– تا امروز از طرف دولت ترکیه هیچ پاسخ روشنی دریافت نشده و ما از دولت ترکیه می‌خواهیم پاسخ این سوالات را بدهد که چرا اسم کامران را در لیست بازداشتی‌ها ثبت نکرده است؟ چرا پلیس ترکیه او و سایر پناهجویان بازداشتی را با کتک و ضرب و شتم در کوه‌های مرزی ترکیه به سمت ایران رها کرده است؟ ما به‌ عنوان خانواده کامران گودرزی از دولت ایران تقاضا می‌کنیم از طریق وزارت امور خارجه یا از هر طریق دیگری به دولت ترکیه فشار بیاورند و به خانواده کامران جوابی بدهند و این مسأله را پیگیری کنند تا نه تنها از غم این خانواده کاسته شود، بلکه در آینده هیچ خانواده‌ای مثل خانواده کامران گودرزی داغدار نشود.

کامران گودرزی، پناهجوی کشته شده در مرز ایران و ترکیه

این جمله‌ها مورد تأکید فرهاد گودرزی، عموی کامران گودرزی، پناهجوی ایرانی‌ست که پیکرش به ‌تازگی در مرز کوهستانی چالدران از توابع استان آذربایجان غربی در ایران کشف شده است.

طبق اعلام خانواده گودرزی، کامران متولد سال ۱۳۸۱، اهل تهران، در تاریخ ۲۸ اسفند ماه ۹۸ از طریق مرز زمینی قصد ورود به خاک ترکیه را داشته که با «برخورد غیرانسانی پلیس ترکیه» در کوه‌های مملو از برف رها شده و جان باخته است.

عموی این پناهجوی باخته، با اشاره به «رفتار غیر‌انسانی پلیس مرزی ترکیه با برادر زاده‌اش» به زمانه می‌گوید که کامران پس از رسیدن به یکی از روستا‌های مرزی ترکیه توسط نیروهای مرزبانی این کشور بازداشت شده و مورد ضرب و شتم قرار گرفته است.

او در تشریح کامل این ماجرا می‌گوید:

«او شب‌هنگام و از طریق مرز زمینی چالدران، توسط قاچاق‌برها به سمت کوه‌های کشور ترکیه حرکت کرده است که در بین راه، کولاک شدید باعث می‌شود او از دسته پناهجویان جدا شده و مسیر رسیدن به کشور ترکیه را به تنهایی ادامه دهد.»

عموی این پناهجوی جان‌باخته در ادامه می‌گوید که کامران موفق شده تا صبح خود را به خاک ترکیه برساند:

«در تماس تلفنی با خانواده‌اش، او از گرسنگی و یخ‌زدگی بدنش برای پدرش توضیح داده. بعد به توصیه پدر، برای تهیه آب و غذا خودش را به اولین روستا می‌رساند اما موفق نمی‌شود از ساکنان آن روستا کمکی دریافت کند.»

کامران گودرزی اما در تماس‌های بعدی خود به خانواده‌اش اطلاع می‌دهد که از سوی پلیس مرزی ترکیه بازداشت شده است.

عموی او درباره وضعیت کامران پس از بازداشتش توسط پلیس می‌گوید: 

«کامران پس از ۱۸ ساعت پیاده‌روی در کنار یک جاده اصلی توسط پلیس مرزی ترکیه بازداشت شده است. او در تماس خود با خانواده اعلام کرده که از سوی پلیس به شدت مورد ضرب و شتم واقع شده است. حتی از پدرش خواسته که با او تماس نگیرد چرا که کامران تا آن لحظه توانسته بوده موبایلش را از دید پلیس مخفی نگه ‌دارد و تماس‌های مکرر باعث می‌شده تا احتمالا موبایل او نیز همچون وسایل شخصی دیگرش توقیف شود.»

عموی کامران با اشاره به محتوای آخرین تماس تلفنی کامران گودرزی با خانواده‌اش می‌گوید که او در آخرین تماس با گریه و هراس از پدرش خواسته تا به او کمک کند:

«در آخرین تماس با گریه به خانواده‌اش اعلام کرده که به‌ دلیل ضرب و شتم توسط پلیس ترکیه، پایش زخمی شده و با وجود اینکه پلیس تمام وسایل شخصی او از جمله لباس‌های گرمش را گرفته، قصد دارند او را به سمت کوهستان بفرستند.»

بر اساس خبرهای منتشر شده از سوی خانواده کامران گودرزی، در نهایت پیکر بی‌جان این پناهجو در اواخر اردیبهشت ‌ماه از سوی مرزبانی ایران در شهر چالدران کشف شده است.

عموی این پناهجوی جان باخته می‌گوید که آثار زخم و کبودی ناشی از ضرب و شتم بر بدن کامران گودرزی کاملا مشهود بوده و این نشان می‌دهد که او پیش از جان باختن از سوی پلیس ترکیه شدیدا ضرب و شتم شده است.

کشتار پناهجویان در مرزها، فاجعه‌ای روزمره

– این اقدام دولت ترکیه پیش از این نیز مسبوق به سابقه بوده است.

او گفته داریوش عدیم، فعال حقوق بشر و فعال حقوق پناهجویان است.

عدیم در گفت‌وگو با زمانه با اشاره به واقعه جان باختن کامران گودرزی، می‌گوید:

« در سال‌های گذشته موارد زیادی از نقض آشکار حقوق پناهجویان توسط نیروهای مرزبانی کشور ترکیه شاهد بوده‌ایم که این برخوردها در برخی مواقع به قیمت از دست رفتن جان شهروندان پناهجو تمام شده است.»

کمتر از چهار ماه پیش از انتشار خبر جان‌ باختن کامران گودرزی، جسد ۱۳ تن، شامل ۱۰ پناهجوی افغان و سه پناهجوی کرد، در کوهستان‌های برفی مرز ترکیه و ایران پیدا شد. سخنگوی کمیسیون مهاجران و پناهجویان «حزب دموکراتیک خلق‌ها» (ه د پ) ایران و ترکیه را مسئول مرگ این پناهجویان دانست.

دفتر فرماندار شهر وان در ترکیه اما در واکنش به انتشار این گزارش، در بیانیه‌ای اعلام کرد که خبر کشته شدن مهاجران «غیرقانونی» بر اثر سرما به دست مقامات محلی رسیده اما به خاطر شرایط بد آب‌ و هوایی در منطقه و احتمال بروز بهمن، نتوانسته‌اند خود را به منطقه برسانند.

در این بیانیه همچنین آمده بود که دفتر فرمانداری مقامات نظامی و حقوقی را از این اتفاق مطلع کرده و آنها بعد از «عادی شدن شرایط آب‌ و هوایی به این موضوع رسیدگی خواهند کرد.»

داریوش عدیم اما با اشاره به گزارش‌های منتشر شده از رفتار غیر انسانی نیروهای پلیس مرزی ترکیه با پناهجویان می‌گوید که در برخی موارد، پلیس این کشور پس از بازداشت پناهجویان آنها را روانه کمپ‌هایی می‌کند که شبیه به بازداشت‌گاه هستند. کمپ‌هایی که در ترکیه به اردوگاه‌های دیپورت مشهور شده‌اند:

داریوش عدیم

«این کمپ‌ها شبیه بازداشت‌گاه یا زندان است. پناهجویان مدتی در این کمپ‌ها سپری می‌کنند و بعد به کشور خودشان بازگردانده می‌شوند.»

از کمپ‌های مورد اشاره داریوش عدیم می‌توان به کمپ دیپورتی «کوروباش» در حوالی شهر وان در ترکیه اشاره کرد که توسط اداره مهاجرت این کشور کنترل و اداره می‌شود.

در آمار رسمی منتشر شده درباره این کمپ، ظرفیت آن ۷۵۰ نفر اعلام شده در حالی که بنا به گفته‌ پناهجویانی که در این کمپ‌ها بوده‌اند، در بعضی روزها بیش از دو هزار و ۵۰۰ پناهجو از ملل مختلف در این کمپ تحت نظر پلیس قرار می‌گیرند.

وضعیت بهداشتی و غذایی در کمپ کوروباش همچون دیگر کمپ‌های مستقر در ترکیه، شدیدا نامناسب توصیف شده و شاهدان عینی اعلام کرده‌اند در برخی موارد حداقل امکانات درمانی و بهداشتی نیز برای پناهجویان مستقر در کمپ کوروباش موجود نیست.

داریوش عدیم اما در ادامه می‌گوید که مسأله برخوردهای غیر‌انسانی با پناهجویان تنها مختص به مرز مشترک ترکیه با ایران نیست بلکه در مرز مشترک با یونان نیز بارها گزارش شده پناهجویانی که قصد داشته‌اند به صورت غیرقانونی به یونان یا دیگر کشورهای اروپایی بروند هم از طرف نیروهای نظامی ترکیه و یونان مورد ضرب و شتم قرار گرفته‌اند و وسایل شخصی آنها سرقت شده است.

این فعال حقوق پناهجویان به زمانه می‌گوید:

«یک نمونه مثل خانواده گودرزی مسأله جان ‌باختن فرزندشان را رسانه‌ای کرده‌اند اما ده‌ها مورد از نقض آشکار حقوق پناهجویان در ترکیه وجود دارد که رسانه‌ای نشده و در سکوت خبری مانده است.»

در سال‌های اخیر اما حقوق پناهجویان در ترکیه همواره از سوی نهادهای دولتی این کشور نقض شده است. از سوی دیگر به موازات رکودهای اقتصادی پی در پی در این کشور در سال‌های اخیر، مقامات دولت رجب طیب اردوغان به صورت پیوسته در رسانه‌های ترکیهپناهجویان را عامل رشد بیکاری و رکود اقتصادی دولت معرفی می‌کنند. همین امر سبب شده تا پناهجویان ساکن در این کشور بیش از پیش از سوی شهروندان ترک  و نهادهای دولتی مورد آزار و تبعیض قرار گیرند. 

  • در همین زمینه
محمد ترابی، قربانی قطع بیمه درمانی و رفتار تبعیض‌آمیز با پناهجویان در ترکیه
قطع بیمه‌ و ایجاد محدودیت‌ بیشتر برای پناهجویان در ترکیه- گفت‌وگو با سیروان منصوری