علی خامنه‌ای در نامه‌ای به حسن روحانی گفته است برداشت دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۰ از صندوق توسعه ملی تا سقف ۳۸ درصد منوط به فروش یک میلیون بشکه نفت خام و میعانات گازی است، در غیر این صورت باید همان قانون ۲۰ درصد برداشت رعایت شود.

حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی و علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی – عکس از سایت جماران

دولت جمهوری اسلامی هر سال در تنظیم بودجه اجازه دارد از صندوق توسعه ملی تا ۲۰ درصد برداشت کند. رسانه‌های ایران اعلام کرده بودند که در لایحه پیشنهادی دولت برای بودجه سال ۱۴۰۰، برداشت از صندوق توسعه ملی ۵۳ درصد رشد داشته و هزینه‌های جدیدی به این صندوق تحمیل شده است که بازگشتی برای آن متصور نیست. یکی از این هزینه‌ها پرداخت خسارت بابت هواپیمای اوکراینی بود که تا سقف ۲۰۰ میلیون یورو تعیین شد اما بعد از هزینه‌های صندوق توسعه ملی کنار گذاشته شد.

محسن زنگنه، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس سه‌شنبه ۲۵ آذر گفت حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی در نامه‌ای از علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی برای برداشت بیشتر از صندوق توسعه ملی کسب اجازه کرده بود و خامنه‌ای در پاسخ به روحانی «برداشت تا سقف ۳۸ درصد را منوط به سقف فروش یک میلیون بشکه [نفت خام و میعانات گازی] در روز کرده‌ و درباره مابقی آن هم گفته که بیش از ۲۰ درصد برداشت نشود».

زنگنه همچنین افزود:

«رهبری همچنین فرموده‌اند که مطالبات و تسهیلاتی را که دولت در سال ۹۹ از محل صندوق ذخیره ارزی برداشت کرده، باید بازگرداند.»

متن نامه علی خامنه‌ای به حسن روحانی ـ عکس از سایت انتخاب

صندوق توسعه ملی در سال ۱۳۸۹ در چارچوب برنامه پنجم توسعه برای جبران کاستی‌های اداره حساب ذخیره ارزی بنیان گذاشته شد. هدف از ایجاد صندوق توسعه ملی تغییر نگاه به درآمدهای نفتی و تبدیل بخشی از عواید ناشی از فروش نفت و گاز و میعانات گازی و فرآورده‌های نفتی به «ثروت‌های ماندگار، مولد و سرمایه‌های زاینده اقتصادی و نیز حفظ سهم نسل‌های آینده از منابع نفت و گاز و فراورده‌های نفتی» و کاهش وابستگی هزینه‌های جاری دولت به درآمدهای نفتی بود.

اصلی‌ترین منبع مالی صندوق توسعه ملی درآمدهای نفت و گاز است و دست‌کم ۳۰ درصد از منابع حاصل از صادرات نفت، میعانات گازی، گاز و فرآورده‌های نفتی به این صندوق اختصاص می‌یابد.

در دو سال اخیر، در پی ناکارآمدی دولت و ادامه تحریم‌های آمریکا علیه ایران، علی خامنه‌ای بارها اجازه داده است که دولت از ذخیره مالی این صندوق در جهت پیشبرد برنامه‌های اقتصادی خود و بازسازی‌ها بهره‌برداری کند.

برداشت‌های متفاوت از میزان فروش نفت

بودجه ۱۴۰۰ بر اساس فروش دو میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت در روز تنظیم شده که بیش از هفت برابر صادرات کنونی نفت ایران است. به یک معنا دولت در نظر گرفته است که تحریم‌های اقتصادی و نفتی ایران بعد از مذاکره با آمریکا در دوران ریاست جمهوری جو بایدن لغو می‌شود.

محسن زنگنه با اشاره به نامه خامنه‌ای و با بیان این‌که نوع اجازه رهبر جمهوری اسلامی «حاکی از اهتمام و توجه» او به «واقعی‌تر شدن بودجه» است، گفت:

«بنابراین ایشان تا سقف یک میلیون بشکه فروش نفت را مجوز داده و بیش از این را جایز ندانسته‌اند که نظر کارشناسان هم این است که رقم دو میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه فروش نفت در روز غیرواقعی است.»

این نماینده تربت حیدریه افزود:

«به دلیل تغییر در سقف منابع و مصارف بودجه، ما (مجلس) به دولت پیشنهاد می‌کنیم که این اصلاحات را طی یک جدول منابع و مصارف یا به‌صورت اصلاح کلی‌تر انجام داده و این بخش را برای مجلس شورای اسلامی ارسال کند زیرا اگر بودجه واقعی تنظیم نشود، تبعات ناگواری برای معیشت مردم دارد.»

حسن روحانی روز گذشته، دوشنبه ۲۴ آذر در یک نشست خبری در حضور خبرنگاران داخلی و بین‌المللی گفت:

«ما نفت را در این بودجه دو میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه با میعانات در نظر گرفتیم و این نفت و میعانات تولید و تأمین خواهد شد. در جلسه دولت به صراحت یک بار دیگر هم گفتم و الان هم به مردم می‌گویم که ما سال آینده به‌طور متوسط تا پایان سال روزی دو میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت و میعانات گازی تولید و به‌فروش خواهیم رسا‌ند بنابراین هیچ مشکلی در این زمینه نداریم.»

او همچنین بودجه ۱۴۰۰ را «دارای نقاط قوت هم برای حمایت از اقشار کم‌درآمد و هم برای توسعه کشور» دانست و افزود:

«به نظر من بودجه بسیار خوبی تهیه شده است و بقیه امور به‌عهده مجلس شورای اسلامی است که آن‌ها اقدامات و بررسی‌های خودشان را نسبت به بودجه انجام دهند.»

محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی روز سه‌شنبه اعلام کرد بخش‌هایی از لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ با اصل ۱۱۰ قانون اساسی که درباره وظایف‏ و اختیارات‏ رهبری است و سیاست‌های کلان جمهوری اسلامی ایران مغایرت دارد.

روز گذشته همچنین مالک شریعتی نیاسر، سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس گفت:

«در لایحه بودجه فروش دو میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت در روز پیش‌بینی شده است اما بر اساس پیش‌بینی مرکز پژوهش‌ها در سال آینده حداکثر می‌توان ۸۵۰ هزار بشکه نفت به فروش رساند. بنابراین فاصله بسیاری میان واقعیت و لایحه دولت وجود دارد و نظر مرکز پژوهش‌ها به‌عنوان مرکز ارائه دهنده مشاوره به نمایندگان، رد کلیات است.»

دیوان محاسبات کشور نیز صادرات نفت ایران را ۱,۵ میلیون بشکه در روز در نظر گرفته است.

بیشتر بخوانید: