آژانس بین‌المللی انرژی اتمی چهارشنبه ۱۰ آذر / یکم دسامبر گفت که ایران تولید اورانیوم غنی‌شده را با سانتریفیوژهای پیشرفته‌تر و کارآمدتر در تأسیسات زیرزمینی فردو آغاز کرده است. رویترز نوشته است که این اقدام می‌تواند بر روند مذاکرات احیای برجام که هم‌اکنون در وین ادامه دارد تأثیر بگذارد.
گفت‌وگوهای کمیسیون مشترک برجام برای بازگرداندن کامل آمریکا و ایران به توافق هسته‌ای پس از یک وقفه پنج ماهه از روز دوشنبه این هفته از سر گرفته شد.
مذاکره‌کنندگان غربی نگران‌اند که ایران از کاهش تعهدات هسته‌ای خود به‌عنوان اهرم فشار در این مذاکرات استفاده کند.
گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی
در سومین روز از این مذاکرات، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد که ایران فرایند غنی‌سازی اورانیوم تا خلوص ۲۰ درصد را در فردو با تزریق گاز هگزافلورید اورانیوم به یک زنجیره از ۱۶۶ دستگاه سانتریفیوژ پیشرفته آی‌آرـ۶ آغاز کرده است. این سانتریفیوژها بسیار کارآمدتر از نسل اول آی‌آر-۱ هستند.
آژانس ماه گذشته در گزارش خود اعلام کرده بود که ایران ۱۶۶ سانتریفیوژ پیشرفته از نوع آی‌آرـ۶ را در فردو فعال کرده است.
این در حالی است که توافق هسته‌ای به ایران اجازه غنی‌سازی اورانیوم در فردو را نمی‌دهد. ایران پیش از این در این تأسیسات اورانیوم غنی‌شده را با سانترفیوژهای آی‌آر-۱ تولید می‌کرد.
در آبان‌ماه سال جاری نیز آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد ایران در تأسیساتی که در نطنز در زیر زمین احداث شده، نخستین آبشار سانتریفیوژهای پیشرفته را نصب کرده است و قصد دارد دو آبشار دیگر را نیز نصب کند. همچنین میزان ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران به دو هزار و ۴۴۳ کیلوگرم افزایش یافته است.
بر اساس توافق هسته‌ای، ایران مجاز است تا سقف ۲۰۲ کیلوگرم اورانیوم با غلظت ۳,۷ درصد در اختیار داشته باشد.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در بیانیه روز چهارشنبه خود اعلام کرد که ۹۴ دستگاه سانتریفیوژ پیشرفته آی‌آرـ۶ در یک آبشار در فردو نصب شده است که هنوز فعالیتی ندارد.
گزارش جامع‌تر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که به کشورهای عضو آن ارسال شده و رویترز به نسخه‌ای از آن دست یافته است، می‌گوید در نتیجه اقدام ایران، «آژانس تصمیم گرفته و ایران نیز موافقت کرده است که شمار فعالیت‌های راستی‌آزمایی در تأسیسات فردو افزایش یابد و رایزنی با ایران در مورد اقدامات عملی برای تسهیل اجرای این فعالیت‌ها ادامه پیدا کند».
مذاکره تا کی؟
در همین حال روزنامه هاآرتص اسرائیل روز چهارشنبه اعلام کرد که مقام‌های دولت جو بایدن گفته‌اند که دور کنونی مذاکرات احیای برجام، روز پنج‌شنبه یا جمعه به پایان می‌رسد. آن‌ها گفته‌اند که زمان دقیق، به تحولات مذاکرات بستگی دارد.
به‌گزارش هاآرتص در هفته‌های اخیر، مقام‌های بلندپایه اسرائیلی از کشورهای حاضر در مذاکرات خواسته‌اند که گفت‌وگوها محدود و مشروط به یک ضرب الاجل باشد. اسرائیل چنین ارزیابی می‌کند که تهران به دنبال آن است که مذاکرات تا جایی که ممکن است به طول بینجامد، تا به‌طور مخفیانه برنامه هسته‌ای خود را پیش ببرد. با این حال، این روزنامه به‌نقل از خبرگزاری تسنیم ایران افزوده است که کشورهای اروپایی طرف مذاکرات می‌خواهند این دور از مذاکرات هر سریع‌تر پایان یابد. این خبرگزاری نوشته است یک منبع آگاه از مذاکرات این موضوع را تأیید کرده، و یکی دیگر از مقام‌های نزدیک به هیأت مذاکره‌کننده جمهوری اسلامی گفته است که ایران می‌خواهد مذاکرات هسته‌ای را تا هر اندازه که لازم باشد ادامه دهد.