همزمان با روز جهانی کارگر و برگزاری تجمع‌های اعتراضی کارگران، معلمان و بازنشستگان در نقاط مختلف ایران، ده‌ها تن از بازنشستگان سازمان تأمین اجتماعی نیز یکشنبه ۱۱ اردیبهشت/یکم ماه مه، در چندین شهر ایران از جمله اراک، شیراز، سقز، الیگودرز، سنندج، رشت، کرمانشاه و ایلام به خیابان آمدند.

تجمع بازنشستگان تأمین اجتماعی از دی ۹۹ تاکنون مطابق با سنت «یکشنبه‌های اعتراضی»، مقابل ساختمان تأمین اجتماعی شهرها تداوم داشته است.

بازنشستگان در رشت شعار «فریاد فریاد از این همه بی داد» سر دادند. آن‌ها به رویکرد دولت و مجلس که مطالبات بازنشستگان، سطح پایین حقوق و مستمری‌ها، مشکلات بیمه تکمیلی و وضعیت بد معیشتی‌شان را نادیده گرفته‌اند، معترض‌اند.

از جمله این مطالبات می‌توان به اجرای کامل همسان‌سازی حقوق بازنشستگان و تعیین تکلیف افزایش حقوق دوره بازنشستگی بر اساس خط فقر و تورم‌ اشاره کرد. پرداخت بدهی بالغ بر ۳۸۰ هزار میلیارد تومانی دولت به سازمان تأمین اجتماعی، بیمه درمانی کامل رایگان بازنشستگان و تغییر شیوه تعیین اعضای هیئت امنای سازمان تأمین اجتماعی و کانون‌های بازنشستگی از دیگر مطالبات بازنشستگان است که سهیم‌شدن در سهام شرکت‌های وابسته به سازمان تأمین اجتماعی را نیز شامل می‌شود.

شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی ایران- شستا- یکی از بزرگترین و سودآورترین هلدینگ‌های اقتصادی ایران به شمار می‌رود اما بازنشستگان از سود فعالیت‌های اقتصادی و تجاری صدها شرکت زیرمجموعه آن سهمی ندارند.

در عین‌حال بدهی دولت به تأمین اجتماعی همچنان بیشتر می‌شود و از ۳۸۰ هزار میلیارد تومان فراتر رفته است. بخشی از این بدهی نتیجه خودداری دولت از پرداخت سهم خود از حق بیمه‌ بیمه‌شدگان است و بخش دیگر هم محصول بیمه‌های تکلیفی است که دولت حق خود از بیمه سهم کارگر و کارفرما را پرداخت نکرده است.

در قانون برنامه ششم توسعه، دولت به پرداخت سالانه ۵۰ هزار میلیارد تومان از بدهی معوقه به سازمان تأمین اجتماعی مکلف شده است.

در سال ۱۴۰۰، دولت بخشی از این بدهی را از محل واگذاری سهام دولتی و تخفیف در فروش خوراک پتروشیمی‌ها تسویه کرد. در بودجه ۱۴۰۱ هم پرداخت تنها حدود ۹۰ هزار میلیارد تومان از مبلغ کل بدهی از طریق تهاتر پیش‌بینی شده است. رویه‌ای که به گفته رئیس کانون بازنشستگان تهران موجب کسری بودجه ۱۱ هزار میلیارد تومانی تأمین اجتماعی در هر ماه خواهد شد. بر همین اساس تأمین اجتماعی در سال جاری برای پرداخت حقوق بازنشستگان ناچار به استقراض از بانک رفاه شده است.

سال ۱۴۰۰ قرار بود دولت حداقل ۸۹ هزار میلیارد تومان از مطالبات سازمان تأمین اجتماعی را با سهام شرکت‌های دولتی تهاتر کند. اما آن طور که علی دهقان‌کیا، رئیس کانون بازنشستگان تأمین اجتماعی تهران فاش کرده، در دولت قبل هیچ اقدامی برای پرداخت این بدهی صورت نگرفته و ۲۰ هزار میلیارد تومان آن هم که قرار بود در قالب «شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس» پرداخت شود، «از دست سازمان تأمین اجتماعی خارج شده است».

بنا بر اظهارات رئیس کانون بازنشستگان تهران سازمان تأمین اجتماعی برای پرداخت حقوق بازنشستگان ناچار شده ۱۱۰ هزار میلیارد تومان از نظام بانکی استقراض کند و در سال ۱۴۰۱ نیز همین روند ادامه خواهد داشت.

به‌علاوه، دولت در سال جاری هنوز میزان افزایش حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی را اعلام نکرده است و آن گونه که از اظهارات مقام‌های دولتی پیداست مقدار افزایش حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی از مصوبه شورای عالی کار در باره حداقل دستمزد کمتر خواهد بود. بنابر گفته مسئولان کانون‌های بازنشستگی از هر ۱۰ بازنشسته دست‌کم شش نفر حداقل‌بگیر هستند و دو سوم بازنشستگان درآمد کمتر از خط فقر دارند.