تبلیغات کاندیداهای انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی از پنج‌شنبه ۲۴ بهمن آغاز شده است. جمهوری اسلامی در شرایطی مشغول برگزاری انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی است که نارضایتی عمومی به سبب حوادث ماه‌های گذشته از هر زمان دیگری در طول تاریخ ۴۱ سال گذشته نظام حاکم، بیشتر احساس می‌شود. در چنین شرایطی انتظار می‌رفت حکومت فضای انتخابات را نسبت به دوره‌های پیشین اندکی بازتر بگذارد، اما با رد صلاحیت گسترده کاندیداهای اصلاح‌طلب از سوی شورای نگهبان، چنین به نظر می‌رسد که حاکمیت عزم خود را برای یک‌دست کردن قدرت، که مجلس نیز بخشی از آن است، جزم کرده است.

جلیل روشندل، استاد علوم سیاسی و امنیت بین‌المللی در دانشگاه کارولینای شمالی

 فضای غالب بر انتخابات کنونی سرد و بی‌رمق گزارش شده است و اراده «تحریم فعال» بر آن سایه افکنده؛ آیا اساسا جمهوری اسلامی در این دوره از انتخابات به رأی مردم اهمیتی خواهد داد و  آیا خواهد توانست همانند دوره‌های پیشین میزان مشارکت را به دلخواه خود بالا ببرد؟

جلیل روشندل، استاد علوم سیاسی و امنیت بین‌المللی در دانشگاه کارولینای شمالی در گفت‌وگو با زمانه می‌گوید بعد از اعتراض‌های سراسری آبان و ساقط کردن هواپیمای مسافربری اوکراینی توسط سپاه پاسداران، حکومت جمهوری اسلامی تصمیم دارد ساختار قدرت را از همه جهت تصفیه کند و به یک قدرت یک‌دست تبدیل شود، آنچه که به گفته او خمینی «ید واحده» خوانده بود.

  • گفت‌وگوی زمانه با جلیل روشندل را بشنوید:

به گفته جلیل روشندل، بعد از ۴۱ سال عملی کردن خواست بازگشت به یک حکومت یک­‌دست میسر نیست و ممکن است عوارض بسیار غیرقابل پیش­‌بینی‌­ای برای کشور در پی داشته باشد.

جلیل روشندل حاکمیت و همین مجلس فعلی (دهم) را یک‌­دست می­‌داند، چرا که به گفته او مجلس در بسیاری از امور ناتوان از تصویب قوانین است و یا در صورت تصویب یک لایحه با سدی به نام شورای نگهبان روبه­‌رو است:

«اگر یک نظام قرار است به یک قدرت یک­‌دست تبدیل شود، آیا باید فقط مجلس یک­‌دستی داشته باشد؟ و آیا اصولا مجلس غیر یک‌­دستی که تا به حال وجود داشته در عمل مصوبه­‌­ای یا اقدامی انجام داده که ناشی از فلسفه ناهمگون بودن باشد؟ آنچه که نهایتا از تصویب علمای شورای نگهبان می­‌گذرد، همان نتیجه‌­ای نیست که ممکن است یک مجلس یک­‌دست به آن برسد؟»

با در نظر گرفتن روند برگزاری انتخابات یازدهمین دوره مجلس و میزان بالای رد صلاحیت‌­­ها که عمدتا جناح اصلاح­‌طلبان را در برگرفته و نیز حوادث ماه‌­های اخیر، جلیل روشندل معتقد است شواهدی به چشم می­‌خورد که نظام جمهوری سعی دارد چهره­ خود را در قدرت تغییر ظاهری دهد و این روند شامل مجلس شورای اسلامی نیز خواهد شد و مجلس آینده در اختیار جناج اصول‌گرایان قرار خواهد گرفت:

«مجلس آینده، مجلس اصول­‌گرایان خواهد بود. مجلسی که شاید در درون خود به صورت مصنوعی بتواند یک جناح مخالف هم ایجاد بکند، ولی جناحی که از خود اصول­‌­گرایان نشأت گرفته و به نوعی تقسیم کار شده است.»

جلیل روشندل با اشاره به اعتراضات آبان و ساقط کردن هواپیمای اوکراینی که واکنش هماهنگ و اعتراض‌­آمیز مردم نسبت به عمل­کرد حاکمیت را همراه داشت، این پرسش را مطرح می­‌کند که آیا اقدام به یک­‌دست کردن مجلس در عمل بدون واکنش مردم میسر است و آیا می‌­توان واکنش مردم را نادیده گرفت؟ او در پاسخ به این پرسش می­‌گوید:

«اولین واکنشی که این کار خواهد داشت، پایین آمدن میزان مشارکت مردم در انتخابات است که همین الان آن را از فضای عمومی مملکت می­‌توان احساس کرد و کاملا مشخص است که انتخابات بعدی تا چه حد دچار کمبود مشارکت خواهد بود.»

آقای روشندل مهم‌­ترین تفاوت مجلس شورای اسلامی یازدهم با دوره­‌های پیشین را فرمایشی بودن لوایح و مصوبات می‌­داند:

«در حال حاضر حسب ظاهر آراء مخالف و موافق وجود دارد که شنیده می­‌شود، و طرفین یا متعاقد می­‌شوند و یا نمی‌­شوند، به هر صورت رأی نهایی بین موافقین و مخالفین تقسیم شده است. مجلس یازدهم یک چنین خصوصیتی نخواهد داشت و اگر هم داشته باشد بسیار صوری و از پیش تعیین شده خواهد بود. در نتیجه پیشرفت کار سرعت بیشتری خواهد داشت، در حالی که محتوای آن نسبت به سال­‌های قبل عقب‌گردگرا خواهد بود.»

به گفته جلیل روشندل، امکان دارد برخی از مسائل و کارها که در حال حاضر به صورت مخفیانه و دور از چشم قانون انجام می‌شود، در مجلس آینده با حضور حداکثری اصول‌گرایان به صورت آشکارا و در قالب قوانینی که تصویب خواهد شد، صورت بپذیرد.

انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی دوم اسفندماه سال جاری برگزار خواهد شد. ۱۶۴ فعال سیاسی و مدنی خارج از ایران هفته گذشته با امضای بیانیه‌ای با عنوان «اسفند بدون رأی» تحریم انتخابات را فرصت مناسبی برای تداوم اعتراضات و ایجاد «یک جنبش اجتماعی توانمند و فراگیر» دانستند. بر مبنای آخرین نظرسنجی زمانه از مخاطبانش شمار «تحریم‌کنندگان فعال» انتخابات مجلس رو به افزایش است.

  • زمان‌بندی انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی ــ ۱۳۹۸
برای بزرگ شدن اینفوگرافیک بر روی آن کلیک کنید

در همین زمینه: