پیش از این فرمانده مرزبانی آذربایجان‌غربی اعلام کرده بود که نیروهای مرزبانی در منطقه مرزی سردشت «چهار نفر از متجاوزان مرزی» را کشته‌اند. اکنون نماینده سردشت در مجلس و خانواده قربانیان گفته‌اند که این چهار نفر «متجاوز مرزی» نبودند و تنها برای یک لقمه نان کولبری می‌کردند.

کولبران ـ عکس از آرشیو

صبح روز دوشنبه دهم شهریورماه امسال چهار جوان در ۵ کیلومتری مرز ایران و عراق در نتیجه شلیک نیروهای هنگ مرزی کشته شدند. سردار سرتیپ دوم یحیی حسین‌خانی، فرمانده مرزبانی آذربایجان ‌غربی درباره مرگ این افراد گفته بود که مرزبانان استان با «متجاوزان مرزی در ارتفاعات صعب‌العبور و منطقه مرزی ممنوعه سردشت درگیر شده و سه تن از متجاوزان را زخمی کردند و پس از انتقال به بیمارستان به رغم تلاش پزشکان در آن‌جا جان باختند.

کمال حسین پور، نماینده سردشت و پیرانشهر در مجلس و خانواده افراد کشته شده اما آن‌ها را نه تنها متجاوز مرزی بلکه کولبرانی معرفی می‌کنند که برای تأمین مخارج زندگی خانواده‌شان در این مسیر کشته شدند.

حسین‌پور دوشنبه ۱۷ شهریور در این‌باره گفت:

«افرادی که در منطقه مرزی کشته شدند چهار نفر بودند؛ سه نفر از سردشت و یک نفر از پیرانشهر. روز دوشنبه گذشته ساعت ۶ صبح این افراد توسط نیروهای هنگ مرزی مورد هدف گلوله قرار گرفتند و پس از انتقال به بیمارستان بر اثر شدت جراحات وارده جان باختند و اجسادشان به خانواده‌های‌شان تحویل شد.»

او تأکید کرد که این افراد «متجاوز مرزی» نبودند چرا که «متجاوز مرزی شامل افرادی می‌شوند که اشرار، ضد انقلاب و یا مسلح باشند که از طریق مرز وارد کشور می‌شوند». حسین‌پور افزود:

«این افراد از روی فقر و نداری و برای یک لقمه نان حلال می‌خواستند با کولبری به آن سوی مرز بروند چرا که در شهرستان سردشت متأسفانه شغلی برای جوانان منطقه وجود ندارد.»

به‌گفته او در سردشت سه بازارچه مرزی وجود داشت که یکی از آن‌ها نیمه فعال و دو بازارچه نیز به‌طور کامل تعطیل شدند که بیش از سه هزار کولبر در سردشت و چهار هزار کولبر در پیرانشهر که سال‌های سال در این مسیر کولبری می‌کردند، بیکار شدند و شغل جایگزینی هم برای‌شان در نظر گرفته نشده است در حالی که آن‌ها تنها راه امرار و معاش‌شان از همین کولبری تأمین می‌شد.

حسین‌پور همچنین اعلام کرد که در دو ماه گذشته در پیرانشهر و سردشت نزدیک به ۱۵ کولبر کشته شده‌اند.

این در حالی است که تردد در معابر مرزی این منطقه پیش از این مجاز بود و شغل کولبری همیشه در این مناطق بوده و در مرز رفت و آمد می‌کردند اما به‌تازگی این مرزها را بسته‌اند.

کشتن کولبران توسط نیروهای نظامی جمهوری اسلامی به نام مقابله با «متجاوزان مرزی» امر متداولی لست. سال گذشته سردار قاسم رضایی، فرمانده مرزبانی ایران، شلیک به کولبران را تائید و از این اقدام دفاع کرد. او کولبران را افراد «متجاوز مرزی» که برخی از آن‌ها «فریب خورده‌اند» و «برخی نیز جزو مافیای قاچاق یا مافیای ضدامنیتی هستند»، خواند.

کیومرث شیخی، فرمانده مرزبانی کردستان نیز پیش از این گفته بود کسی که بخواهد از نقطه صفر مرزی و حریم امنیتی مرزی که برایشان در نظر گرفته‌اند تردد کند، دیگر کولبر تلقی نمی‌شود بلکه عابر غیرمجاز (ایرانی) یا متجاوز (اتباع خارجی) تلقی شده و مجرم است.

به‌گفته نماینده سردشت و پیرانشهر در مجلس، به دلیل بیکاری گسترده در این منطقه امسال «بیش از ۷۰۰ نفر از جوانان این دو۲ شهرستان به اروپا مهاجرت کرده‌اند» و سه نفرشان در ترکیه فوت کردند. «یکی از آن‌ها در آب غرق شد که سن هر سه نفرشان کمتر از ۳۰ سال بود. مابقی هم یا در ترکیه ماندند و یا به اروپا مهاجرت کردند».

کمال حسین‌پور گفت:

«دولت قول داده بود که به وضعیت کولبران رسیدگی کند؛ آن‌ها را بیمه کند و شرکت تعاونی برای‌شان ایجاد کند و اجازه وارد کردن ۲۵ قلم کالا را به آن‌ها بدهد اما متأسفانه هیچکدام از این قول‌ها عملی نشد.»

ایران ۷۵ هزار کولبر دارد که ۲۰ هزار نفر آن‌ها در سردشت و پیرانشهر ساکن‌اند. هر سال صد‌ها نفر از کارگران کولبر جانشان را در مناطق مرزی کردستان از دست می‌دهند.

بر اساس آمارهای گردآوری شده توسط شبکه حقوق بشر کردستان، در سال ۱۳۹۸ حداقل ۷۰ کولبر کشته و ۱۵۴ نفر نیز مجروح شده‌اند. همچنین از آغاز فروردین ماه امسال (۱۳۹۹) تاکنون حداقل ۲۶ کولبر کشته و ۴۸ نفر زخمی شده‌اند. از میان این تعداد ۸۲ کولبر با شلیک مستقیم نیروهای نظامی ایران کشته شده‌اند.

بیشتر بخوانید: