سید عباس موسوی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در جمهوری آذربایجان جمعه ۹ مهر / یکم اکتبر اعلام کرد که به ساختمان سفارتخانه ایران در باکو نیمه‌شب گذشته حمله شده است.

موسوی گفت در پی این حمله با «اعتراض شدید و پیگیری‌های رسمی، پلیس دیپلماتیک و وزارت کشور جمهوری آذربایجان چهار متعرض به سفارت جمهوری اسلامی ایران را شناسایی، بازداشت و بازجویی کرد».

او گفت سفارت جمهوری اسلامی در حال پیگیری موضوع تا دستیابی به نتیجه و مجازات مهاجمان است.

در روزهای اخیر روابط ایران و جمهوری اسلامی متشنج شده است. تنش‌ها بین دو کشور با برگزاری رزمایشی به میزبانی جمهوری آذربایجان و با شرکت پاکستان و ترکیه در شهریورماه بالا گرفت و در پی آن آذربایجان از ورود بدون مجوز کامیون‌های ایرانی به قره‌باغ جلوگیری کرد و عوارض گمرگی بیشتری گرفت و دو راننده ایرانی را بازداشت کرد.

در واکنش به این اقدام وزارت خارجه ایران خواستار آزادی فوری این رانندگان شد و سپس سپاه پاسداران رزمایشی در شمال غرب کشور برگزار کرد.

الهام علی‌اف، رئيس جمهوری آذربایجان روز دوشنبه به خبرگزاری آناتولی گفت ورود کامیون‌های ایرانی بدون کوچکترین واکنشی از سوی تهران تشدید شده و از ۲۰ مرداد تا ۲۰ شهریور حدود ۶۰ کامیون ایرانی بدون مجوز وارد قلمرو قره‌باغ کوهستانی شده‌اند. او گفت بارها از مجراهای مختلف از ایران خواسته که از ورود کامیون‌ها به خاک قره‌باغ جلوگیری کنند اما این روند ادامه پیدا کرده است. علی‌اف همچنین از برگزاری مانور نظامی سپاه پاسداران نیز انتقاد کرد و آن را بی‌سابقه خواند.

با این حال برخی مقامات نظامی و دینی حکومتی در ایران مسئله اصلی را حضور اسرائیل در آذربایجان و روابط نزدیک این دو کشور می‌دانند.

روز گذشته (پنج‌شنبه) محمد پاکپور، فرمانده نیروی زمینی سپاه پاسداران گفت:

«ما نمی‌توانیم بپذیریم که برخی کشورها در رابطه با ارتقای آمادگی یگان‌های رزمی جمهوری اسلامی، تحت تأثیر کشورهای ثالت، اظهارات غیرواقعی و تحریک‌آمیز بیان و به اقدامات ما خدشه وارد کنند.»

در حاشیه این تنش‌ها، دان استاو، سفیر اسرائیل در باکو نیز در توئیتی ایران را به نقض حقوق اقلیت‌ها متهم کرد و نوشت:

«در حالی که ایران اقلیت‌های مذهبی و قومی‌اش را سرکوب و یهودیان را در دیگر کشورها هدف قرار می‌دهد، ما، یعنی اسرائیل، آمریکا و آذربایجان روی چندگانگی و تسامح سرمایه‌گذاری می‌کنیم.»

سفیر جمهوری اسلامی ایران در آذربایجان نیز در واکنش به اظهارات سفیر اسرائیل در توئیتر نوشت جمهوری اسلامی به همه یهودیان و مسیحیان «احترام ویژه» قائل است. او افزود:

«ولی مطمئن هستیم جمهوری آذربایجان و فلسطین برای همیشه کشورهای اسلامی باقی خواهند ماند. خواب‌های صهیونیسم برای این منطقه هرگز تعبیر نخواهد شد.»

همزمان با این رویدادها، رزمایش نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی نیز روز جمعه با نام «فاتحان خیبر» در منطقه شمال غرب ایران آغاز شد.

این مانور با شرکت تیپ‌های ۲۱۶ زرهی، ۳۱۶ زرهی، تیپ ۲۵، گروه ۱۱ توپخانه، گروه پهپاد، جنگال، گروه ۴۳۳ مهندسی رزمی و با پشتیبانی بالگردهای هوانیروز در منطقه عمومی شمال غرب کشور برگزار شد.

کیومرث حیدری فرمانده نیروی زمینی ارتش، ارزیابان ستاد کل نیروهای مسلح و مسئولان استانی در منطقه عمومی شمال غرب کشور در مراسم آغاز این مانور نظامی شرکت داشتند.

حیدری در سخنانی گفت:

«تردد کامیون‌ها از خاک آذربایجان به جمهوری اسلامی ایران و از آن‌جا به ترکیه یا به نخجوان و یا از جمهوری اسلامی ایران به آذربایجان و ارمنستان باید در امنیت و آرامش کامل صورت بگیرد. انتظار می‌رود کشورها در این رابطه به مسئولیت خودشان که احترام به امنیت و مسیرهای اقتصادی و انتقال انرژی است توجه کنند و از بازی‌های رسانه‌ای خود را دور کنند.»

فرمانده نیروی زمینی با تأکید بر این‌که جمهوری اسلامی «هیچ‌گونه چشم‌داشتی به خاک همسایگان نداشته و ندارد و صرفاً از خود دفاع کرده است»، افزود:

«در این منطقه ما یک عنصر ناخوانده و برهم زننده امنیت را داریم که از جای دیگر آمده و آن رژیم نامشروع صهیونیستی است و از موقعی که این رژیم آمده، حساسیت ما به این مرز افزایش یافته، فعالیت آن‌ها در این‌جا کاملاً در رصد ما است.»

کیومرث حیدری در همین حال گفت:

«در کنار این موضوعات هنوز برای جمهوری اسلامی ایران خروج نیروهای تروریستی که از سوریه به این منطقه آمده‌اند محرز نشده و جمهوری اسلامی ایران از این بابت حساس است.»

در جریان درگیری‌های نظامی قره‌باغ میان آذربایجان و ارمنستان در تابستان سال گذشته گفته می‌شد ترکیه برای کمک به نیروهای آذربایجان افراد یاز گروه‌های مسلح مورد حمایت خود در سوریه را به این منطقه فرستاده است.