ترانه علیدوستی، بازیگر سرشناس ایرانی که با فیلم «اورکا» در جشنواره سانتا باربارا حضور دارد در واکنش به حواشی مصاحبه‌اش در این جشنواره معتبر سینمایی گفت:
«ممنوعیت شنا در عرصه‌های رسمی و بین‌المللی برای زنان ایرانی، نظر شخصی من نیست. داستان فیلم اورکاست، که وقایع و دیالوگ‌ها و قوانین وضع شده در آن مستند و مبتنی بر واقعیت است.»
اورکا به کارگردانی سحر مصیبی و تهیه‌کنندگی مهتاب کرامتی و طهورا ابوالقاسمی و محصول مشترک ایران و قطر یک درام ورزشی است که به زندگی واقعی شناگر ایرانی الهام‌السادات اصغری می‌پردازد. علاوه بر ترانه علیدوستی، مهتاب کرامتی و مهتاب نصیرپور هم در این فیلم بازی می‌کنند.
در این فیلم الهام السادات اصغری که از همسرش به دلیل تجربه هولناک ضرب و شتم طلاق گرفته تلاش می‌کند در ورزش شنا و به عنوان یک شناگر این تجربه آسیب‌زا را پشت سر بگذارد و آرامش درونی را در وسعت آب بازیابد. او که از حمایت خانواده‌اش برخوردار است به رکورد جهانی در شنای استقامت با دستان بسته دست پیدا کرد اما وزارت ورزش و جوانان از ثبت رکورد او خودداری کرده بود.
ناتوانی مسئولان ورزشی از پذیرش واقعیت‌ها
شهرناز ورنوس، نایب رئیس بانوانِ فدراسیون شنا، در واکنش به سخنان ترانه علیدوستی در حاشیه جشنواره سانتا باربارا به‌طور کنایه‌آمیز از این بازیگر دعوت کرده تا به عنوان مهمان، به تماشای مسابقات شنای رکوردزنی زنان که در تاریخ ۱۹ و ۲۰ اسفند برگزار می‌شود، بنشیند.
این مدیر ورزشی در گفت‌وگو با برنا، با اشاره به اینکه سال‌هاست مسابقات و رقابت ورزشکاران زن در رشته‌های شنا و واترپولو انجام می‌شود و حتی با وجود همه‌گیری ویروس کرونا، قطع نشده است، گفت:
«از خانم علیدوستی که به ورزش بانوان علاقه دارد، تعجب می‌کنم چطور پیگیر خبرهای مسابقات این رشته در ایران نیست.»
حضور زنان شناگر بعد از انقلاب به دلیل مغایرت با «موازین اسلامی و شرعی» در مسابقات بین‌المللی ممنوع شد. این ورزشکاران فقط مجوز این را پیدا کردند که در رویدادهایی که تنها در بخش بانوان، بدون انتشار هرگونه عکس و فیلمی برگزار می‌شود، شرکت کنند.
فدراسیون جهانی شنا در سال ۹۹ کلیپ‌هایی را از شناگران کشور‌های مختلف، از جمله از شناگران زن ایرانی منتشر کرده بود که جنجال برانگیخت تا آن حد که رئیس فدراسیون شنا از فیفا خواست این کلیپ را حذف کند. همشهری در آن زمان در گزارشی نوشته بود در سال‌هایی که تیم ملی شنای زنان مسابقاتی نداشته است، زنان فعال بوده‌اند، مسابقات قهرمانی کشور برگزار شده و حتی زنان رکورد‌هایی را که ملی‌پوشان ثبت کرده بودند، شکسته‌اند، اما دیده نشده‌اند.
به این ترتیب می‌توان گفت شهرناز ورنوس، نایب رئیس بانوانِ فدراسیون شنا با نادیده گرفتن این مسائل سعی در تحریف سخنان ترانه علیدوستی کرده است. ورنوس دو سال قبل که آن جنجال پیش آمد در مصاحبه با رسانه‌های داخلی گفته بود:
«شنای زنان، چون مسابقات برون‌مرزی ندارد، طبیعی است که تیم ملی هم نداشته باشد. هر چند سال یک‌بار تیمی خارج از ایران برای مسابقات دعوت می‌شود و قبل از مسابقه تیم ملی تشکیل می‌شود.»
او در ادامه یادآوری کرده بود:
«آخرین باری که تیم ملی شنای زنان ایران تشکیل شد، سال ۱۳۸۴ بود. بعد از بازی‌های اسلامی زنان که در خود ایران برگزار می‌شد، تیم ملی نداشتیم. حتی برای بازی‌های کشور‌های اسلامی هم که در عربستان و آذربایجان برگزار شد، ما تیم ندادیم به‌خاطر اینکه شرایط برگزاری مسابقات از نظر ما اسلامی نبود.»
اورکا: یک فیلم مستند داستانی
سحر مصیبی، کارگردان فیلم اورکا در جشنواره سانتا باربارا در یک نشست خبری به تأکید اعلام کرد وقایع فیلم اورکا کاملاً مستند و منطبق با واقعیت است:
«اتفاقات فیلم همه واقعی هستند و الهام همه آن‌ها را تجربه کرده است. ما با این فیلم می‌خواهیم بدون آنکه قضاوت کنیم یا کسی را محکوم کنیم واقعیت‌ها را نشان بدهیم.»
اورکا یک گونه از نهنگ‌هاست که در آب‌های ایران هم زندگی می‌کنند. مصیبی درباره دلایل این نامگذاری گفت:
«اوکاها مثل انسان‌ها هستند. علاقمند به خانواده و نزدیک به هم. عاطفی و حساس. بنابراین نامگذاری این فیلم به نام این موجودات یک امر طبیعی‌ست.»
ترانه علیدوستی که پیش از این در بسیاری از فیلم‌های اصغر فرهادی از جمله در «فروشنده» هنرنمایی کرده در اورکا نقش الهام السادات اصغری را به عهده دارد.
جشنواره فیلم سانتا باربارا که پنجشنبه ۳ مارس کار خود را آغاز کرد تا شنبه ۱۲ مارس ادامه دارد.