دوشنبه ۱۹ اردیبهشت / ۹ مه مراسم هفتادوهفتمین سالگرد «روز پیروزی» در جنگ جهانی دوم در ۲۸ شهر روسیه با انجام رژه‌های بزرگ نظامی برگزار شد. در میدان سرخ مسکو نیز این مراسم بدون حضور رهبران دیگر کشورها با سخنرانی ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه برگزار شد.
اهمیت این مراسم همزمانی آن با جنگ اوکراین بود. قبل از سخنرانی پوتین این گمانه‌زنی وجود داشت که در این مراسم رهبر کرملین رسماً حمله به اوکراین را «جنگ» بنامد و بسیج عمومی برای شرکت در آن را اعلام کند. دولت روسیه از این جنگ به‌عنوان «عملیات ویژه» نظامی یاد می‌کند.
در مراسم «روز پیروزی» در مسکو همچنین نمایش هوایی برنامه‌ریزی‌شده با انتشار اطلاعیه‌ای کوتاه لغو شد. کرملین دلیل آن را وضعیت آب و هوایی عنوان کرد.
ولادیمیر پوتین در این مراسم کشورهای غربی را به برنامه‌ریزی برای حمله به کشورش و کریمه متهم کرد. او گفت:
«غرب در حال تدارک حمله به روسیه بود؛ ناتو در حال ایجاد تنش در مرزها بود. آن‌ها نمی‌خواستند به روسیه گوش دهند و برنامه‌های دیگری داشتند. صدها مستشار خارجی با مدرن‌ترین سلاح‌هایی که به‌طور مرتب از کشورهای عضو ناتو تحویل داده می‌شد، در آن‌جا کار می‌کردند. خطر هر روز بیشتر می‌شد.»
پوتین افزود «عملیات ویژه» نظامی در اوکراین «یک تصمیم اجباری، به‌موقع و درست بود، تصمیمی که از سوی یک کشور قدرتمند و مستقل گرفته شد».
او همچنین با بیان این‌که نیروهای مسلح روسیه «برای امنیت روسیه در دونباس در شرق اوکراین می‌جنگند»، گفت:
«نیروهای ارتش از سرزمین مادری خود در اوکراین دفاع می‌کنند و با شروع عملیات ویژه برای غیرنظامی‌سازی و نازی‌زدایی اوکراین، به‌طور پیشگیرانه یک تجاوز برنامه‌ریزی شده را دفع کردند.»
رهبر کرملین تأکید کرد که «نئونازیسم» تهدیدی کاملاً غیرقابل قبول برای روسیه است و این کشور ناگزیر به اقدام علیه آن شد.
ولادیمیر پوتین از آغاز حمله روسیه به اوکراین بارها همین استدلال‌ها را تکرار کرده است.
زلنسکی: پیروزی بر فاشیسم در انحصار روسیه نیست
در همین حال ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین نیز در یک پیام ویدئویی به‌مناسبت سالروز پیروزی بر فاشیسم گفت روسیه نباید این پیروزی را منحصر به خود بداند.
او گفت:
«امروز روز پیروزی بر ناسیونال‌سوسیالیسم را جشن می‌گیریم. ما به اجداد خود افتخار می‌کنیم که ناسیونال‌سوسیالیسم را همراه با سایر ملل در ائتلاف ضدهیتلر شکست دادند.»
زلنسکی افزود:
«دهه‌ها پس از جنگ جهانی دوم، شَر با لباسی متفاوت اما با همان هدف بازگشته است. روسیه همه چیزهایی را که برای فاتحان جنگ جهانی دوم مهم بود به باد فراموش سپرده است. ما اجازه نخواهیم داد کسی این پیروزی را منحصر به خود بداند. ما در آن زمان پیروز شدیم. اکنون نیز پیروز خواهیم شد.»
ناتو: روسیه به جنگ اوکراین پایان دهد
ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو پیش از سخنرانی پوتین به‌مناسبت هفتادوهفتمین سالگرد «روز پیروزی» بر فاشیسم به روزنامه «دی ولت» آلمان گفت که ناتو قاطعانه در کنار اوکراین ایستاده و به کمک این کشور بر اجرای حق دفاع از خود ادامه خواهد داد.
استولتنبرگ ضمن درخواست از روسیه برای پایان دادن به جنگ در اوکراین، به‌شدت اتهامات مسکو مبنی بر رفتار «تهاجمی» ناتو را رد کرد و گفت:
«بیش از هفت دهه توانستیم از جنگ علیه متحدان‌مان جلوگیری کنیم. ناتو یک ائتلاف تدافعی است و بحران کنونی نشان می‌دهد که برای اروپا و آمریکای شمالی امری حیاتی است که به‌منظور تأمین صلح و حفظ ارزش‌های آزادی و دموکراسی، در ناتو بایستند.»
استولتنبرگ تأکید کرد که ناتو مانند اتحادیه اروپا «بر روی آوارهای جنگ جهانی دوم برای جلوگیری از جنگ بنا شده است».
دبیرکل ناتو با بیان این‌که مسکو در گذشته به‌طور مرتب از بزرگداشت «روز پیروزی» بر فاشیسم برای «انتشار مطالب خلاف واقع در مورد غرب و انتقاد از ناتو» استفاده کرده است، افزود:
«انتظار دارم که پوتین در ۹ مه سال جاری دوباره درباره ناتو و کل غرب دروغ بپروراند.»
ادامه جنگ در اوکراین
در آخر هفته گذشته، وضعیت در مناطق جنگی اوکراین بدتر شد. به‌گفته سرهی گایدای، فرماندار منطقه لوهانسک در شرق اوکراین، در حمله هوایی روسیه به مدرسه‌ای در بیلوهوریوکا احتمالاً ۶۰ نفر کشته شده‌اند. او گفت در این مدرسه ۹۰ نفر پناه برده بودند.
افزون بر این، ارتش روسیه اعلام کرد که یکشنبه شب چندین هواپیما و هلیکوپتر را بر فراز جزیره «مار» از جزیره‌های دریای سیاه اوکراین روبه‌روی دلتای دانوب را سرنگون کرده و یک ناو اوکراینی نیز غرق شده است.
گزارش‌های دو طرف حاکی از نبردهای شدید بر سر این جزیره مهم استراتژیک است که در ۳۵ کیلومتری ساحل، در منطقه اودسا قرار دارد. در روزهای آغازین جنگ، نیروهای مسلح روسیه پایگاه اوکراین در این جزیره را تسخیر کرده بودند که رزمناو زرهی «مسکووا» متعلق به روسیه آتش گرفت و غرق شد.
در همین حال، به‌گفته منابع اوکراینی، گروه‌های مسلح و نیروهای روسی خود را برای نبرد در منطقه جدایی‌طلب ترانس‌نیستریا تحت کنترل مسکو در مولداوی آماده می‌کنند. ستاد کل ارتش اوکراین روز یکشنبه گفت نیروهای روسیه در این منطقه «در حال تدارک جنگ هستند». بیم از سرایت جنگ در اوکراین به کشور همسایه مولداوی در هفته‌های اخیر افزایش یافته است.