گزارش برنامه زیست‌محیطی سازمان ملل هشدار می‌دهد که دولت‌ها علی‌رغم پدیدارشدن اثرات تغییرات اقلیمی از جمله پدیده‌های حاد آب و هوایی همچون سیل‌ها و طوفان‌های ویرانگر، کار چندانی برای افزایش سازگاری زیستن در این شرایط نکرده اند.
متخصصان برنامه زیست‌محیطی سازمان ملل پنج‌شنبه ۱۴ ژانویه / ۲۵ دی در گزارش «شکاف سازگاری ۲۰۲۰» هشدار دادند که کشورهای سرتاسر جهان باید «فوراً گام‌های لازم برای سازگارشدن با واقعیت اقلیمی جدید را بردارند یا در غیر این صورت با هزینه‌ها و صدمات و خسران‌های جدی مواجه شوند».
سازگاری به معنای کاهش آسیب‌پذیری کشورها و اجتماع‌ها در برابر تغییرات اقلیمی ازطریق افزایش ظرفیت آنها برای تاب‌آوردن اثرات این تغییرات است. این سویه از مقابله با تغییرات اقلیمی یکی از بخش‌های اصلی توافق اقلیمی پاریس (۲۰۱۵) بود.
توافق پاریس از امضاکنندگان آن می‌خواهد که از طریق برنامه‌ریزی‌های ملی، سیستم‌های اطلاعات اقلیم، سیستم‌های هشدار سریع، تمهیدات حفاظتی و سرمایه‌گذاری در نظامی پایدار و سبز، میزان سازگاری خود در برابر آثار ناشی از گرمایش زمین را افزایش دهند. اما بنا به گزارش سازمان ملل، شکاف گسترده‌ای از نظر تأمین مالی این کار به ویژه در کشورهای در حال توسعه وجود دارد.
اینگر اندرسون، مدیر اجرایی برنامه زیست‌محیطی سازمان ملل دراین‌باره می‌گوید:
«حقیقت سخت این است که تغییرات اقلیمی همین حالا فرا رسیده. اثرات آن تشدید خواهد شد و کشورها و اجتماع‌های آسیب‌پذیر از همه ضربه سخت‌تری خواهند خورد ــ حتی اگر به اهداف توافق اقلیمی پاریس برای نگه داشتن افزایش درجه حرارت تا حد خوبی زیر ۲ درجه سانتیگراد برسیم و هدف ۱,۵ درجه را دنبال کنیم.»
بنا به گزارش سازمان ملل، وضعیت فعلی انتشار گازهای گلخانه‌ای اگر بدون تغییر باقی بماند، جهان با افزایش درجه حرارت به میزان ۳ درجه تا پایان قرن مواجه خواهد شد.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل اعلام کرده است که باید تعهدی جهانی شکل بگیرد و نیمی از بودجه درنظرگرفته‌شده برای مقابله با تغییرات اقلیمی صرف افزایش سازگاری شود.
در ایران نیز پدیده‌های حاد آب و هوایی در دو سال گذشته خسارت‌هایی جدی وارد آورده اند.
همزمان با آغاز سال ۲۰۲۰ میلادی و پایان دی ۹۸، بارندگی‌های کم‌سابقه به سیلی شدید در استان سیستان و بلوچستان ایران راه برد. روح الله سرگزی، معاون ستاد مدیریت بحران استانداری سیستان و بلوچستان اعلام کرد بارندگی‌ها در ۲۰ سال اخیر سابقه نداشته. برخی روستاها ۴ تا ۸ متر زیر آب فرو رفتند.
👈🏽 بسیاری از روستاهای سیل‌زده بلوچستان هنوز شناسایی هم نشده‌اند ــ گفت‌و‌گو با یک فعال بلوچ
تأثیر ویرانگر تغییرات اقلیمی را ایرانی‌ها در ابتدای سال ۹۸ و با سیل فراگیر در ایران دیدند. ۲۵ استان از ۳۱ استان کشور به‌طور همزمان یا در فاصله زمانی کوتاه دچار سیل شدند و ۲۳۵ شهر و چهار هزار و ۳۰۴ روستا تحت تأثیر خسارات سیل قرار گرفتند. همچنین در جریان این سیلاب‌ها ۷۶ تن کشته و یک‌هزار تن زخمی شدند.
آن زمان آرمیدا آلیس‌جابانا، معاون دبیرکل سازمان ملل در آیین افتتاحیه نخستین مجمع نوآوری آسیا و اقیانوسیه در سالن اجلاس تهران با اشاره به سیل ابتدای سال ۹۸ شمسی در ۲۵ استان ایران گفته بود که چنین حوادثی به دلیل بحران اقلیمی ناشی از گرمایش زمین در غرب آسیا تکرار خواهند شد.
معاون دبیرکل سازمان ملل هشدار داد که خطر بلایای طبیعی از «تاب‌آوری» ایران و دیگر کشورهای منطقه (یعنی میزان توان و تحمل نظام‌مند حکومت‌ها برای مقابله با آنها) فراتر رفته است. او گفت که بیشترین آسیب این بلایا متوجه فقرا خواهد بود: «بلایای طبیعی به مستمندان و افراد آسیب‌پذیر، به‌ویژه در سکونتگاه‌های غیررسمی بیشتر صدمه می‌زنند.» سیل بلوچستان در ابتدای ۲۰۲۰ تذکری دیگر در این باره بود.
انستیتو منابع جهانی (World Resources Institute)، یک گروه پژوهشی بین‌المللی سال گذشته میلادی گزارش داد که تا سال ۲۰۳۰ میلادی، شمار سیل‌زدگان جهان دو برابر خواهد شد و ۱۴۷ میلیون تن در جهان در معرض آسیب‌های ناشی از سیل قرار خواهند داشت. وضعیت تا ۲۰۵۰ از این هم بدتر خواهد شد و به نوشته گزارش، «عدد و رقم‌ها فاجعه‌بار خواهند بود.» گزارش تخمین زده است که تا ۲۰۵۰، ۲۲۱ میلیون تن در معرض خطر سیل قرار خواهند داشت و هزینه‌ی سالانه آن به ۱,۷ تریلیون دلار خواهد رسید.
آتش‌سوزی‌های طبیعی در ایران نیز که دلیل بخشی از آنها به گرمایش زمین مربوط می‌شود، بی‌سابقه بود. علاوه بر آتش‌سوزی‌های گیلان در ابتدای سال، آتش‌سوزی‌ها در بسیاری نقطه دیگر کشور نیز گزارش شد. اواخر اردیبهشت آتش سوزی در جنگل‌های خائیز ــ بخشی از جنگل‌های زاگرس ــ در استان‌های کهگیلویه و بویراحمد و خوزستان آغاز شد . جنگل‌های دنا کمی بعدتر آتش گرفت . اوایل تیر بود که «کوه شب» هرمزگان در محاصره آتش قرار گرفت . مردادماه آتش به جان جنگل‌ها و مراتع سوسن در ایذه افتاد .
👈🏽 سوختن جنگل‌ها، زخم عمیق بر پیکر زاگرس
سیل هم در ایران ادامه یافت: خوزستان و هشت استان دیگر در آذر بار دیگر از بارندگی‌های شدید و زیرساخت‌های ناآماده برای مقابله با پدیده‌های حاد آب و هوایی که پس از این بارها تکرار خواهند شد، آسیب دیدند.
و پدیده نوظهور سال‌های گذشته که یک تأثیر جانبی تغییرات اقلیمی است، یعنی پدیده هجوم ملخ‌های صحرایی، امسال هم ایران را با دورنمای خطر برای امنیت غذایی مواجه کرد.