محمد میرزا بیگی، رئیس سازمان نظام پرستاری ایران سه‌شنبه ۱۹ مرداد اعلام کرد شیوع ویروس کرونا در ایران تاکنون جان ۱۲۰ پرستار و ۲۰ «نیروی مرتبط با پرستاری» را گرفته است.

رئیس سازمان نظام پرستاری ایران گفت: در دوران شیوع کرونا ۱۲۵ هزار نفر از پرستاران به کووید-۱۹ مبتلا شده‌اند و پس از واکسیناسیون مرگ و میر ناشی از کرونا در میان پرستاران از بین رفته است، « مگر مادران بارداری که نتوانسته‌اند واکسن دریافت کنند».

میرزابیگی به کمبود شدید پرستار در ایران اشاره کرد و گفت:

«باتوجه به وضعیت کرونایی در بیمارستان‌های کشور، کمبود پرستار بیش از پیش احساس می‌شود و باید به ازای هر تخت بیمارستانی ۲,۵ نیروی پرستار در ۲۴ ساعت داشته باشیم، در حالی‌که این عدد به ازای تخت بیمارستانی به ۰,۸ نفر پرستار (کمتر از یک پرستار به‌طور میانگین) رسیده است.»

او سازمان استخدامی کشور را مسئول رفع کمبود پرستاران دانست و گفت به‌رغم صدور بیش از هزار ۵۱ مجوز استخدام، تنها نزدیک به ۸ هزار پرستار استخدام شده‌اند.

تعداد پرستارانی که به خاطر قرار گرفتن در معرض شدید ویروس کرونا و ابتلا به کووید-۱۹ جان خود را از دست داده‌اند، بیش از آمارهای اعلام شده برآورد می‌شود. مریم حضرتی، معاون پرستاری وزارت بهداشت اسفند سال ۹۹ گفته بود تنها در این سال دست کم ۱۰۰ پرستار جان خود را به خاطر ابتلا به کرونا از دست داده‌اند.

از تعداد پرستاران واکسینه‌شده نیز اطلاع دقیقی وجود ندارد. حمیدرضا عزیزی، معاون توسعه و مدیریت منابع سازمان نظام پرستاری چهارشنبه ۲۲ اردیبهشت از رفتار دوگانه نسبت به پرستاران و بی‌عدالتی در واکسیناسیون انتقاد کرده و گفته بود «پزشکان سهمیه اختصاصی گرفتند و حتی همکاران پزشک محترم بازنشسته که مطب فعال هم نداشتند و اعضای نظام پزشکی، منشی مطب‌ها و… واکسینه شدند اما هنوز پرستارانی هستند که در خط اول دفاع بودند به‌ویژه کسانی که در بخش غیردولتی بودند و هنوز واکسن نزدند».

از سوی دیگر گفته می‌شود بسیاری از پرستاران به‌رغم واکسینه شدن، به خاطر کمبود تجهیزات درمانی و فشار همه‌گیری بر بیمارستان‌ها هنوز به کرونا مبتلا می‌شوند.

ایران با موج پنجم کرونا روبه‌روست و بسیاری از داروهای مربوط به کرونا و حتی سرم معمولی یافت نمی‌شود. بر مبنای آمارهای رسمی ۳۳۶ شهر در این موج در شرایط قرمز قرار گرفته‌اند و روزانه بیش از سه هزار و ۷۰۰ نفر در ایران بر اثر ابتلا به کرونا بستری می‌شوند.   

پنج خیز پیاپی شیوع ویروس کرونا در ایران به فرسودگی کاری، مشکلات روانی و میل به مهاجرت در میان کارکنان مراکز درمانی و به‌ویژه پرستاران منجر شده است. محمدرضا شریفی‌مقدم، دبیرکل خانه پرستار آذر سال گذشته گفته بود اقدام به مهاجرت پرستاران ۳۰۰ درصد افزایش یافته و سختی کار و دستمزد پائین اصلی‌ترین علت مهاجرت پرستاران از ایران است که پس از همه‌گیری کرونا با فشار کاری مضاعفی روبه‌رو شده‌اند.

بسیاری از پرستاران هم به شرایط کاری و استخدامی خود معترض‌اند و خواستار اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری و قرار گرفتن شغل پرستاری در گروه مشاغل سخت و زیان‌آور هستند.

کمبود فاجعه‌بار تجهیزات درمانی در بیمارستان‌ها

دبیرکل خانه پرستار دوشنبه ۱۸ مرداد هشدار داد: وضعیت تجهیزات مورد نیاز کادر درمان در بسیاری از بیمارستان‌ها «فاجعه» است. به گفته او بسیاری از بیمارستان‌های کشور با کمبود «گان» و «ماسک» مواجه هستند و در عمده بیمارستان‌ها اصلا ماسک N95 پیدا نمی شود و کمبود تجهیزات نیز منجر شده که در بیشتر بیمارستان‌ها پروتکل‌های بهداشتی به هیچ وجه رعایت نشود و به همین دلیل پرستاران با وجود واکسیناسیون باز هم به کرونا مبتلا می‌شوند.

شریفی مقدم با اشاره به فشار کاری بالای این روزها از افسردگی و مشکلات روحی و روانی بسیاری از پرستاران کشور خبر داد و گفت پرستاران هم اکنون با حداقل امکانات در بیمارستان‌ها فعالیت می‌کنند و حتی گان و ماسک نیز با جیره‌بندهای سختگیرانه‌ای در اختیار پرستاران قرار داده می‌شود:

«از نظر اصول علمی، زمانی که یک پرستار در آی سی یو یا حتی بخش کرونا با ترشحات بینی و دهان یک بیمار مواجه می شود، قاعدتا باید گان خود را تعویض کند و با یک گان جدید به سراغ بیمار بعدی برود؛ اما در عمده بیمارستان‌های دولتی کشور اصلا این اصول رعایت نمی‌شود و هر پرستار گان خود را هر چهار تا هشت ساعت یک بار تعویض می‌کند و در این مدت ممکن است بالای سر بیش از ۱۰ بیمار برود.»

دبیرکل خانه پرستار هم به کمبود نیروی پرستار در ایران اشاره کرد و گفت: «تعداد پرستاران در ایران یک سوم استانداردهای جهانی است و نسبت تعداد پرستار به جمعیت کشور در ایران در سطح کشورهای عقب افتاده دنیاست. در اروپا به ازای هر هزار نفر جمعیت، ۱۰ پرستار وجود دارد و متوسط جهانی این رقم نیز شش پرستار به ازای هر هزار نفر جمعیت است و استاندارد حداقلی تعریف شده در جهان نیز وجود سه پرستار به ازای هر هزار نفر جمعیت است. اما در ایران به ازای هر هزار نفر، فقط ۱,۵ پرستار فعالیت می‌کنند و اکنون در بخش‌های بیمارستان های دولتی به ازای هر ۲۵ بیمار مبتلا به کرونا، سه تا چهار پرستار وجود دارد».