ایرج مسجدی، سفیر ایران در عراق اعلام کرد: ایران و عربستان تاکنون در بغداد سه دور با یکدیگر مذاکره کرده‌اند. دور چهارم مذاکرات در پی تشکیل دولت جدید ایران برگزار خواهد شد.

از مارس/ فروردین سال جاری مذاکرات مستقیمی بین مسئولان سعودی و ایرانی با میانجیگری نخست‌وزیر عراق در بغداد برگزار شد. مهم‌ترین موضوعات مطرح شده در این مذاکرات، جنگ یمن و پرونده هسته‌ای ایران بود.

چند هفته پس از پنهان‌کاری، دو کشور اعلام کردند که در این مذاکرات سعی می‌کنند از تنش‌های منطقه‌ای بکاهند و زمینه مشترکی برای تحقق منافع دو طرف فراهم کنند. اما از زمان اعلام پیروزی عضو هیأت مرگ در انتخابات ریاست جمهوری مذاکرات ایران و عربستان در محاق قرار گرفت. سخنان ابراهیم رئیسی و تأکید او بر تداوم حمایت ایران از حوثی‌های یمن و حزب‌الله لبنان این ظن را به وجود آورد که ممکن است مذاکرات ایران و عربستان در بغداد متوقف شده باشد. نماینده دائم عربستان در سازمان ملل در واکنش به وقفه‌ای که پیش آمد گفته بود امیدوار است ادعاهای ایران برای کاهش سطح تنش واقعی باشد و ریاض منتظر عمل است نه حرف. فواد حسن، وزیر خارجه عراق نیز تأکید کرد که دیدارها ادامه پیدا می‌کند و طرفین مایل به دست‌یابی نتیجه هستند.

ایرج مسجدی، سفیر ایران در عراق سه‌شنبه ۳۱ اوت / ۹ شهریور گفت:

«از طریق همکاری دولت عراق، سه دور مذاکرات با عربستان در بغداد انجام دادیم و دور چهارم در پی تشکیل دولت جدید ایران برگزار خواهد شد.»

مسجدی در ادامه با ندیده گرفتن دخالت‌های ایران در عراق و سوریه و لبنان و یمن ادعا کرد:

«ایران آمادگی خود را برای گفت‌وگو و صلح اعلام کرده و دست خود را برای یاری و کمک به سمت کشورهای همسایه و منطقه دراز کرده است. نباید [کشورهای منطقه] هیچ نگرانی از جانب ایران داشته باشند، این دشمنان منطقه هستند که این تصور را ایجاد می‌کنند، موضع ایران شفاف، روشن و کاملاً دوستانه است، ما با ۱۵ کشور مرز مشترک داریم و با همه آنها روابط خوبی داریم.»

اجلاس بغداد کارساز بود

۶ شهریور حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه دولت سیزدهم در نخستین سفر خارجی خود برای شرکت در اجلاس «حمایت از عراق» وارد بغداد شد. گفته شده بود هدف اصلی این نشست یک روزه، کاهش تنش‌ها بین جمهوری اسلامی با عربستان سعودی و متحدانش است. در این نشست امانوئل مکرون رئیس جمهوری فرانسه، ملک عبدالله دوم پادشاه اردن و عبدالفتاح سیسی رئیس جمهوری مصر، شیخ تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر، شیخ محمد آل مکتوم نخست وزیر امارات متحده عربی، مولود چاووش اوغلو وزیر خارجه ترکیه، دبیرکل سازمان کنفرانس اسلامی، دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس و دبیرکل اتحادیه عرب نیز حضور داشتند. انتظار می‌رفت ابراهیم رئیسی به جای امیر عبداللهیان در این اجلاس شرکت کند. امیر عبداللهیان سه‌شنبه ۳۱ اوت/ ۹ شهریور گفت:

«رئیس جمهوری فرانسه در اجلاس بغداد به سمت من آمد و گفت که ما خیلی علاقمند هستیم تا شما با سفر به پاریس یک بار دیگر مسائل را مرور کنید، همچنین در بغداد وزیر خارجه عربستان سعودی گفت که منتظریم دولت ایران مستقر شود تا ارتباطاتمان را از سر بگیریم.»

 محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی اواخر آوریل گذشته در مصاحبه با نیویورک تایمز گفته بود عربستان به روابط قدرتمند و پر ثمر با ایران تمایل دارد و ریاض نمی‌خواهد تهران ضعیف باشد. مهم‌‌ترین خواسته سعودی‌ها این است که ایران پایش را از یمن بیرون بکشد.  

جو بایدن رئیس‌جمهوری آمریکا در ژانویه سال ۲۰۲۱ که در مسند قدرت قرار گرفت، اعلام کرد که عربستان باید به جنگ یمن خاتمه دهد و کشورش دیگر از سعودی‌ها در این جنگ حمایت نمی‌کند. شاید همین موضع آمریکا سبب شد تا راهی برای مذاکره میان عربستان سعودی و ایران گشوده شود.

در این میان عراق اهرم فشاری برای به‌کارگیری علیه دو قدرت منطقه‌ای در اختیار ندارد. این کشور صرفاً می‌تواند نقشی را ایفا کند که عربستان و ایران انتظار دارند. مصطفی الکاظمی، نخست وزیر عراق در اجلاس بغداد تأکید کرد که کشور او مایل نیست عرصه جنگ‌های نیابتی باشد.