انتخابات  آمریکا هر چهار سال یک‌بار اولین سه شنبه ماه نوامبر برگزار می‌شود. امسال انتخابات  به روز سوم نوامبر/ ۱۳ آبان افتاده است. شهروندان آمریکا که ۱۸ سال تمام داشته باشند چه در داخل یا خارج از خاک آمریکا واجد شرایط رای دادن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا هستند. 

دونالد ترامپ رییس جمهوری آمریکا، باراک اوباما رییس جمهوری پیشین آمریکا و همسرانشان طی مراسم خداحافظی در روز مراسم تحلیف ترامپ- واشنگتن دی‌سی – ۲۰ ژانویه ۲۰۱۷

نظام انتخاباتی آمریکا یک نظام سیاسی دو حزبی است، به این معنا که دو حزب عمده بر آن مسلط هستند: دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان.

جمهوری‌خواهان

حزب جمهوری‌خواه یا «حزب بزرگ قدیمی» طی قرن نوزدهم مخالف توسعه برده‌داری به سرزمین‌های جدید بود و در نهایت خواهان لغو کامل برده‌داری شد.

طی قرن ۲۰ و ۲۱ این حزب بیشتر با عدم دخالت حکومت در ساز و کار سرمایه‌داری، مالیات کم و سیاست‌های اجتماعی محافظه‌کارانه شناخته شد. نشان حزب فیل است.

کارتونی از توماس نست متعلق به سال ۱۸۷۴ ، اولین اشاره قابل توجه به فیل به عنوان نماد حزب جمهوری‌خواه

از جمله روسای جمهوری جمهوری‌خواه آمریکا می‌توان از جورج بوش (پدر و پسر)، رونالد ریگان و ریچارد نیکسون نام برد. دونالد ترامپ به عنوان جمهوری‌خواه وارد کاخ سفید شد. در انتخابات امسال نیز ترامپ ۷۴ ساله به عنوان نامزد جمهوری‌خواهان شرکت می‌کند.

دموکرات‌ها

حزب دموکرات طی دو قرنی که از تشکیل آن می‌گذرد به شکل قابل توجهی تغییر کرده است. طی قرن نوزدهم  این حزب حامی برده‌داری بود، و در جریان جنگ‌های داخلی آمریکا با اصطلاحات حقوق مدنی مخالفت می‌کرد. حوالی نیمه قرن بیستم بود که حزب از نظر ایدئولوژیک صف‌بندی خود را تغییر داد و حزب را بازسازی کرد. از این پس حزب از نهادهای کارگری، حقوق مدنی اقلیت‌ها و اصلاحات ترقی‌خواهانه حمایت می‌کرد. از دهه ۳۰ میلادی به این سو حزب به سمت دخالت دولت در اقتصاد تمایل پیدا کرده است.  نشان حزب خر است. 

کارتونی از توماس نست – و نشان دادن خر به عنوان نماد حزب دموکرات – هارپر ویکلی ۱۸۷۰

از جمله روسای جمهوری دموکرات آمریکا می‌توان از باراک اوباما، بیل کلینتون، جان کندی و فرانکلین روزولت نام برد. در انتخابات امسال جو بایدن ۷۸ ساله به عنوان نامزد دموکرات‌ها شرکت می‌کند.

رای الکترال در برابر رای عمومی

نظام انتخاباتی آمریکا منحصر به فرد است، در انتخابات رییس جمهوری آمریکا رای اکثریت برنده را تعیین نمی‌کند.

نامزدها باید بیشترین رای الکترال کالج را ببرند. آمریکا ۵۰ ایالت دارد و به هر ایالت بر اساس جمعیت آن تعداد مشخصی رای اختصاص داده شده است. مجموع تمام آرای الکترال  ۵۳۸ رای است و نامزد برنده باید حداقل ۲۷۰ رای الکترال را برده باشد.

نقشه رای‌های الکترال در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا ۲۰۲۰

به عبارتی رای دهندگان بیشتر در سطح ایالتی در مورد رییس جمهور تصمیم می‌گیرند تا در سطح کشوری.

توضیح بیشتر: رای الکترال به زبان ساده

به همین دلیل ممکن است نامزدی رای اکثریت را ببرد اما  اگر رای الکترال حد نصاب را بدست نیاورد، برنده انتخابات نشود. این همان اتفاقی است که سال ۲۰۱۶ برای هیلاری کلینتون افتاد و در حالی که رای اکثریت را برده بود انتخابات را به دونالد  ترامپ باخت.

ایالت‌های آبی، قرمز و چرخشی

برخی از ایالت‌ها به طور سنتی در اغلب موارد به دموکرات‌ها رای می‌دهند. مانند ایالت نیویورک یا ایالت کالیفرنیا. این ایالت‌ها را به اصطلاح ایالت‌های آبی می‌نامند.

برخی ایالت‌ها معمولا یا در بیشتر مواقع به جمهوری‌خواهان رای می‌دهند. مانند ایالت آلاباما یا ایالت کانزاس. این ایالت‌ها را ایالت‌‌های قرمز می‌ نامند.

برخی ایالت‌ها رای‌شان بین دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان چرخش می‌کند. در هر انتخابات  از تعدادی از ایالت‌ها را به عنوان ایالت چرخشی نام برده می شود. در انتخابات امسال  ۸ایالت به عنوان ایالت‌هایی که رقابت دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان در آن نزدیک است شناسایی شده‌اند. این ایالت‌‌ها  آریزونا، فلوریدا، جورجیا، میشیگان، مینه‌سوتا، کارولینای شمالی، پنسیلوانیا و ویسکانسین هستند.

ایالت چرخشی ۲۰۲۰
ایالت‌های چرخشی انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ -آریزونا ۱۱ رای ، فلوریدا ۲۹ رای ، جورجیا ۱۶ رای ، میشیگان ۱۶ رای ، مینه‌سوتا ۱۰ رای ، کارولینای شمالی ۱۵ رای ، پنسیلوانیا ۲۰ رای و ویسکانسین ۱۰ رای الکترال را به خود اختصاص داده‌اند

سنا و مجلس نمایندگان

هر چند اغلب توجه در انتخابات سه‌شنبه بر روی دو نامزد انتخابات ریاست جمهوری  یعنی بایدن و ترامپ متمرکز است ، اما در این انتخابات در مورد  کنگره نیز تصمیم‌ گرفته می‌شود.

کنگره آمریکا، نهاد قانونگذاری در ایالات متحده آمریکا است ، که از قوه قضاییه و قوه مجریه آمریکا مستقل است. کنگره آمریکا شامل دو مجلس است: مجلس سنا و مجلس نمایندگان آمریکا.

در سنای آمریکا هر ایالت دو نماینده دارد. در مجلس نمایندگان آمریکا تعداد نمایندگان هر ایالت بر اساس جمعیت ایالت مشخص می شود. 

تعداد نمایندگان سنا، یعنی سناتورها، ۱۰۰ نفر و تعداد اعضای مجلس نمایندگان ۴۳۵ نفر است.

بر اساس قانون اساسی آمریکا کنگره در موارد متعددی از جمله وضع مالیات، استقراض بر اساس اعتبار، اعلان جنگ و … تصمیم گیری می‌کند.

ساختمان کنگره آمریکا – واشنگتن دی‌سی- (عکس از شاتراستاک)

اکنون دموکرات‌ها اکثریت و کنترل مجلس نمایندگان آمریکا را در دست دارند و جمهوری‌خواهان در سنا اکثریت دارند.

در انتخابات نوامبر تکلیف تمام ۴۳۵ کرسی مجلس نمایندگان و ۳۳ کرسی سنا مشخص خواهد شد.

نتیجه این انتخابات از آن جهت مهم است که توازن قدرت در مجلس می‌تواند مانع یا تسهیل کننده برنامه‌های رییس جمهور آینده  باشد.  اگر اکثریت هر دو مجلس در دست دموکرات‌‌ها بیفتد، در صورت انتخاب مجدد ترامپ، او برای پیش بردن برنامه‌هایش با مشکل روبرو خواهد شد.

نتیجه انتخابات کی اعلام می‌شود؟

ممکن است شمارش آرا چندین روز طول بکشد، اما احتمال زیادی هم وجود دارد که در ساعت‌‌های اولیه پس از بسته شدن حوزه‌ها رییس جمهور بعدی مشخص شود.

دور پیش و در انتخابات سال ۲۰۱۶ دونالد ترامپ ساعت ۳ صبح به وقت آمریکا ( ۱۰:۳۰ صبح به وقت تهران)  در نیویورک سخنرانی پیروزی خود را انجام داد.

این بار اما داستان متفاوت است. به دلیل شیوع کرونا بسیاری از آمریکایی ها پیش از موعد به شکل حضوری یا پستی رای داده‌اند. تا صبح روز جمعه و در حالی که ۴ روز به انتخابات باقی است ۸۲ میلیون شهروند آمریکا رای داده اند. دریافت بخشی از آرای پستی و سپس شمارش و کنترل آن‌‌‌ها به روزهای پس از انتخابات و سوم نوامبر موکول خواهد شد و برای اعلام رای نهایی و قطعی شاید باید تا چند روز یا حتی چند هفته صبر کنید.

شروع دوره بعدی

اگر جو بایدن برنده شود، بلافاصله کار خود را به عنوان رییس جمهور شروع نخواهد کرد. او باید دوره انتقالی را طی کند و در این مدت می‌تواند وزیران خود را انتخاب کرده و برنامه‌‌هایش را مشخص کند.

دونالد ترامپ در کنار همسر و فرزندانش در مراسم تحلیف بر روی پله‌های کنگره – ۲۰ ژانویه ۲۰۱۷

رییس جمهور بعدی روز بیستم ژانویه بر روی پله‌های ساختمان کاپیتول (کنگره) در پایتخت  سوگند یاد می کند و سپس راهی کاخ سفید به آدرس شماره ۱۶۰۰ خیابان پنسیلوانیا در شهر واشنگتن دی‌سی می‌شود تا ۴ سال رییس جمهور آمریکا باشد.

در همین زمینه: