مجلس سنای آمریکا بامداد جمعه ۱۳ دسامبر/۲۲ آذر با صدور قطعنامهای کشتار ارامنه در دوران امپراطوری عثمانی در سال‌های نخست قرن بیستم را به عنوان نسل‌کشی به رسمیت شناخت. ترکیه اعلام کرد این اقدام به بهبود روابط آنکارا با واشنگتن کمک نمی‌کند.
مجلس نمایندگان آمریکا بامداد چهارشنبه ۳۰ اکتبر/۸ آبان با ۴۰۵ رأی موافق در مقابل ۱۱ رای مخالف به قطعنامهای رأی داد که بر اساس آن، کشته شدن یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفر از ارامنه به دست ترکان عثمانی در فاصله بین سال‌های ۱۹۱۵ تا ۱۹۳۵ «نسل‌کشی» محسوب می‌شود. در ۳۵ سال گذشته سابقه نداشت که نمایندگان کنگره چنین یک‌صدا به قطعنامهای رأی دهند. این قطعنامه اکنون به تصویب مجلس سنا هم رسید.
سناتور باب منندز گفت: این طرح به معنای به یادآوری و شناسایی نسل‌کشی ارامنه است.
روابط آمریکا و ترکیه در ماه‌های گذشته پرتنش شده بود: خرید سامانه دفاع موشکی اس ۴۰۰ از روسیه، کنار گذاشتن ترکیه از برنامه تولید مشترک جنگنده‌های اف ۳۵ به عنوان واکنش آمریکا به معامله تسلیحاتی آنکارا با مسکو، تهاجم نظامی ترکیه به مناطق کردنشین شمال سوریه برخی از این مناقشات است. در روزهای گذشته برخی رسانه‌ها گزارش داده‌اند که آنکارا اخراج نیروهای آمریکایی از پایگاه نظامی «اینجرلیک» را بررسی می‌کند.
وزیر خارجه ترکیه با انتقاد از تصویب قطعنامه نسل‌کشی ارامنه در سنای آمریکا آن را «نمونه‌ای شرم‌آور از سیاسی‌سازی تاریخ» خواند:
«کسانی که می‌خواهند از تاریخ برای اهداف سیاسی خود استفاده کنند بزدلانی هستند که تمایلی به روبرو شدن با واقعیت ندارند.»
واقعیت تاریخی اما این است که یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفر از ارامنه در فاصله سال‌های ۱۹۱۵ تا ۱۹۱۷ در امپراطوری عثمانی به قتل رسیدند. ارامنه این واقعیت تاریخی را به عنوان «نسل‌کشی» درک کرده‌اند و تاکنون ۳۰ کشور جهان هم آن را به رسمیت شناخته‌اند.
ترکیه اما «نسل‌کشی» را به رسمیت نمی‌شناسد و واقغیت تاریخی قتل عام ارامنه را به عنوان یکی از پیامدهای جنگ جهانی اول درک کرده است. بعد از تصویب طرح شناسایی نسل‌کشی ارامنه در کنگره آمریکا، وزارت خارجه ترکیه در اعتراض دیوید ساترفیلد سفیر واشنگتن در آنکارا را فراخواند. سپس توافق آتش‌بس در شمال سوریه حاصل شد و رجب طیب اردوغان برای دیدار و گفت‌وگو با ترامپ به کاخ سفید رفت. اردوغان در جمع خبرنگاران از تاریخ‌دانان خواسته بود یک بار دیگر کشتار ارامنه را بازخوانی کنند. اردوغان سپس از کاخ سفید خواست برای بهبود روابط واشنگتن با آنکارا به مشکلات تاریخی مراجعه نکند.
تانر آکام، استاد دانشگاه خصوصی و پژوهشی کلارک در وورستر ماساچوست آمریکا جزو معدود مورخان ترکیه‌ای‌ست که قتل‌عام ارمنیان را به رسمیت می‌شناسد. او می‌گوید یکی از دلایل ترکیه برای به رسمیت نشناختن سهم خود در این قتل‌عام پرداخت غرامت به بازماندگان نسل کشی ارامنه است. اما این موضوع ریشه عمیق‌تری هم دارد: کشور ترکیه در سال ۱۹۲۳ بر خاکستر امپراتوری عثمانی بنیان نهاده شد.
تانر اکام می‌گوید: «اگر شما به نسل کشی ارامنه اذعان کنید، سپس باید این را نیز به رسمیت بشناسید که تعدادی چشم‌گیری از بنیان‌گذاران ترکیه یا به طور مستقیم در این نسل کشی دست داشتند یا با مصادره املاک و دارایی ارامنه ثروتمند شدند.»
بیشتر بخوانید: