«برنامه کوپرنیک»، بزرگ‌ترین برنامه دیده‌بانی زمین که توسط کمیسیون اروپا و با همکاری آژانس فضایی اروپا انجام می‌شود و در زمینه تغییرات اقلیمی فعالیت می‌کند، در گزارش جدید خود گفته است وضعیت دریاهای جهان روز به روز بدتر می‌شود.
در این گزارش سالانه، ۱۵۰ دانشمند در تحقیقاتی به سفارش کمیسیون اروپا نشان داده‌اند که چگونه در اثر دخالت انسان دریاها به‌سرعت تغییر می‌کنند. در این گزارش بدترین پیامدهای این پدیده ذکر شده است: گرم شدن اقیانوس‌های جهان و ذوب شدن یخ‌های قطبی منجر به افزایش سطح دریا می‌شود. این افزایش در منطقه مدیترانه ۲,۵ میلی‌متر در سال و در سراسر جهان تا ۳,۱ میلی‌متر است.
گرمایش زمین به اشکال گوناگون بر افزایش سطح دریاها مؤثر است. تحقیقات نشان می‌دهد که انبساط اقیانوس‌ها به تنهایی سبب ۲,۵ سانتی‌متر افزایش در سطح آب دریاها در نیمه دوم قرن بیستم شده است. با افزایش روند گرم شدن اقیانوس‌ها روند انبساط حرارتی هم سرعت بیشتری می‌گیرد. تنها از ابتدای قرن بیست‌ویکم تا کنون بیش از ۱,۵ سانتی‌متر دیگر به اثر این مؤلفه افزوده شده است.
عامل دیگر آب رفتن یخچال‌های طبیعی در مناطق کوهستانی جهان است. اگر میزان کاهش حجم یخچال‌ها در تابستان بیشتر از افزایش حجم آن‌ها در زمستان باشد یعنی یخچال‌ها به‌تدریج کوچک شده و آب بیشتری وارد سیستم رودخانه می‌شود. از آن‌جا که بیشتر رودخانه‌های اصلی جهان سرانجام به دریاها می‌رسند در نهایت این پدیده سبب افزایش برون رفت آب شیرین از خشکی به دریاها شده و سطح آب دریاها را افزایش می‌دهد. آب شدن یخچال‌های طبیعی در طول قرن بیستم تقریباً در تمامی جهان ثبت شده و در قرن کنونی با شتاب بیشتری همچنان ادامه دارد.
محققان «برنامه کوپرنیک» نمونه‌ای از پیامدهای تهدیدآمیز گرمایش زمین را سیل ونیز در نوامبر ۲۰۱۹، هنگامی که سطح آب تا ۱,۸۹ متر افزایش یافت، دانسته‌اند.
گرم شدن اقیانوس‌ها و دریاها همچنین به این معنی است که موجودات دریایی به آب‌های سردتر مهاجرت می‌کنند یا جمعیت گونه‌ها کاهش می‌یابد.
بر اساس این گزارش، یخ‌های دریای قطب شمال مدام در حال کاهش است: بین سال‌های ۱۹۷۹ تا ۲۰۲۰، قطب شمال یک سطح یخی را که تقریباً شش برابر مساحت کشور آلمان بود از دست داد. از سال ۱۹۷۹ تاکنون در هر دهه توده‌های یخ ۱۲,۸۹ درصد ذوب شده‌اند که کمترین میزان در دو سال گذشته ثبت شده است.
این گزارش هشدار می‌دهد که اگر ذوب شدن یخ‌های قطب شمال ادامه یابد، می‌تواند به گرم شدن منطقه، فرسایش سواحل قطب شمال و تغییر الگوهای اقلیمی جهانی منجر شود.
یافته دیگر این گزارش می‌گوید نوسانات شدید ناشی از گرما و امواج سرما در دریای شمال به‌طور مستقیم با تغییرات در ماهیگیری مرتبط است از جمله در شکار حلوای دوور (گونه‌ای از تیره کفشک‌ماهیان)، خرچنگ و ماهی خاردار اروپایی و خرچنگ پاگوروس.
کارینا فون شوکمن، مسئول تهیه این گزارش در بیانیه‌ای که همراه این گزارش منتشر شده، گفته است:
«تغییرات آب و هوایی، آلودگی و بهره‌برداری بیش از حد باعث ایجاد تحولات بی‌سابقه‌ای در اقیانوس‌ها شده است.»
بیشتر سطح زمین را آب‌ها و اقیانوس‌ها تشکیل می‌دهند و وضعیت اقلیمی را تنظیم می‌کنند. بررسی تغییرات دریاها و اقیانوس‌ها و توانایی در واکنش نسبت به آن از اهمیت بالایی برخوردار است.
در ماه اوت (مرداد) گذشته دانشمندان «هیئت بین‌دولتی تغییر اقلیم» (IPCC)، نهاد ارزیابی تغییرات اقلیمی سازمان ملل در گزارش هشدارآمیزی گفتند افزایش دمای متوسط بیش از ۱,۵ درجه سانتیگراد نسبت به دمای زمین پیش از انقلاب صنعتی، پیامدهایی «فاجعه‌بار» برای کشورهای جزیره‌ای اقیانوس آرام خواهد داشت.
آن‌ها همچنین افزودند روند گرمایش زمین به بالا آمدن سطح آب دریاها به شکلی وخیم‌تر از پیش‌بینی‌های قبلی و نیز بروز پدیده‌های حاد آب‌و‌هوایی همچون خشکسالی و توفندها و سیل‌های ویرانگر انجامیده است.
این دانشمندان هشدار دادند که شماری از تغییرهای عمده در اقلیم اکنون دیگر غیرقابل اجتناب و «بازگشت‌ناپذیر» هستند.