نوو نوردیسک پارس، زیرمجموعه غول دارویی اروپا نوونوردیسک، سومین شرکت بزرگ واردکننده دارو در ایران و یکی از شش شرکت بزرگ دارویی است که بالاترین میزان ارز دولتی را برای واردات کالا دریافت کرده.
زمانه و رسانه روزنامه‌نگاری پژوهشی دانمارکی دنواچ پس از ماه‌ها تحقیق و تجسس، در مجموعه‌ای به رازهای فعالیت نوو در دوران تحریم‌ها در ایران می‌پردازند.
این پژوهش بر اساس هزاران گزارش خبری فارسی، انگلیسی و دانمارکی، گزارش‌های سالیانه شرکت‌ها، بانک‌های اطلاعات بین المللی و محلی برای ثبت شرکت‌ها، آمارها، گزارش‌های تحقیقی، شبکه‌‌های اجتماعی، تصاویر ماهواره‌ای و مصاحبه با دهها کارشناس بیرون و خارج ایران، مصاحبه با کارمندان فعلی و سابق نوو، انجمن‌های محلی دیابت، سازمان‌های مردم‌نهاد بین‌المللی، بیماران دیابتی در ایران و طبعاً خود نوونوردیسک انجام شده است.
زمانه یافته‌های این پژوهش مشترک را در پنج مقاله زیر ارائه می‌دهد.
◾️ شرکت داروسازی دانمارکی چه رازهایی در ایران دارد؟ ــ مهتاب دهقان
تحریم‌ها علیه ایران به بدتر شدن وضعیت فقر و افزایش گرانی در این کشور منجر شده و ایرانیان را از بده‌بستان آزاد با دنیای بیرون باز داشته است. با این حال تحریم‌ها مانع از ورود شرکت دارویی دانمارکی به بازار پررونق دارویی ایران و همکاری با یک شرکت زیرمجموعه رهبر ایران نشد. زمانه و دنواچ رسانه دانمارکی درباره مبادلات نوو در ایران تحقیقی را آغاز کردند تا ببینند آیا این شرکت رازهای نهفته و منافع پنهانی در ایران دارد یا خیر.
◾️ شرکت دانمارکی از شیرین‌کامی ایرانیان سوءاستفاده میکند ــ مهتاب دهقان و شارلوت آگارد
مطالعات نشان می‌دهد شرکت داروسازی نوونوردیسک محصولات انسولین خود را به قیمتی دو برابر قیمت فروش به انگلستان و بیش از پنج برابر هزینه‌ی تولید آن، به ایران می‌فروشد. متخصصان و سازمان‌های بین‌المللی نوونوردیسک را به سودجویی غیراخلاقی از کشوری درگیر با تحریم و فقر گسترده متهم می‌کنند.
◾️ تلاش اروپا برای تسهیل تجارت با تهران: نه راهی به پس، نه راهی به پیش ــ مهتاب دهقان و شارلوت آگارد
تلاش اروپا برای دور زدن تحریم‌های ایالات متحده کاملا شکست خورده است. این نظر متخصصان و بنگاه‌های تجاری‌ست. به گفته‌ی آنها نه بنگاه‌های تجاری و نه دولت‌ها هیچ‌کدام جرأت به چالش کشیدن آمریکا را ندارند. «کشورهای اصلی اتحادیه‌ی اروپا با کلی هیاهو و قیل و قال مکانیسم اینستکس را راه‌اندازی کردند: مکانیسمی که کار نمی‌کند.» این را راسموس الینگ، کارشناس امور ایران و دانشیار موسسه‌ی مطالعات منطقه‌ای و بینافرهنگی دانشگاه کپنهاگ می‌گوید.
◾️ دفتر خامنه‌ای راهی برای دورزدن تحریم‌ها پیدا میکند ــ مهتاب دهقان و شارلوت آگارد
گروه دارویی برکت می‌خواهد برای گسترش روابط مالی و تجاری بین‌المللی، نام و نشانی خوش از خود نشان دهد. اما این گروه متعلق به ستاد اجرائی فرمان امام است، متعلق به سازمانی که مستقیماً زیر نظر رهبر ایران اداره میشود و از سوی ایالات متحده نیز تحریم شده. از این رو برکت راهی برای پنهان کردن مالکان واقعی خود پیدا کرد. از اوایل سال ۱۳۹۸ یک شرکت مرموز و بی‌سروصدا و ظاهراً بی‌ربط به ستاد، به نام کاراندیش دوران معاصر، قسمت عمده‌ای از سهام برکت را تصاحب کرد. تحقیقی که زمانه با کمک رسانه دانمارکی دنواچ انجام داد، نشان می‌دهد این سهام‌دار جدید یک شرکت صوری است و در واقع به دفتر رهبری تعلق دارد.
◾️ گام نامطمئن ایران به سمت خودکفایی در تولید انسولین ــ مهتاب دهقان و شارلوت آگارد
ایران موفق به تولید قلم‌های انسولین آنالوگ تحت برند بازالین شده است. این کشور ادعا میکند که در آینده نزدیک دیگر اثری از کمبود انسولین در بازار دارو نخواهد بود. با این حال، بنا به گفته رئیس انجمن دیابت ایران، انسولین جدید تولید داخل آن‌طور که باید و شاید مورد آزمایش‌های بالینی قرار نگرفته است و متخصصان ابراز نگرانی کرده‌اند که مقامات در ایران کیفیت را فدای خودکفایی کرده باشند.
(1)
با سلام
من این نوشته را که “از بالا” و “سر بسته” است و نمی خواهم و درست هم نمی دانم که در آن به اشخاص با نام و نشانشان بپردازم از برای کسانی در میان می نهم که در ادامۀ کار ادوارد سعید ها و سمیر امین ها به استعمار نو می پردازند.
(1)
من می دانم که گزارشی از نقد حال زیرین را “نو وو” همراه دیگر بخش های صنعت در دانمارک در دهۀ 80 دریافت کرد.
نقد حال
مردمی که آگاهانش ـ از مشروطه به این سو ـ خفقان را تاب نمی آوردند بر اثر قیامی که بر علیه عامل خفقان و سرکوب داخلی ـ یعنی شاه ـ به راه انداخته اند و خر را هم تا حدی از پل گذرانده اند اکنون گرفتار آدمخوران دین مداری شده اند که مشغله تا کنونی شان ـ بزرگ و کوچکشان ـ ریدن و چگونه کون شستن بوده است. این قومِ سخت شوم که اکنون اهرم های قدرت را به دست دارند اینک دست اندر کار قتل و عام اند. در این میان جوانان این مملکتی که “مالتی اتنیک” و چند فرهنگه است دسته دسته به خارج می گریزند. برخی شان با هوش و زرنگند. برخی شان پُخ و پخمه و زرنگند. بیشترشان اما میانه هوش و زرنگند. زرنگی شان ویژگی عام آنان است که هم در کار و هم در نابکار می توان آن را به کار گرفت.
ادامه در 2
داود بهرنگ / 20 September 2020
(2)
راه حل “نو وو” و امثال “نو وو”
صنعت دانمارک در دهۀ هشتاد خواستار جذب دستۀ “با هوشانِ زرنگ” شد. هدف آن بود که آنان درس بخوانند و دانشگاه بروند و واسطۀ جایگیری صنعت دانمارک در گام اول در کشور خودشان و در گام دوم در خاورمیانه و در گام سوم در آسیا از بهر صنعت دانمارک گردند. عکس بالای ـ سمت چپ ـ در این [گزارش] نوشتۀ شما به خوبی خوب گویای [رئالیزه شدن] نکته ای است که این جا من آن را با شما در میان می نهم.
(3)
راهی که “نو وو” پیمود
“نو وو” به مرور یک دو جین از دستۀ “با هوشانِ زرنگ” را از دانشگاهای دانمارک به استخدام خود در آورد و پس از فراز و نشیب های زیاد [که رابطه با سیاست های اتحادیۀ اروپا با دنیای بیرون از خود دارد] نخست آنان را از بهر تسخیر ایران در یونان مستقر کرد. آنگاه در موقعیت مناسب دفتر و دستک آنان را به ایران برد.
آنچه شما اکنون در ایران شاهد آنید ثمرۀ بیش از 30 سال کار پیگیر در “نو وو” است. یک سوی حلقه های بسته و پیوستۀ این پدیدار در دل ارگان های حکومتی در ایران و سویۀ دیگر آن در “نو وو” است. هر کس به کار و بار خودش از دریچۀ منافع خودش می پردازد. برای مثال کار مامور امنیتی مستقر در فرودگاه [در این رابطه] این است که اطلاعاتی در بارۀ ایرانیانی که در دانمارک در استخدام “نو وو” اند گرد آوری کند. [این را برای مثال آوردم تا ابعاد کار معلوم گردد.]
با احترام
داود بهرنگ
داود بهرنگ / 20 September 2020
صنعت داروسازی، سرمایه‌گذاری در تیز‌هوشان و محققین پزشکی میکند تا دارویی یا واکسنی درست و تهیه شود، اینکه یک داروی فشار خون در سال، دهها میلیارد دلار فروش میرود فقط مشتی از خروار است . سود حاصله از کشف و تهیه یک دارو، صدها میلیون بار، بیشتر از سرمایه‌گذاری در آزمایشگاه‌ها و دانشگاه‌های تجسسی در در گوشه و کنار سراسر جهان است. Novo Nordisk با صد سال قدمت و موسسی بنامAugust Krogh که برنده جایزه نوبل در فیزیولوژی سال ۱۹۲۰ میلادی بود که که پس از کشف انسولین از طرف محققین کانادایی در کانادا، با ادغام دو شرکت دانمارکی، تولید و فروش انسولین در اروپا را شروع کرد. امروزه NovoNordisk یک شرکت سهامی ثبت “نشده” در دانمارک ولی با مرکز اداری اصلی در دانمارک است که سهام آن در لندن و نیو‌یورک خرید و فروش میشود، اینکه یک ایرانی معاون رئیس شرکت در امور بین المللی است شاید کمی از روابط پنهانی با جمهوری اسلامی را توجیه کند ! به هر حال اگر شرکتهای داروسازی، فقط یک در صد از درامدهای خود را صرف نابودی تولیدکننده‌گان تقلبی داروهایی که بنام شرکتشان وارد بازار سیاه از طریق هندوستان، پاکستان ، ترکیه و…میشود و باعث مرگ و میر میلیونها آدم در جهان میشود، بشوند، سود حاصله از فروش دارو به ایران حلال‌شان باد !
ایراندوست / 21 September 2020
به این مجموعه گزارش باید گفت: هیاهوی ژورنالیستی به قصدِ کسبِ شهرت و اعتبار.
اینکه یک شرکتِ دارویی با سردمدارانِ ایران همکاری میکند الزاماً نشانۀ سودجویی و نقضِ حقوقِ بشر از طرفِ آنها نیست. ( که البتّه سودجویی هم حقِّ طبیعیِ آنهاست وگرنه اسمش را می‌گذاشتند خیریه، نه شرکتِ تولیدِ دارو )
پرسش این است:
1- اگر به همکاری با شرکتِ برکت تن ندهند چه میشود؟
قطعاً جمهوریِ اسلامی با مقصّر نشان دادنِ امریکا و تحریمهایش به شرکتِ نوو اجازۀ همکاری با هیچ یک از شرکتهای داروییِ دیگر را نخواهد داد؛ نتیجه؟ وخامتِ احوالِ میلیونها ایرانیِ مبتلا به دیابت.
2- اگر نوو عطای این معامله را به لقایش ببخشد چه میشود؟
احتمالاً یک ژورنالیستِ دیگر فریادِ وا حقوقِ بشرا سر خواهد داد که چرا این شرکت به کمکِ دیابتی های ایران نمی‌شتابد. ( بعد از آن نوو چه باید بکند؟ برگردید به پرسشِ نخست )
3- آیا شرکتِ نوو یا دولتِ دانمارک یا هر عاملِ خارجیِ دیگری مقصّر و بانیِ آن چیزی ست که در ایران می‌گذرد ؟
یعنی واقعاٌ ما هنوز معتقدیم که خودِ ایرانیان تنها قربانیانِ مظلومی هستند که خودشان در سرنوشتِ خودشان هیچ نقشی ندارند؟ ( ای کاش دارویی هم برای درمانِ بی‌غیرتی و نادانی کشف می‌شد ) تا به کی قرار است هم مکافاتمان را در یدِ دیگران ببینیم و هم برای نجاتمان در انتظارِ دستی باشیم که از غیب برون آید و کاری بکند؟؟
به نوو هیییییچ ربطی ندارد که ایرانیان در حالِ احتضار هم به رخوتِ خرافات دچارند. مقابله با جنایاتِ جمهوریِ اسلامی وظیفۀ مردمِ این است، نه هیچ کسِ دیگر.
رضا سامی / 22 September 2020