سازمان ملل متحد با انتشار گزارشی اعلام کرد گروه طالبان همچنان روابط نزدیک خود با القاعده را حفظ کرده است و به رغم امضای قرارداد صلح و تعهد به مبارزه با نیروهای متخاصم با آمریکا، به حمایت از القاعده ادامه می‌دهد. طبق این گزارش رهبران اصلی القاعده و بالغ بر ۶۰۰ نیروی این گروه هنوز در افغانستان فعال‌اند.

تصویری از جنگجویان طالبان در اسفند ۱۳۹۸ – سازمان ملل می‌گوید گروه طالبان که نزدیک به نیمی از افغانستان را تحت کنترل خود دارد قرابت خود را به واسطه دوستی، پیوندهای ایدئولوژیک و سابقه مبارزاتی و همچنین از طریق خویشاوندی (ازدواج)، حفظ کرده است (عکس از NOORULLAH SHIRZADA / AFP)

سازمان ملل متحد در گزارشی اعلام کرد گروه طالبان به‌رغم تعهدات خود در توافق‌نامه صلح با ایالات متحده، روابط نزدیک با شبکه تروریستی القاعده را حفظ کرده است. در این گزارش که روز سه‌شنبه دوم ژوئن / ۱۳ خرداد منتشر شد آمده است نیروهای القاعده به کمک طالبان همچنان در افغانستان فعال‌اند و مقامات دو گروه در سال ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ بارها باهم ملاقات کرده‌اند.

به گزارش آسوشیتدپرس کمیته نظارتی سازمان ملل که این گزارش را اواخر ماه مه به شورای امنیت ارائه کرده است، می‌گوید: بسیاری از چهره‌های مطرح القاعده در ماه‌های گذشته کشته شده‌اند اما چندین تن از رهبران اصلی این گروه که پیشتر تحت رهبری اسامه بن‌لادن قرار داشتند، همچنان در افغانستان مانده‌اند. علاوه بر این، آن‌ها روابط خود را با شبکه مخوف حقانی، یکی از متحدان طالبان، حفظ کرده و همچنان نقش مهمی در عملیات‌ طالبان ایفا می‌کنند. گزارش فوق شمار نیروهای مسلح القاعده را که در حال حاضر در افغانستان ففعال‌اند، بین ۴۰۰ تا ۶۰۰ نفر برآورد کرده است.  

مشورت با سران القاعده در جریان گفت‌وگوهای صلح

در بخش دیگری از این گزارش آمده است که طالبان بارها در طول مذاکرات با سران القاعده مشورت کرده و به آن‌ها درباره حفظ روابطشان اطمینان خاطر داده‌اند. در یکی از این ملاقات‌ها که در بهار ۲۰۱۹ در ولایت هلمند انجام شده، یکی از مشاوران سابق ملاعمر، بنیانگذار طالبان با حمزه اسامه محمود بن‌لادن، پسر اسامه بن‌لادن ملاقات کرده تا شخصاً به او تضمین دهد که طالبان به هیچ قیمتی روابط تاریخی خود با القاعده را زیرپا نخواهند گذاشت.

 روابطی که طبق این گزارش بر پایه «دوستی، سابقه مبارزات مشترک، پیوندهای ایدئولوژیک و ازدواج» محکم مانده است.

گروه طالبان به سرعت به این گزارش واکنش نشان داد و آن‌را «بی‌پایه» و «متعصبانه» خواند. ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان در بیانیه‌ای به زبان انگلیسی گزارش سازمان ملل را محکوم و ادعا کرد: «طالبان در هماهنگی با توافق دوحه به هیچ کس اجازه نخواهد داد تا از خاک افغانستان علیه هیچ گروه دیگری استفاده کند یا اردوگاه‌های تمرینی داشته باشد یا در خاک افغانستان [برای اقدام] علیه دیگران کمک مالی جمع‌آوری کند.»

گزارش سازمان ملل از این جهت با اهمیت است که مقابله با دیگر گروه‌های مسلح در افغانستان یکی از اصلی‌ترین موارد توافق‌نامه صلح واشنگتن و طالبان به‌شمار می‌رود. طالبان در قرارداد صلح که سال گذشته در دوحه قطر امضا شد، متعهد شده‌اند که با گروه‌های تروریستی مسلح، از جمله القاعده، بجنگند و نگذارند آن‌ها از خاک افغانستان برای حمله به نیروهای ایالات متحده استفاده کنند.

مقامات کاخ سفید نیز پس از امضای قرارداد صلح با طالبان، بارها این قرارداد را به معنی قطع روابط طالبان با القاعده خوانده بودند.

مسئله ابهام در جزئیات تعهدات طالبان

هیچ‌یک از طرف‌های قرارداد اما تاکنون جزئیات «تعهدات ضدتروریستی» طالبان را منتشر نکرده‌اند. زلمی خلیل‌زاد، نماینده ویژه آمریکا در گفت‌وگوهای صلح در این‌رابطه سری بودن این قرارداد را لازمه حفاظت از عملیات اطلاعاتی برای تقویت توافق‌نامه خوانده است.  

منتقدان توافق صلح ایالات متحده با طالبان اما از مبهم بودن آن ابراز نگرانی می‌کنند و می‌گویند به عنوان مثال در این توافق حتی نام القاعده آورده نشده است و این مسئله نظارت بر اجرای تعهدات طالبان را سخت‌تر کرده است.

خلیل‌زاد اما روز دوشنبه در واشنگتن به خبرنگاران گفت که تعهدات طالبان درباره مسائلی چون حضور گروه‌های مسلح، تمرینات و به‌ خدمت ‌گرفتن نیروهای جدید و همچنین جمع‌آوری کمک‌های مالی در مناطق تحت تصرف طالبان، مشخص است.

او گفت ایالات متحده به نظارت بر طالبان ادامه می‌دهد و اضافه کرد: «پیشرفت‌هایی صورت گرفته و گام‌های ما در آینده در زمینه کاهش نیروهایمان در افغانستان و تعهدات مرتبط با آن، اکنون به اجرای تعهدات از سوی طالبان بستگی دارد.»

گزارش سازمان ملل اما همزمان حاکی از همکاری و نقش طالبان در مبارزه با نیروهای وابسته به گروه «دولت اسلامی» (داعش) است. گروه تروریستی داعش رفته رفته در افغانستان قدرت گرفته و برخی این گروه را مسئول حمله مسلحانه به زایشگاه پزشکان بدون مرز در کابل می‌دانند.

قرارداد صلح میان طالبان و کاخ سفید، علاوه بر خروج تدریجی نیروهای ایالات متحده و متحدانش از افغانستان، و مبارزه علیه گروه‌های تروریستی در افغانستان، آزادی پنج هزار زندانی طالبان و شروع مذاکرات بین‌افغان را نیز در بر می‌گیرد.

در همین زمینه: