علیقلی ایمانی، نایب‌رئیس بنیاد ملی گندم‌کاران روز چهارشنبه ۳۱ فروردین به صورت رسمی اعلام کرد که قیمت مصوب هر کیلو گندم برای اصناف و صنایع وابسته به گندم ۱۲ هزار تومان تعیین شده است.
هفته گذشته نیز محمدرضا مرتضوی، رئیس کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران از تصمیم دولت برای افزایش قیمت گندم و آرد خبر داده بود. به این ترتیب قیمت گندم دولتی با افزایش ناگهانی ۴۵۰ درصدی روبه‌رو شده است و برآورد میشود قیمت نهایی آرد نیز به کیلویی ۱۶ هزار تومان افزایش یابد.
محمدرضا مرتضوی از فعالان اقتصادی در گفت‌وگو با ایلنا گفت:
«نرخ فروش گندم دولتی برای صنف و صنعت از کیلویی ۲۷۰۰ تومان به کیلویی ۱۲ هزار تومان تغییر کرد. متعاقب این افزایش نرخ، قیمت آرد نیز روند صعودی به خود گرفت و به کیلویی ۱۶ هزار تومان رسیده است.»
او پیش‌بینی کرد که قیمت نهایی ماکارونی به‌زودی بیش از دو برابر خواهد شد: «اگر ماکارونی کیلویی ۱۲ هزار تومان بود با تغییر نرخ گندم، قیمت آن به کیلویی ۲۵ هزار تومان می‌رسد.»
هم‌اکنون قیمت هر تن گندم در بازار جهانی ۴۵۰ تا ۵۰۰ دلار است و به این‌ترتیب دولت ابراهیم رئیسی قیمت ۱۱ تا ۱۲ هزار تومانی را براساس نرخ دلار بازار آزاد محاسبه کرده است.
این تصمیم جدیدترین اقدام دولت رئیسی برای حذف ارز ترجیحی کالاهای اساسی و فروش اقلام در بازار به قیمت‌های جهانی است آن هم در حالی که نظام سرکوب دستمزد و نرخ پایین مزد با قدرت ادامه دارد.
در سال ۱۴۰۰ آرد ۳ نرخی بود و اصناف و صنایع این محصول را با نرخ‌های متفاوتی دریافت می‌کردند. نانوایی‌های یارانه‌ای، آرد را کیلویی ۶۶۵ تومان، نانوایی‌های فانتزی ۹۰۰ تومان و صنایع آرد را کیلویی ۲,۷۰۰ تومان از دولت تحویل می‌گرفتند و این در شرایطی بود که هر کیلو گندم از کشاورزان با قیمت ۵ هزار تومان خریداری می‌شد.
امسال قیمت خرید تضمینی گندم به ۱۲ هزار تومان افزایش یافته است. به این ترتیب و با رشد ۱۵۰ درصدی در قیمت خرید تضمینی محدوده تغییر قیمت آرد نانوایی‌ها بین ۱۵۰ تا ۴۰۰ درصد خواهد بود.
به‌گفته رئیس کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران، به‌دنبال افزایش نرخ فروش گندم دولتی صنف و صنعت از کیلویی ۲۷۰۰ تومان به کیلویی ۱۲ هزار تومان، قیمت آرد نیز روند صعودی به‌خود گرفته و به کیلویی ۱۶ هزار تومان رسیده است.
بیژن نوروز مقدم، رئیس اتحادیه نانوایان سنتی تهران گفته است که هنوز قیمت آرد اصناف به آنها ابلاغ نشده است ولی آنها انتظار دارند که آرد را با قیمتی بسیار بیشتر از سال ۱۴۰۰ دریافت کنند:
«تا امروز آرد حاصل از گندم ۶۶۵ تومانی نانوایی‌های یارانه‌ای کیلویی ۸۰۰ تومان و آرد حاصل از گندم ۹۰۰ تومانی برای دیگر نانوایی‌ها کیلویی یک‌هزار و ۲۰۰ تومان تمام می‌شد، حالا با قیمت جدید گندم، برآورد‌ها نشان می‌دهد که قیمت آرد حاصل از گندم ۱۱ هزار تومان کمتر از ۱۵ تا ۱۶ هزار تومان نیست.»
نوروز مقدم، پیش‌بینی کرد که اگر بنای دولت بر عرضه گندم ۱۲ هزار تومانی به نانوایی‌ها باشد قیمت نان را تا ۴ برابر بالا خواهد برد و به‌طور مثال، هزار و ۶۰۰ تومان فقط به واسطه قیمت آرد به قیمت نان لواش اضافه خواهد شد.
دولت رئیسی مصمم به افزایش قیمت‌ها است
ابراهیم رئیسی و اعضای دولتش در ماه‌های گذشته بارها بر عزمشان برای مهار قیمت‌ها در بازار سخن گفته‌اند ولی همزمان برنامه حذف ارز ترجیحی و استفاده از دلار ازاد برای واردات کالاهای اساسی را پیش برده‌اند. رئیسی که می‌گوید مصمم به حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی برای کالاهای اساسی است، روز ۲۴ فروردین در افطار با گروهی از دانشجویان بسیجی همفکرش از «درایت» دولتش سخن گفت و اعلام کرد که آنها افزایش قیمت‌ها و حذف ارز ترجیحی را با «کمترین عوارض» انجام خواهند داد:
«در خصوص ارز ترجیحی ۲ دیدگاه وجود دارد؛ برخی معتقدند که فسادزا است و برخی دیگر حذف آن را موجب مشکلات اقتصادی می‌دانند؛ اما دولت تصمیم گرفته کارهای سخت را با درایت و کمترین عوارض، پیگیری و اجرایی کند و ارز ۴۲۰۰ تومانی باید تا حصول اطمینان از اینکه مشکلی پیش نمی‌یابد، ادامه یابد و یا جبران آن را به مردم بپردازیم.»
هنوز مشخص نیست برنامه دولت رئیسی برای نان مردم چیست. افزایش چهار برابری قیمت نان آن هم در شرایطی که با افزایش ۳۰۰ درصدی قیمت برنج در یک سال گذشته آن کالا هم از سفره مردم حذف شده است به بحران سوءتغذیه و گرسنگی در ایران دامن خواهد زد.
در مهرماه گذشته و پیش از آنکه موج سهمگین‌تر افزایش قیمت کالاهای اساسی از راه برسد، «زهرا عبداللهی»، مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در گفت‌وگو با ایلنا در مورد خطر «ناامنی غذایی» مخصوصا در اقشار کم درآمد و دهک‌های درآمدی پایین هشدار داد و گفت وضعیت سوءتغذیه در برخی استان‌های ایران بحرانی است:
«وضعیت چند استان کم برخوردار کشور از جمله سیستان و بلوچستان، هرمزگان، کرمان، خراسان جنوبی و خوزستان به لحاظ امنیت غذایی نامطلوب‌تر است … افزایش ناامنی غذایی که به ویژه در مناطق محروم کشور مشاهده شده است، منجر به افزایش شیوع سوءتغذیه کودکان زیر پنج سال و دیگر گروه‌های آسیب‌پذیر تغذیه‌ای مانند مادران باردار و نوجوانان، کمبود ریزمغذی‌ها مانند کمبود آهن، روی، ویتامین آ و کمبود دریافت مواد پروتئینی که شواهد کمبود آن همیشه در کشور وجود داشته است، خواهد شد.»
به نظر می رسد اقتصاد دانهای فعلی ایرانی از خیلی جهات از واقعیات جهانی پرت افتاده اند دهه ی 70 قرن گذشته میلادی سرمایه داری جهانی دچار یکی از بحرانهای ادواری سرمایه داری یعنی بحران مازاد تولید گردید نیکسون طرح کاهش قیمت نفت را مطرح کرد که سبب سرنگونی شاه شد یعنی امریکا فداکارترین هم پیمانانش را در آن بحران قربانی نمود تا سال 1982 که مسیر دنیا با طرح آخر دنیا یا نهایت تاریخ را مکتب اقتصادی شیکاگو توسط فریدمن ظهور نمود که به برنامه ی تاچر – ریگان با تغییر خصلت سرمایه موضوع نئولیبرالیسم مطرح شد اما سرمایه با این تئوری برخلاف طراحانش نجات پیدا نکرد و باز هم اقتصاد دانهای آن زمان دچار اشتباه تاریخی خود شدند زیرا این تقسیم کار جدید یعنی کار کامپیوتری و نرم افزار و سخت افزارهای آن بود که باز هم سرمایه ی صنعتی و تجدید تقسیم نیروی کار سبب نجات سرمایه داری از آن بحران شد و نئولیبرالها بدلیل این چرخش سودهای هنکفتی بردند و هنگامی که نئولیبرالها مست می باده ی پولهای بادآورده ی قدرت دلار و پوند شدند بحران 2008 دوباره فرارسید و ثابت شد که بحران ذاتی سرمایه یعنی بحران مازاد تولید را نمی توان با طرح یک تئوری سرمایه دارانه ی حقه بازی سرمایه داری را نجات داد که طرح سوخت سبز و انتقال انرژی از سوخت فسیلی به سوختهای دیگر به بهانه ی نجات زمین و درواقع نجات سرمایه داری نئولیبرالها دیگر حتی تئوریسینهایشان اعتراف به شکست نمودند تاریخ امروز در جائی ایستاده است که اولین قربانی هایش را در اوکراین لهستان و گرجستان و مولداوی و چکوسلواکی انتخاب کرده و بطور فیزیکی و جنگی با آنها تسویه حساب خواهد کرد اما کشورهای منطقه ی خلیج فارس تا امریکای لاتین و افریقا هم باید سهم خودشان را از تغییر جهان و تجدید تقسیم جهان بپردازند اگر در بحران 70 قرن پیش رهبران عاقلی بودند که سالت یک و دو را به انجام رساندند امروز رهبران دیوانه ای هستند که علنا از جنگ حمایت می کنند و یادآور دیوانه سری هیتلر با هیتلرهای کوچک هستیم و کسانی که تسلیم رویای امریکائی هستند نیز مدافع این تبلیغات دروغین هستند در ایران دستمزدها فقط برای زنده ماندن با سوء تغذیه است و حکومت فاشیست قطعا به سمت پدرخوانده اش شیفت می شود اما مسائلی که با آن روبروست اول تورم دلار است دوم تورم داخلی ست که فقر و فلاکت را دامن زده است اما مهمترین مسئله که منجر به فلاکت و انحطاط کامل ایران میشود شرایط بحران کنونی قدرت در دنیا جهت یافتن مسیر و بلوک بندی های آینده ی دنیاست کل سرمایه ی صنعتی ایران تعطیل شده و هیچ درآمدی برای حتی گردش مالی دولت وجود نخواهد داشت بقول حافظ : نشان هول قیامت که می گویند ” همین فروپاشی کامل و سرنگونی حکومت است در این شرایط جمهوری اسلامی حتی توان مدیریت خودش را هم نخواهد داشت نان نه تنها 12000 تومان که ممکن است 120000 تومان شود که حتی یک تکه ای پیدا نخواهد شد ما فقط در بینوایان نیست که می بینیم قهرمان داستان برای یک تکه نان به حبس ابد محکوم میشود بلکه ما در جنگ های جهانی اول و دوم هم شاهد مرگ بیش از نیمی از مردم ایران هم بوده ایم این حکومت بدلیل بی کفایتی بیسوادی و حماقتش هیچگاه نفهمید که کجای تاریخ است اما واقعیات سرسختانه نشان داد که تمام فرصتهایش را از دست داده است و لعن تاریخی را برای ابد با خودش به قعر تاریخ خواهد برد اوضاع اقتصادی ایران بیش از حد خرابی اوضاع اقتصادی دنیاست و دموکراتها مانند سالهای 1980 و دنبال انتقال از شرایطی به شرایط دیگر تا نظم نوین جهانی را به گونه ای ایجاد نماید که امریکا کمترین آسیب را ببیند .
فرهاد - فرهادیان / 27 April 2022