انتخابات در چهارچوب نظام جمهوری اسلامی، همواره از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده است. گروهی بر این باورند حاکمیت مشروعیتش را از میزان مشارکت مردم در پای صندوق‌های رأی کسب می‌کند، از این‌رو میزان مشارکت بالای مردم در انتخابات‌های ریاست جمهوری و مجلس شورای اسلامی، برای نظام بسیار حائز اهمیت است.
در اسفند ۹۸ ایران یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی را پیش‌رو دارد. اگرچه از ماه‌ها پیش جناح‌ها و گروه‌های سیاسی درون نظام به روش‌های مختلف سعی در یافتن راه‌کاری مناسب جهت تضمین پیروزی در انتخابات و بالا بردن میزان مشارکت بودند، اما با توجه به حوادثی چون اعتراض‌های سراسری آبان ۹۸، که به سرکوب خونین معترضان انجامید و ساقط کردن هواپیمای مسافری تهران-کی‌یف توسط پدافند هوایی سپاه پاسداران در ماه‌های منتهی به برگزاری انتخابات مجلس، نه تنها نارضایتی عمومی از حاکمیت و وضع موجود بالاگرفت، بلکه خواست عمومی به سوی تحریم فعال انتخابات سوق داده شد.
برای بررسی هرچه بیشتر چشم‌انداز انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی، زمانه با فاطمه حقیقت‌جو، نماینده سابق مجلس شورای اسلامی در دوره ششم گفت‌وگو کرده است.
گفت‌وگو با فاطمه حقیقت‌جو را بشنوید:
بعد از حوادث ماه‌های اخیر، جمهوری اسلامی سعی به بازسازی چهره خود در قدرت دارد و ظاهرا یک‌دست کردن مجلس شورای اسلامی با بهره‌گیری از طیف اصول‌گرایان، یخشی از این پروژه بازسازی است. فاطمه حقیقت‌جو درباره رد صلاحیت‌های گسترده اصلاح‌طلبان و میل به یک‌دست‌سازی مجلس می‌گوید:
«در دوره آقای احمدی‌نژاد در یک دوره مجلس و دولت و دستگاه قاضی هم که همیشه در دست حاکمیت بوده، یک‌دست شد، ولی عملا به دلیل ساختار معیوبی که وجود دارد، همیشه در هر صورت مخالف‌خوانی شکل می‌گیرد. در دوره انتخابات ۸۸ همه تلاش کردند احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور شود و آقای خامنه‌ای هزینه زیادی پرداخت، اما بعد دیدیم بلافاصله در همان دوره مخالفت‌های ایشان شروع شد و عملا امکان یک‌دستی ایجاد نشد. این بار مجددا تلاش‌شان این است ابتدا مجلس یک‌دست بشود و بعد در انتخابات ریاست‌جمهوری هم این یک‌دستی شکل بگیرد. گرچه اصلاح‌طلبان عموما کنار گذاشته می‌شوند، شاید تک و توک کسانی در شهرستان‌ها رأی بیاورند، کسانی با چتر اصلاح‌طلبی می‌روند، ولی به نظر می‌رسد که مجلس یک‌دستی خواهد بود. اما سابقه عملا نشان داده که حتی مجلس یک‌دست، چون برآمده از مردم نیست، نمی‌شود آنها را وکلای مردم نامید، چون وکلای بخشی از حاکمیت هستند که نگاه قبیله‌ای دارند، عموما نمی‌توانند به تشخیص چالش‌های اصلی نظام بپردازند و مشکل اصلی نظام که ناکارآمدی است، باقی خواهد ماند و مجلس یک‌دست اصول‌گرا و هماهنگ هم امکان رسیدگی به این چالش‌ها و حل بحران ناکارآمدی نخواهد داشت.»
فاطمه حقیقت‌جو تجربه نمایندگی مجلس در دوره ششم را در کارنامه دارد. در زمان انتخابت مجلس هفتم نیز اصلاح‌طلبان به صورت گسترده توسط شورای نگهبان رد صلاحیت شده بودند. فاطمه حقیقت‌جو همان زمان اولین نماینده‌ای بود که در جریان تحصن و استعفای جمعی از نمایندگان مجلس ششم در اعتراض به این رد صلاحیت‌ها استعفا داد. به باور فاطمه حقیقت‌جو در هر صورت انتخابات یازدهمین دوره مجلس با توجه به رد صلاحیت‌های اصلاح‌طلبان، تفاوت ماهوی جدی‌ای با مجلس هفتم ندارد:
«در این دوره چهره‌های مطرح اصلاح‌طلبان شرکت نکردند و اگر هم شرکت کردند رد صلاحیت شدند و صرفا چهره‌های دست دوم و سوم شرکت کرده‌اند. در واقع اصلاح‌طلب به معنی درست کلمه نبودند، حتی واژه اصلاح‌طلبی حکومتی برای آنها استفاده شد که بتوانند تفکیکی قائل بشوند بین اصلاح‌طلبی دوره ششم با این نوع اصلاح‌طلبی در مجلس دهم که بیشتر به عنوان فراکسیون امید خودش را نشان می‌داد. با این وصف در این حد رقیق هم حاکمیت تحمل نکرد و رد صلاحیت برای دور یازدهم به شدت بود. به نظر می‌رسد تحمل آقای خامنه‌ای و بخشی از سپاه که به مهندسی انتخابات می‌پردازد و شورای نگهبان از این هم کمتر شده. به عبارت دیگر می‌توان گفت تفاوت از رد صلاحیت کیفی به رد صلاحیت کمی هم رسیده.»
به گفته فاطمه حقیقت‌جو مشکل مجلس شورای اسلامی صرفا فقدان انتخابات آزاد و سالم نیست، بلکه اساسا مجلس فعلی محلی از اعتبار در ساختار حقوقی را برخوردار نیست و عملا مجلس از کارکرد قانون‌گذاری و نظارت افتاده است:
«مجلس تبدیل به یک مجلس گوش به فرمان شده و صرفا نقش تزئینی برای نظام دارد، همان نقش نمایشی که آقای خامنه‌ای می‌گوید برای امنیت ایران بیایید رأی بدهید. اساسا چنین مجلسی برآمده از مردم نیست.»
از این‌رو فاطمه حقیقت‌جو تفاوتی میان مجلسی یک‌دست متشکل از اصول‌گرایان و یا با حضور اصلاح‌طلبان نمی‌بیند و پیش‌بینی می‌کند که مجلس آینده، یک مجلس به شدت ضعیف، فرمایشی، تندرو و سطحی خواهد بود.
اگرچه حکومت از ماه‌ها قبل در صدد برگزاری یک انتخابات پرشور با میزان مشارکت بالای مردمی برآمده است، اما فاطمه حقیقت‌جو پیش‌بینی یک انتخابات به شدت سرد را می‌کند. به گفته او این سردی از ۸-۹ ماه پیش کاملا قابل لمس بود:
«تصور می‌کردیم که تنور انتخابات شاید وقتی نزدیک انتخابات می‌شود کمی گرم‌تر شود، ولی کشتار آبان ماه و سرکوب مردم، تنش‌هایی که با آمریکا داشتیم و برخورد بسیار زننده با مردم بعد از سقوط هواپیما، تمام این‌ها از جمله مواردی مثل پر کاه روی بار شتر بود که به نظرم باعث شد بیشتر به سردی فضای انتخابات بیانجامد.»
در حال حاضر از مجموع ۲۹۰ کرسی مجلس، تنها ۱۷ کرسی در دست زنان است. تا قبل از مجلس دهم، سهم زنان از کرسی‌های مجلس تنها ۳ درصد بود و با شروع مجلس دهم و راه‌یابی ۱۷ نماینده زن (۵.۸۶ درصد)، برای اولین بار از زمان انقلاب اسلامی، مجلس شاهد این تعداد از نمایندگان زن بود. نمایندگانی که ۱۱ نفر آنها اصلاح‌طلب بودند.
برای انتخابات پیش‌رو به جز پروانه سلحشوری و فاطمه حسینی که به عنوان کاندیدا ثبت‌نام نکردند، ۱۵ نماینده زنی که در حال حاضر در مجلس حضور دارند، مجددا کاندیدای انتخابات مجلس یازدهم شدند که صلاحیت ۶ تن از آنها تاکنون تأیید نشده است.
اکنون با توجه به این‌که احتمال دارد مجلس آینده در دست اکثریت اصول‌گرا باشد و همه چیز برای تکیه زدن آنان بر کرسی‌های مجلس شورای اسلامی فراهم است، آیا احتمال دارد کرسی‌های زنان بار دیگر در مجلس کاسته شود؟ فاطمه حقیقت‌جو در این باره می‌گوید:
«به نظر من به لحاظ کمی تعداد زنان کاهش پیدا می‌کند. چندتا از چهره‌های اصول‌گرا مانند الهام امین‌زاده احتمالا وارد مجلس می‌شوند که اساسا دغدغه آنها هم تعریف سنتی زن است. اساسا به نظر می‌رسد سیاست‌های مجلس یازدهم سیاست‌هایی باشد که به تقویت خانواده از منظر خودشان می‌پردازند و کمک چندانی به مشکلات حقوقی-اجتماعی زنان نخواهد داشت.»
انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی دوم اسفندماه سال جاری برگزار خواهد شد. ۱۶۴ فعال سیاسی و مدنی خارج از ایران هفته گذشته با امضای بیانیه‌ای با عنوان «اسفند بدون رأی» تحریم انتخابات را فرصت مناسبی برای تداوم اعتراضات و ایجاد «یک جنبش اجتماعی توانمند و فراگیر» دانستند. پیش از آن نیز نرگس محمدی، زندانی سیاسی در ایران نیز «به حرمت خون کشته شدگان» اعتراضات اخیر ایران خواهان تحریم انتخابات شده بود. همچنین بر مبنای آخرین نظرسنجی زمانه از مخاطبانش شمار «تحریم‌کنندگان فعال» انتخابات مجلس رو به افزایش است.
-
زنان در مجلس شورای اسلامی دهم
مگر تا کنون مجلس کارآمد هم بوده!!
همان / 12 February 2020
یازدهمین دوره مجلس جمهوری جهنمی اسلامی = آخرین دوره مجلس جمهوری جهنمی اسلامی.
“…دیگه تمومه ماجرا!”
"...دیگه تمومه ماجرا!" / 12 February 2020