ابراهیم رئیسی، رئیس دولت سیزدهم صبح چهارشنبه ۲۹ دی پیش از عزیمت به روسیه برای دیدار و گفت‌وگو با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه طی سخنانی با اشاره به تقویت همکاری تهران و مسکو در مجامع سیاسی و اقتصادی منطقه‌ای، به عضویت ایران در اجلاس شانگهای اشاره کرد و گفت:
«در اجلاس شانگهای همکاری‌های خوبی با همه کشورهای به‌ویژه با روسیه خواهیم داشت. در رابطه با مسئله اتحادیه اوراسیا هم روسیه نقش محوری دارد و همکاری دو کشور در این راستا می‌تواند به گام‌های مؤثری در جهت ارتقای مسایل تجاری و اقتصادی بینجامد.»
در خواست جمهوری اسلامی ایران برای عضویت در«سازمان همکاری شانگهای» بعد از ۱۶ سال انتظار سرانجام در ۱۷ سپتامبر ۲۰۲۱ و در پایان اجلاس بیست‌ویکم در دوشنبه، پایتخت تاجیکستان با حمایت روسیه پذیرفته شد و ایران رسماً به عضویت اصلی این سازمان درآمد. در گام نخست این پیمان با هدف شکل‌دهی یک نظم منطقه‌ای با هدف موازنه‌سازی در برابر ناتو و غیرنظامی کردن مرزهای چین و روسیه و پایان دادن به رقابت‌های راهبردی و خصومت بین آنها تشکیل شد. سپس مبارزه با سه موضوع «افراط‌گرایی»، «تروریسم» و «تجزیه‌طلبی» چارچوب اصلی فعالیت سازمان منطقه‌ای شانگهای را تشکیل داد که هنوز ادامه دارد.
رئیسی در ادامه سخنانش با یادآوری اینکه ایران و روسیه از منافع مشترک برخوردار هستند، گفت:
«وجود منافع مشترک و تعاملی بین تهران و مسکو در منطقه امنیت‌ساز است و جلوی یکجانبه‌گرایی در دنیا را خواهد گرفت، همچنین تعامل و همکاری متقابل دو کشور می‌تواند در وضعیت منطقه‌ای و بین‌المللی تأثیرگذار باشد.»
حجم مبادلات تجاری ایران و روسیه در حال حاضر سه میلیارد دلار است. رئیسی در ادامه سخنانش افزود:
«سطح کنونی همکاری تجاری و اقتصادی برای هیچ‌کدام از دو کشور رضایت‌بخش نیست و لازم است ارتقا یابد و به سطح بسیار بالاتری برسد و امیدواریم این سفر بتواند در جهت تأمین منافع مشترک دو کشور که در عرصه منطقه‌ای و جهانی تأثیرگذار است، گام مؤثری را به‌همراه خود داشته باشد.»
به گفته محمد رضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی قرار است حجم مبادلات تجاری ایران و روسیه به ۲۰ میلیارد دلار افزایش یابد.
خرید تسلیحات نظامی به آینده موکول شد
کرملین روز گذشته (سه‌شنبه) با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد دو طرف درباره تمامی مسائل مرتبط با همکاری‌های دوجانبه، شامل اجرای پروژه‌های مشترک اقتصادی، موضوعات بین‌المللی و اجرای برجام بحث و تبادل نظر خواهند کرد. کاظم جلالی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در روسیه، در گفت‌وگو با تسنیم گفت:
«در این ملاقات و مذاکراتِ بین دو رئیس‌جمهور سقف زمانی وجود ندارد و محدودیتی در زمان نیست؛ اینکه گفته شده دو ساعت برای این دیدار در نظر گرفته شده صحیح نیست.»
سفیر ایران در روسیه درخصوص موافقت‌نامه جامع همکاری‌های دو کشور نیز گفت:
«پیش‌نویس این موافقت‌نامه توسط ایران تهیه شده اما نیاز به زمان دارد تا گفت‌وگوهای بین دو کشور انجام بگیرد؛ درباره کلیات و اینکه موافقت‌نامه بلندمدت داشته باشیم توافق شده ولی هنوز به مرحله جزئیات نرسیده که این کار در آینده انجام خواهد گرفت.»
قرارداد ۲۰ ساله مشارکت راهبردی میان ایران و روسیه، در سال ۱۳۷۹، در زمان ریاست‌جمهوری محمد خاتمی میان تهران و مسکو امضا شده بود و از قضا همین چند ماه پیش دوره‌اش تمام شد. حالا ایران و روسیه می‌خواهند این قرارداد را تمدید کنند، آن هم برای یک دوره ۲۰ ساله دیگر. بخش عمده‌ای از این قرارداد ناظر به خرید تسلیحات نظامی از روسیه است.
سفیر ایران در روسیه درباره احتمال خرید جنگنده از روسیه گفت:
«اینکه در این سفر به‌طور مشخص قراردادی امضا بشود، این‌ها چیزهایی است که توسط برخی ساخته و به آن پرداخته می‌شود. ما با روسیه همکاری داریم ولی جمهوری اسلامی ایران از نظر تولید تجهیزات نظامی حرف برای گفتن دارد و می‌توانیم این همکاری‌ها را متقابلاً ادامه دهیم.»
به گفته جلالی سوریه و توافق هسته‌ای ایران با قدرت‌های جهانی نیز از موضوعاتی است که رئیسی با پوتین در میان می‌گذارد.