سازمان ملل متحد سه‌شنبه ۱۷ اسفند / ۸ مارس گزارش تازه‌ای درباره افغانستان منتشر کرد. این گزارش حقوق بشری اولین گزارش از این نوع است که از ماه اوت گذشته، زمان به‌قدرت رسیدن طالبان در افغانستان تاکنون منتشر می‌شود.
قدرت‌گیری دوباره طالبان در افغانستان نگرانی‌هایی را در مورد محدودیت‌های گسترده‌تر حقوق زنان، روزنامه‌نگاران و شهروندان این کشور برانگیخته است.
گزارش سازمان ملل بازه زمانی اوت ۲۰۲۱ تا پایان فوریه سال جاری میلادی را پوشش می‌دهد و می‌گوید ۳۹۷ غیرنظامی در این مدت عمدتاً در حملات گروه «دولت اسلامی» (داعش) شاخه خراسان کشته شدند.
بنا به این گزارش، بیش از ۵۰ نفر مظنون به ارتباط با این گروه ستیزه‌جوی افراطی در همین دوره کشته شده‌اند. برخی از آن‌ها شکنجه و یا در کنار جاده‌ها سر بریده شده‌اند.
میشل باشله، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد در معرفی این گزارش به نهاد عالی حقوق بشر سازمان ملل در ژنو، گفت:
«وضعیت حقوق بشر برای بسیاری از افغان‌ها مایه نگرانی عمیق است.»
شاخه خراسان داعش نخستین بار در اواخر سال ۲۰۱۴ در شرق افغانستان شکل گرفت و گمان می‌رود که پس از تسلط طالبان گسترش یافته است این گروه مسئول چندین حمله انتحاری در ماه‌های اخیر، از جمله حمله به فرودگاه کابل در ماه اوت گذشته است.
میشل باشله با بیان این‌که حاکمان طالبان حقوق و آزادی‌های زنان را محدود کرده‌اند، خواستار «شرکت کامل» زنان افغانستان در زندگی عمومی شد.
باشله همچنین به «موارد نگران‌کننده ناپدید شدن‌های اجباری» فعالان و معترضان در افغانستان اشاره کرد و ضمن ابراز نگرانی نسبت به محدودیت‌های آزادی بیان گفت:
«من همچنان نگران فرسایش روزافزون فضای مدنی هستم.»
در قوانین بین‌المللی حقوق بشر، «ناپدید شدن اجباری» زمانی رخ می‌دهد که فردی توسط مأموران دولتی و یا شخص ثالث دارای اختیار، پشتیبانی یا تادید دولت زندانی یا ربوده‌شده و پس‌ازآن هرگونه آگاهی از سرنوشت و محل فرد انکار شود و بدین طریق فرد قربانی خارج از محدوده حمایتی قانون قرار می‌گیرد. وقتی فردی «ناپدید» می‌شود به احتمال زیاد مورد شکنجه قرار می‌گیرد و یا کشته می‌شود. ناپدید کردن اجباری نظام‌مند و گسترده جنایت علیه بشریت محسوب می‌شود.
طالبان در حکومت قبلی خود از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱، زنان و دختران را از تحصیل منع کرد. آن‌ها اکنون می‌گویند که نسبت به آن زمان تغییر کرده‌اند.
شورای حقوق بشر سازمان ملل در ژنو در پایان نشست یک ماهه خود قرار است یک نفر را به‌عنوان گزارشگر ویژه وضعیت حقوق بشر در افغانستان و بررسی تخلفات طالبان و دیگران در این کشور تعیین کند.
میشل تیلور، سفیر جدید آمریکا در شورای حقوق بشر سازمان ملل روز دوشنبه ۱۶ اسفند / ۷ مارس تعیین گزارشگر ویژه حقوق بشر برای افغانستان را «سازوکاری مهم برای ثبت تخلفات» در این کشور دانست و از طالبان خواست که با تیم او همکاری کنند.