آمریکا به اسرائیل هشدار داد که حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران نتیجه عکس دارد

نیویورک تایمز روز یکشنبه، ۲۱ نوامبر/ ۳۰ آبان گزارش داد که مقام‌های آمریکایی به اسرائیل هشدار داده‌اند که حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران «غیرسازنده» است و تهران را تشویق می‌کند تا به توسعه برنامه هسته‌ای خود شتاب دهد.

در این گزارش به نقل از مقام‌هایی که از محتوای مذاکرات میان آمریکا و اسرائیل مطلع بودند نقل شده است که اسرائیلی‌ها این هشدار را رد کرده و گفته‌اند که قصد ندارند استراتژی خود در قبال ایران را تغییر دهند.

بر اساس این گزارش، ایالات متحده هشدار داده که حملات اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای ایران ممکن است «از نظر تاکتیکی رضایت‌بخش» باشد، اما ایران توانسته غنی‌سازی را از سر بگیرد و به جای سانتریفیوژهای آسیب‌دیده، ماشین‌های جدیدتری نصب ‌کند که می‌توانند اورانیوم را سریع‌تر غنی‌سازی کنند.

اشاره مقام‌های آمریکایی به چهار انفجار در تأسیسات هسته‌ای ایران و ترور محسن فخری‌زاده کارشناس ارشد هسته‌ای ایران توسط مأموران موساد است. اسرائیل به صورت رسمی مسئولیت این حملات را نپذیرفته ولی مقام‌های ایرانی و تحلیلگران می‌گویند این حملات در اورشلیم برنامه‌ریزی شده است.

یائیر لاپید، وزیر خارجه اسرائیل که قرار است براساس توافق برای تشکیل دولت جدید این کشور دو سال دیگر به نخست‌وزیری برسد، در سفر ماه گذشته به واشنگتن به مشاور امنیت ملی جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا گفت که ایران در حال «تبدیل شدن به یک کشور هسته‌ای» است و بر اهمیت یافتن برنامه جایگزینی برای مقابله با این وضعیت تأکید کرد.

با این حال، دولت بایدن می‌گوید که متعهد است تا مسیر دیپلماتیک را برای جلوگیری از عبور ایران از آستانه هسته‌ای دنبال کند.

امیدها کمتر از پیش شده است

با اعلام آمادگی دولت ابراهیم رئیسی برای از سرگیری مذاکرات هسته‌ای در روز دوشنبه ۸ آذر / ۲۹ نوامبر، نشانه‌های ناامیدی از دستیابی به توافق بیشتر از امیدواری است.

در ۲۰ ماه گذشته، عوامل اطلاعاتی اسرائیل، کارشناس ارشد هسته‌ای ایران را ترور کرده و انفجارهای بزرگی را در چهار تأسیسات هسته‌ای و موشکی ایران به راه انداخته‌اند، به این امید که سانتریفیوژها را از کار بیندازند.

اما مقامات اطلاعاتی آمریکا و بازرسان بین‌المللی می‌گویند که ایرانی‌ها در پاسخ به این حملات، سرعت برنامه هسته‌ای خود را افزایش داده‌اند و در مواردی از دستگاه‌های جدیدتر و پیشرفته‌تری استفاده کرده‌اند که سرعت غنی‌سازی را بیشتر هم کرده است.

این نزاع متقابل تنها بخشی از تشدید تنش در ماه‌های اخیر بین ایران و غرب است، رویارویی‌ای که بار دیگر در وین به اوج خود می‌رسد. برای اولین بار از زمان روی کار آمدن ابراهیم رئیسی در تابستان امسال، مذاکره کنندگان ایرانی قصد دارند در پایان ماه جاری با همتایان اروپایی، چینی و روسی خود دیدار کنند تا در مورد آینده برجام گفت‌وگو کنند.

در نشست وین، مقامات آمریکایی حضور خواهند داشت، اما نه در داخل اتاق مذاکره. ایران پس از خروج دونالد ترامپ، رئیس جمهوری پیشین آمریکا از برجام گفته که دیگر به صورت مستقیم با آمریکایی‌ها دیدار نخواهد کرد. در حالی که پنج ماه پیش خوش‌بینی نسبت به احیای برجام زیاد بود اما اکنون این امیدها جای خود را به ناامیدی داده است.

این که علی باقری کنی، مذاکره کننده ارشد تازه منصوب شده هسته‌ای ایران، اصلاً از مذاکرات پیش رو به عنوان مذاکرات هسته‌ای یاد نمی‌کند، نشان از تغییر جهت مذاکراتی ایران دارد. باقری کنی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه هفته گذشته در پاریس گفت: «ما چیزی به نام مذاکرات هسته‌ای نداریم». در عوض، او از مذاکرات آتی به عنوان «مذاکرات برای رفع تحریم‌های غیرقانونی و غیرانسانی» یاد کرد. ایران می‌گوید بر لغو تحریم‌های هسته‌ای و غیرهسته‌ای پافشاری می‌کند و به تضمینی نیاز دارد که هیچ رئیس‌جمهوری آمریکا در آینده نتواند به‌طور یکجانبه از توافق دست بکشد. مقام‌های دولت بایدن می‌گویند که رئیس‌جمهوری این اختیار را ندارد.

در مقابل ایالات متحده هشدار داده است که اگر مذاکرات وین به بن‌بست برسد، ممکن است مجبور شود تحریم‌های جدیدی را در نظر بگیرد.

رابرت مالی، نماینده وزارت امور خارجه در امور ایران، اخیراً گفت که این تصمیم ایران است که چه راهی را انتخاب می‌کند ولی ایالات متحده و سایر متحدان باید برای هر رویکردی که تهران اتخاذ می‌کند، آماده باشند.

وی خاطرنشان کرد که بایدن و آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه این کشور، «هر دو گفته‌اند که اگر دیپلماسی شکست بخورد، ما ابزارهای دیگری داریم – و از ابزارهای دیگر برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای استفاده خواهیم کرد.»

بسیاری از مشاوران بایدن تردید دارند که اعمال تحریم‌های جدید علیه علی خامنه‌ای، نیروهای نظامی یا تجارت نفتی- در کنار ۱۵۰۰ تحریمی که ترامپ تحمیل کرد- موفقیت‌آمیزتر از تلاش‌های گذشته برای تحت فشار قرار دادن ایران برای تغییر مسیر باشد. اکنون این تردید وجود دارد که گام‌های تهاجمی‌تر که سال‌ها پیش موفقیت‌آمیز بودند، ممکن است نتیجه‌ای را که در ذهن دارند به همراه نداشته باشند.