مسئولان حکومتی همزمان با روز پرستار در تقویم ایران زبان به ستایش از پرستاران گشوده‌اند. پرستاران اما می‌گویند خسته و فرسوده شده‌اند و جای این تقدیرهای زبانی باید فکری به حال معیشت‌شان بشود. یک مقام مسئول هم می‌گوید اقدام به مهاجرت در میان پرستاران ۳۰۰ درصد افزایش یافته است.

تا پیش از کرونا نیز وضعیت پرستاران در ایران مناسب نبود. آنها ناچار بودند با دستمزد کم ساعت‌های طولانی کار کنند. چرا که سرانه پرستار در ایران از استاندارد تعیین شده کشوری هم کمتر است. همه‌گیری کرونا از اسفند سال قبل شرایط را دشوارتر کرد آنطور که برخی از پرستاران می‌گویند ساعت کاری موظفی‌شان بیشتر شده و وعده‌های حکومت برای افزایش حقوق و مزایا در حد وعده باقی مانده است.

در بخش دولتی، دولت اعلام کرده است به پرستاران کارانه و حق کرونا می‌پردازد. هنوز اما نه از کارانه‌های معوق مانده خبری هست و نه مبلغ و زمان پرداخت حق کرونا مشخص شده است.

به روایت مسئولان وزارت بهداشت نزدیک به نیمی از پرستارانی که در بخش مراقبت از بیماران کرونا اشتغال دارند، به کووید-۱۹ مبتلا شده‌اند. برخی از آنان همچنان در مرخصی استعلاجی به سر می‌برند و شمار دیگر به کار بازگشته‌اند. معاون پرستاری وزارت بهداشت شمار پرستاران مبتلا شده به کرونا را ۴۵ هزار نفر اعلام کرده است. رئیس نظام پرستاری اما می‌گوید ۶۰ هزار پرستار تا به حال به ویروس مبتلا شده‌اند.

وزارت بهداشت و درمان برای جبران کمبود پرستار حاضر نیست پرستاران جدید را استخدام کند. تنها در ماه‌های نخست همه‌گیری کرونا شمار محدودی پرستار با قراردادهای موقت سه ماهه جذب شدند که پس از فروکش کردن موج نخست کرونا به خانه فرستاده شدند.

نتیجه این وضعیت فشار کار بیشر بر پرستارانی است که هر روز جانشان را برای نجات جان بیماران به خطر می‌اندازند.

۲۱۰ ساعت کار موظفی

یک پرستار در اصفهان به خبرگزاری دولتی کار ایران (ایلنا) گفته است:

«پیش از دوران کرونا، ساعت کاری موظفی ما ۱۷۵ ساعت در ماه بود ولی در سال جدید، به بهانه شیوع کرونا به طور عجیبی افزایش یافت. ما پرستاران بخش خصوصی استان اصفهان، ۲۱۰ساعت کار موظفی داریم. اگرچه تعداد ساعات کاری افزایش یافته ولی ما دستمزد بیشتری به عنوان اضافه‌کاری دریافت نمی‌کنیم.»

پرستارانی همانند او در ماه موظفند که چهار شیفت شب، هر شیفت ۱۲ ساعت، را کار کنند. براساس قانون کار دستمزد شیفت شب باید دو برابر روز باشد. اما به گفته این پرستار دستمزد دریافتی شیفت شب نسبت به شیفت روز برای آنها تقریبا برابر است و در شیفت شب، ساعتی ۱۰ هزار تومان بیشتر دریافت می‌کنند.

یک پرستار در استان آذربایجان شرقی هم روایتی مشابه دارد:

«من حدود ۲۰۰ ساعت در ماه کار می‌کنم و ۲میلیون ۵۰۰ هزار تومان درآمد دارم. سال گذشته، ما ۱۷۶ ساعت کار موظفی داشتیم که نسبت به سال جاری ۲۴ ساعت کمتر بود. افزایش ۲۴ ساعته کار موظفی، فرصت اضافه‌کاری را از ما سلب می‌کند، در این شرایط درآمد بیشتر دیگر میسر نیست. اما آیا ۲۰۰ ساعت کار موظفی در ماه منصفانه است؟»

در تهران هم ساعت کار موظفی پرستاران افزایش یافته است اما نه به اندازه اصفهان و آذربایجان شرقی. یک پرستار شاغل در بخش خصوصی تهران می‌گوید:

«سال گذشته، ما ۱۷۰ ساعت کار موظفی داشتیم که در حال حاضر ۱۸۵ ساعت شده است. اگرچه ساعت کاری افزایش یافته ولی باز فرصت اضافه‌کاری برای ما فراهم است.»

دولت امسال وعده کرده بود حقوق پرستاران را تا ۵۰ درصد افزایش دهد. این افزایش اما تنها شمار محدودی از پرستارانی که به صورت مستقیم استخدام هستند را در برمی‌گیرد. پرستاران شرکتی همچنان از مزایایی که قرار است به پرستاران پرداخت شود، محروم‌اند یا سهم ناچیزی دارند.

خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) به نقل از پرستاران شرکتی در بیمارستان‌های بیرجند گزارش داده که از آغاز همه‌گیری کرونا هیچ پاداشی برای پرسنل به جز پرداخت مبلغی ناچیز برای پرستاران در نظر نگرفتند.

یک پرستار در بیرجند پرداخت نشدن به موقع دستمزدها و نابرابری در دستمزدها را موجب افزایش فشار بر پرستاران دانست و گفت:

«عدم تناسب وناهمگونی پرداخت با سختی کار خصوصا طی یک سال اخیر  واقعا چه از نظر روحی و چه جسمی تمامی کادر درمان را تحت فشار مضاعف قرار داد.»

وضعیت پرستاران در دیگر استان‌ها نیز فرقی ندارد. در اراک پرستاران باید ساعت طولانی‌تری کار کنند بدون اینکه تغییری در پرداخت دستمزد و کارانه‌های معوقه ایجاد شده باشد. یک پرستار در بیمارستان امیرالمومنین اراک می‌گوید: در تابستان در از هفت صبح تا هشت شب با ماسک و لباس ویژه کار می‌کردم و به همین دلیل «روی صورت تمام پرسنل و پرستاران خط و خطوط ایجاد شده است. به دلیل استفاده بیش از حد از مواد ضدعفونی و الکل پوست دست‌هایمان از بین رفته است. شخصا برای ترمیم پوست دستم کرم‌های ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومانی می خرم که حداقل بتوانم با این دست‌ها کار کنم.»

در بوشهر پرستاران می‌گویند که کارد به استخوانشان رسیده است. در یزد، فارس، قزوین، گیلان، کردستان، کرمانشاه، مازندران و قم و دیگر استان‌ها نیز شرایط پرستاران همین است. ساعت کار طولانی و دستمزد کم.

پرستاران مهاجرت می‌کنند

براساس اظهارات دبیرکل خانه پرستار سرانه پرستار در ایران  ۱۹ پرستار ‌به‌ازای هر ۱۰ هزار نفر است؛ یعنی ۶۲ درصد کمتر از استاندارد جهانی.

محمد میرزابیگی رئیس کل نظام پرستاری ایران سرانه پرستار به ازای تخت بیمارستانی را هفت دهم اعلام کرده که از استاندارد تعیین شده داخلی که ۲,۵ پرستار به ازای هر تخت بیمارستانی اعلام شده هم کمتر است.

تشکل‌های پرستاری ایران آذر امسال در نامه‌ای سرگشاده به حسن روحانی از رئیس دولت خواستند که در آستانه روز پرستار شرایط را برای استخدام فوری ۳۰ هزار پرستار جدید فراهم کند.

سختی کار و دستمزد اندک پرستاران را در شرایطی که بیمارستان‌های ایران با کمبود پرستار دست به گریبان‌اند به راه مهاجرت می‌کشاند.

محمد شریفی‌مقدم، دبیرکل خانه پرستار به همشهری آنلاین گفت: آمار دقیقی از شمار پرستارانی که مهاجرت کرده‌اند در دست نیست اما اقدام به مهاجرت ۳۰۰ درصد افزایش پیدا کرده است.

در همین زمینه