دیده‌بان حقوق بشر در گزارشی با عنوان «عبور از آستانه: مقام‌های اسرائیلی و جنایات آپارتایدی و آزار و اذیت» که روز سه‌شنبه ۷ اردیبهشت / ۲۷ آوریل منتشر شد، نسبت به وضعیت وخیم در سرزمین‌های اشغالی فلسطین هشدار داد. این گزارش براساس اسنادی درباره سال‌ها وضعیت حقوق بشر و بررسی قوانین موجود در اسرائیل، همچنین بازنگری در طرح‌ها و سیاست‌های دولت و بیانیه‌های مقام‌های اسرائیلی تنظیم شده است.
دیده‌بان حقوق بشر در مقدمه گزارش ۲۱۳ صفحه‌ای خود یادآوری کرده است که آپارتاید با سه عنصر اصلی مشخص می‌شود: قصد حفظ سلطه یک گروه نژادی بر گروه دیگر، بستری برای اعمال ستم نظام‌مند بر گروه حاشیه‌نشین و اقدامات غیرانسانی.
فیلیپ بولوپیون، معاون مدیر اجرایی دیده‌بان حقوق بشر می‌گوید آنچه در سرزمین‌های اشغالی دیده می‌شود «دو معیار متفاوت به نفع شهرک‌نشین‌های اسرائیلی است. آن‌ها که در سرزمین‌های اشغالی زندگی می‌کنند، از تمام حقوق شهروندی برخوردار هستند اما در مورد همسایگان فلسطینی آن‌ها چنین نیست.»
در این مناطق، شهرک‌نشین‌ها جاده‌های خاص خود را برای عبور و مرور دارند و در حالی که فلسطینی‌ها از محدودیت‌هایی که خودسرانه بر آن‌ها اعمال شده رنج می‌برند، به تمام زیرساخت‌های اساسی مانند آب، بهداشت و برق دسترسی دارند.
برای عبور و مرور فلسطینی‌ها ارتش اسرائیل انواع ایست‌های بازرسی را ایجاد کرده است در نتیجه، آن‌ها برای رفتن به مدرسه، دانشگاه، کار یا کشاورزی بر سر زمین‌های خود مجبور هستند که با وجود نزدیک بودن این مکان‌ها به خانه‌هایشان مسافت طولانی را طی کنند.
فیلیپ بولوپیون می‌افزاید: «فلسطینی‌ها نمی‌توانند آن‌جا که می‌خواهند زندگی کنند. زمین‌های آن‌ها مصادره می‌شود، باغ‌های زیتون آن‌ها توسط شهرک‌نشین‌ها ویران یا سوزانده می‌شود، خانه‌های آن‌ها توسط ارتش اسرائیل تخریب می‌شود. به طور خلاصه: آن‌ها شهروندان درجه دو هستند.»
به‌گفته دیده‌بان حقوق بشر در این شرایط تبعیض‌آمیز، شهرک‌های اسرائیلی‌ها توسعه می‌یابند در حالی که شهرک‌ها و روستاهای فلسطینی‌ها در یک کنترل اداری – نظامی قرار دارند و از پیشرفت آن‌ها جلوگیری می‌شود. برای توجیه این اقدامات، مقام‌های اسرائیلی به «دلایل امنیتی» استناد می‌کنند.
اما به نظر فیلیپ بولوپیون، زرادخانه‌ای که ۵۰ سال است فعال است بیش از هر چیز برای «اطمینان از تسلط بخشی از جمعیت بر بخش دیگر» طراحی شده است.
درباره این‌که چرا این گزارش امروز منتشر شده در حالی‌که آپارتاید سیاستی قدیمی است؟ فیلیپ بولوپیون می‌گوید: «اول از همه، به دلیل ماندگاری و تداوم این سیستم» و سپس این‌که «یک روند صلح به بن‌بست رسیده نیز وجود دارد.»
دیده‌بان حقوق بشر امیدوار است که استفاده از اصطلاح «آپارتاید» سبب افزایش آگاهی در جامعه بین‌المللی شود.
این سازمان غیردولتی، که مقام‌های اسرائیلی عمر شکیر، مدیر بخش اسرائیل و فلسطین آن را در تاریخ ۲۵ نوامبر ۲۰۱۹ از اورشلیم اخراج کردند، از کشورهای عضو سازمان ملل خواسته است تا در این زمینه یک کمیسیون تحقیق تشکیل دهند و نماینده ویژه‌ای را برای بررسی جنایت‌های آپارتایدی و آزار و اذیت فلسطینی‌ها تعیین کنند.
فیلیپ بولوپیون در این‌باره گفت:
«آنچه که ما امیدواریم اقدامی از سوی جامعه بین‌المللی است. این‌که تصمیم بگیرند مقام‌های اسرائیلی را تحت فشار قرار دهند تا به این نظام آپارتاید پایان دهد.»
دیدگاه اصلی گزارش دیده‌بان حقوق بشر این است که نشان دهد چنین وضعیتی که از سال ۱۹۶۷ ادامه دارد، در سال ۲۰۲۱ دیگر نه از نظر اخلاقی و نه از نظر سیاسی قابل قبول نیست.
دولت اسرائیل درباره این گزارش واکنش نشان داد و وزارت خارجه این کشور ضمن «ضداسرائیلی» خواندن آن، گفت گزارش دیده‌بان حقوق بشر: «با واقعیت‌ها یا حقایق روی زمین هیچ ارتباطی ندارد و تنها جنبه تبلیغاتی دارد.»
وزارت خارجه اسرائیل ادعاهای دیده‌بان حقوق بشر را «خیالی»، «جعلی» و «دروغ» خواند.
به‌تازگی، از آغاز ماه رمضان در ۲۴ فروردین / ۱۳ آوریل، هر شب درگیری‌ها و حوادث خشونت‌باری در اورشلیم (بیت‌المقدس)، شهر مقدس مسلمانان، مسیحیان و یهودیان رخ داده است.
فلسطینی‌ها می‌گویند پلیس با برپایی موانع فلزی در میدان به سبک آمفی تئاتر، سعی کرده مانع برگزاری اجتماعات معمول عصر رمضان در بیرون دروازه دمشق شود.
شنبه گذشته بیت‌المقدس شرقی باز هم صحنه اعتراضات و درگیری‌ها بود.