند.

مصطفی پورمحمدی، ابراهیم رییسی، و غلامحسین محسنی اژه‌ای از دیگر اعضای اصلی هیأت مرگ بودند.

«هیات مرگ» در کار روزانه خود از بامداد تا شامگاه، در دوره‌ای دوماهه حق حیات را از زندانیانی گرفت که اعضا و هواداران سازمان مجاهدین خلق و همچنین اعضای سازمان‌ها و حزب‌های چپ و کمونیستی بودند.

ساک حمزه شلالوند، از کشته‌شدگان تابستان ۶۷ که پس از اعدام به خانواده او تحویل داده شد ــ عکس از مجموعه مهدی اصلانی، فعال حقوق بشر و شاهد زنده قتل‌عام تابستان ۶۷

به گفته آقای مصداقی، حمید نوری پس از صدور حکم اعدام برای زندانیان سیاسی در زندان گوهردشت نام آنها را بلند می‌خواند، در راهرو آنها را به ردیف می‌نشاند و به زندانبان‌ها می‌گفت که آنها را «به بندشان منتقل کنند» ــ یک عبارت رمزی در میان زندانبان‌ها که به معنای انتقال زندانیان سیاسی به آمفی‌تیاتر رجایی‌شهر برای اجرای حکم اعدام بود. خود نوری نیز در صحنه اجرای اعدام حاضر می‌شد.

ایرج مصداقی که خود شاهد جان‌به‌در‌برده تابستان ۶۷ در گوهردشت کرج است، روایت می‌کند که حمید نوری پس از هر سری اعدام زندانیان سیاسی شیرینی و نان خامه‌ای پخش می‌کرد.

تصویری که ایرج مصداقی از حمید نوری (عباسی) منتشر کرده است

نوری از دهه ۶۰ با ابراهیم رئیسی، ریاست کنونی قوه قضائیه و عضو هیأت مرگ رابطه نزدیکی داشت. او به عنوان دادیار قضایی تحت نظر رئیسی، دادستان به کار مشغول بود.

حمید نوری سپس به وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی منتقل شد و در آنجا با مصطفی پورمحمدی و علی فلاحیان همکاری کرد.

سازمان عفو بین‌الملل آذر گذشته گزارشی درباره قتل‌عام زندانیان سیاسی در تابستان ۶۷ منتشر کرد و جمهوری اسلامی را به همین دلیل عامل «جنایت ادامه‌دار علیه بشریت» خواند.

مرداد ۹۵، سایت رسمی حسینعلی منتظری، مرجع تقلید درگذشته شیعه و قائم مقام روح‌الله خمینی، رهبر سابق جمهوری اسلامی از سال ۱۳۶۴ تا سال ۱۳۶۸، یک فایل صوتی را برای اولین بار منتشر کرد که در آن منتظری با اعتراض تند به اعدام‌ها، خطاب به «هیأت مرگ» گفت: شما جنایتکار هستید.

این فایل صوتی نشان می‌داد که اعدام‌ها در نقاط مختلفی در ایران و با برنامه‌ریزی قبلی انجام شده است.


در همین زمینه: