یک مقام ارشد آمریکایی به رویترز گفته که انتظار می‌رود وزیران دفاع آمریکا و اسرائیل پنج‌شنبه ۱۸ آذر / ۹ دسامبر درباره رزمایش نظامی احتمالی برای اجرای بدترین سناریو به قصد نابودی تأسیسات هسته‌ای ایران در صورت شکست دیپلماسی و در صورت درخواست رهبران کشورهایشان، گفت‌وگو کنند.

چنین رزمایش‌هایی از سوی ایالات متحده و اسرائیل می‌تواند پاسخی به درخواست‌ دنیس راس، یکی از مقامات ارشد سابق آمریکا و کارشناس مسائل خاورمیانه و سایرین باشد که خواهان این هستند که به ایران نشان دهند ایالات متحده و اسرائیل همچنان در مورد جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای جدی هستند.

راس ماه گذشته نوشت:

«بایدن باید ایران را از این تصور که واشنگتن اقدام نظامی نخواهد کرد و اسرائیل را از انجام آن باز خواهد داشت، نادیده بگیرد.»

گفت‌وگوهای برنامه‌ریزی‌شده ایالات متحده با بنی گانتز، وزیر دفاع اسرائیل، به دنبال یک جلسه توجیهی در ۳ آبان / ۲۵ اکتبر توسط رهبران پنتاگون با جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید درباره مجموعه کامل گزینه‌های نظامی موجود برای اطمینان از اینکه ایران قادر به تولید سلاح هسته‌ای نخواهد بود، صورت گرفت.

ایران تلاش برای تسلیحات هسته‌ای را رد می‌کند و می‌گوید که می‌خواهد بر فناوری هسته‌ای برای مقاصد صلح‌آمیز تسلط پیدا کند.

تدارکات ایالات متحده و اسرائیل که قبلاً گزارش نشده بود، بر نگرانی غرب در مورد مذاکرات هسته‌ای دشوار با ایران تأکید می‌کند. جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا امیدوار بود توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ را که از سوی دونالد ترامپ رها شده بود، احیا کند.

اما مقامات آمریکایی و اروپایی پس از گفت‌وگوهای هفته گذشته، در مورد خواسته‌های گسترده دولت جدید و تندرو ایران ابراز نگرانی کرده‌اند. خواسته‌های ایران این سوء‌ظن را در غرب تشدید کرده است که ایران در حال بازی با زمان و در عین حال پیشبرد برنامه هسته‌ای خود است.

این مقام آمریکایی از ارائه جزئیات در مورد تمرینات نظامی احتمالی خودداری کرد.

این مقام مسئول ضمن ابراز امیدواری برای گفت‌وگو گفت:

«برنامه هسته‌ای ایران به سمت نقطه‌ای پیش می‌رود که فراتر از منطق متعارف است.»

سفارت اسرائیل در واشنگتن و نمایندگی ایران در سازمان ملل بلافاصله به درخواست‌ها برای اظهار نظر پاسخ ندادند.

گانتز در پیامی در توئیتر خود هنگام عزیمت به ایالات متحده گفت:

«ما در مورد شیوه‌های اقدام احتمالی برای اطمینان از توقف تلاش (ایران) برای ورود به حوزه هسته‌ای و گسترش فعالیت‌های خود در منطقه بحث خواهیم کرد.»

او توضیح بیشتری نداد.

یک منبع ارشد دیپلماتیک اسرائیلی هم گفته:

«دیوید بارنیا، رئیس موساد و بنی گانتز، وزیر دفاع اسرائیل هر دو با یک پیام صحبت می‌کنند؛ اینکه ایران مستعد فشار است. تحریم‌ها را لغو نکنید و با یک توافق بد پیش نروید. ما با انگیزه بزرگ [قدرت‌های غربی] برای بازگشت به توافق روبه‌رو هستیم، اما بالاترین سطوح سیاسی در اسرائیل حرف خود را با قدرت کامل می‌گویند. این بسیار مهم است.»

گانتز چهارشنبه شب عازم واشنگتن شد. انتظار می‌رود او به آمریکایی‌ها هشدار دهد که پیشرفت‌های ایران آن را به آستانه هسته‌ای شدن می‌رساند و راه دستیابی به توافق بهتر، اعمال فشار هرچه بیشتر بر رژیم است.

وزیر دفاع از واشنگتن خواهد خواست که به دنبال توافقی باشد که به تجاوزات منطقه‌ای و موشک‌های بالستیک ایران نیز بپردازد.

ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا گفته که گزینه‌های جایگزین برای ادامه مذاکرات با ایران موضوع مورد بحث با گانتز خواهد بود:

«من انتظار دارم که مسائل امنیت منطقه‌ای [به بحث گذاشته شود]، از جمله آنچه که ما درباره ایران می‌بینیم. همانطور که قبلاً گفتیم جایگزین‌هایی وجود دارد که ممکن است مجبور به دنبال کردن آنها باشیم.»

بارنیا، رئیس موساد در این هفته اطلاعات تازه‌ای را در رابطه با پیشرفت‌های هسته‌ای ایران و کارزار ترور بین‌المللی آن به شخصیت‌های ارشد آمریکایی ارائه کرد.

بارنیا گفت: «ایران هرگز سلاح هسته‌ای نخواهد داشت، نه در سال‌های آینده، نه هرگز. این تعهد من و موساد است.»

او گفته بود:

«واضح است که برای مقاصد غیرنظامی نیازی به اورانیوم غنی شده تا ۶۰ درصد نیست. نیازی به سه سایت با هزاران سانتریفیوژ نیست مگر اینکه قصد تولید سلاح هسته‌ای باشد. چشمان ما باز است، آماده‌ایم و هر کاری را که برای حذف این تهدید در قبال اسرائیل و خنثی کردن آن لازم باشد، انجام خواهیم داد.»

ایران و قدرت‌های جهانی می‌خواهند در مذاکرات خود به برجام که در سال ۲۰۱۵ تصویب شد بازگردند. برجام، غنی‌سازی اورانیوم ایران را در ازای برداشته شدن تدریجی تحریم‌ها تا سال ۲۰۳۰ محدود می‌کرد. ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ از این توافق خارج شد و اکنون به دنبال بازگشت به آن، همراه با پایبندی ایران است.

با این حال، ایران برنامه هسته‌ای خود را بسیار فراتر از محدودیت غنی‌سازی اورانیوم پنج درصدی برجام، به غنی‌سازی ۶۰ درصدی رسانده است که هیچ استفاده غیرنظامی معتبری ندارد. سطح غنی‌سازی مورد نیاز برای یک سلاح هسته‌ای ۹۰ درصد است.

این پیشرفت‌ها باعث شده برخی در دولت بایدن به دنبال یک توافق موقت باشند که در آن تهران در ازای لغو برخی تحریم‌های آمریکا غنی‌سازی اورانیوم خود را متوقف کند، اما کاهش ندهد.

توافق ۲۰۱۵ با ایران تحریم‌ها را کاهش داد، اما محدودیت‌های سختی را بر فعالیت‌های غنی‌سازی اورانیوم اعمال کرد و زمان مورد نیاز برای تولید مواد شکافت‌پذیر کافی برای سلاح هسته‌ای را، در صورت تمایل، به حداقل یک سال از حدود دو تا سه ماه افزایش داد. اکثر کارشناسان هسته‌ای می‌گویند که این دوره اکنون به طور قابل توجهی کوتاه‌تر شده است. این پیمان به هیچ وجه به ایران اجازه غنی‌سازی اورانیوم در فُردو را نمی‌دهد، چه رسد به داشتن سانتریفیوژهای پیشرفته.

با این حال، همزمان با هفتمین دور مذاکرات در سال جاری، جمهوری اسلامی غنی‌سازی اورانیوم با خلوص ۲۰ درصد را با سانتریفیوژهای پیشرفته در سایت فردو که در داخل کوه مدفون است، آغاز کرد.

این اقدام و پیش‌نویس شرایط ایران باعث شد که ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه و آلمان هفته گذشته مذاکرات را متوقف کنند، اما قرار است این مذاکرات از امروز، پنج‌شنبه ۱۸ آذر / ۹ دسامبر ادامه یابد.

لیز تراس، وزیر خارجه بریتانیا گفته که مذاکرات روز پنج‌شنبه «واقعاً آخرین فرصت برای گفت‌وگو و بازگشت به برجام است».

رابرت مالی، نماینده آمریکا در امور ایران و مذاکره‌کننده اصلی آمریکا در وین، روز چهارشنبه ۸ دسامبر با معاونان وزیران خارجه روسیه و چین گفت‌وگو کرد و گفت «آن‌ها به هماهنگی نزدیک سه‌جانبه برای دستیابی به هدف مشترک برای پایبندی کامل متقابل برجام بر اساس پیشرفت‌ها ادامه خواهند داد».

بیل برنز، مدیر آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا، روز دوشنبه گفت سیا معتقد نیست که رهبر ایران تصمیم به انجام اقداماتی برای ساخت سلاح هسته‌ای گرفته است، اما همزمان به پیشرفت‌هایی در توانایی ایران برای غنی‌سازی اورانیوم، یکی از راه‌های رسیدن به مواد شکافت‌پذیر برای دستیابی به بمب اشاره کرد.

برنز هشدار داد که حتی اگر ایران تصمیم به ادامه کار داشته باشد، باز هم نیاز به کار زیادی دارد تا مواد شکافت‌پذیر را به سلاح هسته‌ای، موشک یا سایر سامانه‌های حمل‌ونقل تسلیحاتی تبدیل کند اما آنها در تسلط خود بر چرخه سوخت هسته‌ای پیشرفت بیشتری کرده‌اند و این دانشی است که تحریم کردن آن بسیار دشوار است.

مقامات آمریکایی همچنین از مدت‌ها قبل نگران توانایی آمریکا برای شناسایی و نابودی اجزای پراکنده برنامه تسلیحات هسته‌ای ایران پس از تولید مواد شکافت‌پذیر کافی برای تولید بمب هستند.