تجمع مرغداران در اعتراض به سیاست‌های وزارت جهاد کشاورزی

صبح روز چهارشنبه ۱۵ تیرماه ۱۴۰۱، ده‌ها مرغدار معترض به سیاست‌های وزارت جهاد کشاورزی در مقابل ساختمان این وزارتخانه در خیابان آیت‌الله طالقانی تهران تجمع کردند. مرغداران به «نبود نهادهٔ دامی» معترض‌اند و می‌گویند مردم توان خرید مرغ ندارند و تولید هم به‌صرفه نیست.

مرغداران رأس ساعت ۱۰ صبح مقابل ساختمان وزارتخانه جهاد کشاورزی جمع می‌شوند، در حالی که مدام به تعدادشان افزوده می‌شود.

در تجمع این‌بار خبری از پلاکارد یا بنر با شعارهای اعتراضی نیست. یکی از مرغداران می‌گوید: «قرار بود دیروز تجمعی داشته باشیم اما برخی دوستان گفتند که به دلیل حمایت از مدیرعامل اتحادیه سراسری که یک هفته درخواست مهلت کرده بودند، تجمع ۱۴ تیر را کنسل می‌کنیم. منتها ما و سایر دوستان که مخالف این طرح بودیم اینجا جمع شدیم تا پیگیر مطالبات‌مان باشیم.»

پیگیری خواسته‌ها

«بدقولی وزیر جهاد کشاورزی» و «نبود نهاده‌های دامی» باعث شده تا در یکی از گرم‌ترین روزهای سال، تولیدکنندگان مرغ کشور از استان‌های آذربایجان غربی، مازندران و قم به تهران بیایند تا مطالبات‌شان را پیگیری کنند. یکی از این مرغداران، مردی است ۵۵ ساله که می‌گوید:

«ما قبلاً از طریق اتحادیه با آقای وزیر مکاتبه کرده بودیم. شخص وزیر گفته بود که برای ماه خرداد و تیر نهاده‌های دامی با نرخ ارز ۴۲۰۰ تومانی تأمین شده و مرغداران با خیال راحت جوجه‌ریزی کنند. امروز می‌گویند بحث ارز ترجیحی بسته شده و امکان اینکه دوباره به این واحدها مثل سابق نهاده دامی بدهیم وجود ندارد چون دیگر اعتباری برای این کار تخصیص نیافته است. بعد به ما می‌گویند برای جبران ضرر به شما تسهیلات می‌دهیم. ما مرغداران هم آمدیم تا رک و صریح بگوییم ما تسهیلات وزارت جهاد کشاورزی را نمی‌خواهیم. تسهیلاتی که من یک میلیارد تومان بگیرم، ولی ۲ میلیارد تومان بخواهم پس بدهم به چه کارم می‌آید؟ جوجه‌های ما الان گرسنه هستند، تکلیف ما چیست؟ شرکت‌های پشتیبانی نیز همگی در حال دزدی و خیانت هستند. این شرکت‌ها نهاده دولتی را با قیمت آزاد در بازار می‌فروشند. با همهٔ این صحبت‌ها وجداناً حق تولیدکننده مملکت این است که در این هوای گرم به اینجا بیاید اما جوابش را ندهند؟ ما داریم برای کشور تولید می‌کنیم. ما که گناهی نکرده‌ایم، دزدی هم که نکرده‌ایم. ما داریم برای این مملکت زحمت می‌کشیم اما چرا این کار را با ما می‌کنند؟ چرا پاسخگو نیستند و دروغ می‌گویند؟»

مرغدار دیگری هم به وعده‌های پوچ سید جواد ساداتی‌نژاد، وزیر جهاد کشاورزی اشاره دارد و او را مقصر اصلی می‌داند:

«اعتراض ما به این است که برحسب صحبت‌های جناب وزیر که ایشان به ما قول دادند تا آخر خرداد ماه به ما نهادهٔ دامی بدهند، ما اقدام به جوجه‌ریزی کردیم. روز ۲۱ اردیبهشت اعلام کردند به جوجه‌هایی که تولید کرده‌ایم نهاده دامی تعلق نمی‌گیرد. خب اگر من از قبل می‌دانستم که نهاده تعلق نمی‌گیرد، جوجه نمی‌آوردم. به ما نهاده با نرخ دولتی ندادند و ما هم توان خرید از بازار با نرخ آزاد را نداریم. وزیر جهاد کشاورزی و معاونین‌اش قولی به ما داده‌اند که به آن عمل نکرده‌اند. الان هم تمام حرف ما این است که حداقل به کسانی که برحسب وعده‌های وزیر جوجه تولید کرده‌اند، نهاده دامی با نرخ دولتی تعلق بگیرد. اگر این خواسته برآورده نشود، یعنی نهاده با ارز ۴۲۰۰ تومانی که قول داده بودند تا آخر خرداد به ما ندهند، ما راهی جز معدوم کردن جوجه‌ها نداریم.»

مسئله ارز ترجیحی

حرف دل مرغداران کمابیش یکسان است. آنها طبق وعده «سید جواد ساداتی‌نژاد» وزیر جهاد کشاورزی که گفته بود مقدار نهاده دامی برای ماه‌های خرداد و تیرماه تأمین شده، جوجه‌ریزی را آغاز کرده بودند، اما با قطع یکباره ارز ترجیحی در ۲۱ اردیبهشت ماه، متضرر شده‌اند. آنان در اعتراض به قطع ارز در تاریخ ۳۱ اردیبهشت‌ماه تجمع اعتراضی برپا کردند که با وعده پیگیری از سوی وزارت جهاد کشاورزی مواجه شدند. اما مرغداران می‌گویند با گذشت بیش از ۴۵ روز از آخرین تجمع، هیچ اتفاق مثبتی نیفتاده است و گویا آنان باید تاوان تصمیمات غیرکارشناسی دولت را بدهند.

یکی دیگر از مرغداران معترض، جوانی است ۳۵ ساله که به همراه چند مرغدار دیگر از استان مازندران به تهران آمده. او می‌گوید:

«بنا به اظهارات وزیر کشاورزی قرار بوده نهاده‌های مرغداران را برای ماه‌های خرداد و تیر با ارز ۴۲۰۰ تومانی تأمین کنند. با اعلام رئیس‌جمهور در ۲۱ اردیبهشت، دیگر ارز ترجیحی برای نهاده‌های دام تعلق نمی‌گیرد و در حقیقت آزادسازی قیمت صورت گرفته است. حالا در این میان مرغدارانی مثل من با توجه به قول جناب وزیر، بین ۱۴ام تا ۲۱ام اردیبهشت‌ماه جوجه‌ریزی کرده بودند اما نهاده‌های آن را دریافت نکردند. اعتراض ما هم به همین دلیل است که چرا وعده الکی می‌دهند و حالا چه کسی پاسخگوی ماست؟ منِ مرغداری که بنا به حرف وزیر جوجه‌ریزی کرده‌ام الان با توجه به آزادسازی نرخ برای تأمین نهاده‌های جوجه‌ها چه کاری بکنم؟ به یکباره قیمت نهاده ذرت از کیلویی ۱۹۰۰ تومان رسیده به ۱۱۳۰۰ تومان. سویای ۳۶۰۰ تومانی رسیده به ۱۷۲۰۰ تومان. با وجود اینکه قیمت‌ها چندبرابر شده اما جالب است که همین نهاده‌ها به راحتی در بازار پیدا نمی‌شود! من اگر هربار بخواهم بگردم و از بازار خرید کنم تا این نهاده‌ها به دستم برسد، مرغ من تلف شده. آیا این عدالت است که من بدون اینکه تقصیری داشته باشم متضرر شوم؟ گناه ما این است که تولید کننده هستیم و به آقای وزیر و دولت اعتماد کردیم و حالا هم نتیجه اعتمادمان را می‌بینیم!»

مشکل دایمی فساد و دروغگویی

مرغدار دیگری مسئولین وزارت جهاد کشاورزی را به دروغگویی و فساد متهم می‌کند:

«من روز ۱۱ اردیبهشت‌ماه، از یکی از شرکت‌ها، برای جوجه‌هایم سویا گرفتم. با گذشت دو ماه از سفارش هنوز شرکت بار را نفرستاده است. به شرکت که زنگ میزنم می‌گوید وزارت جهاد کشاورزی دروغ می‌گوید و به ما ارز نداده‌اند و الان هم سویا در بازار نیست. خدا شاهد است که سیستم وزارت جهاد کشاورزی به کل با دروغ و فساد سرپاست. در دولت قبل هم وضعیت آشفته بود اما به این بدی نبود. در تمام این سال‌ها وزیری بدتر و بی کفایت‌تر از آقای ساداتی‌نژاد ندیده‌ایم. صدای همه را در آورده‌اند. واقعاً این همه استرس و عذابی که می‌کشیم ظلم در حق تولیدکننده‌ست.»

چندی قبل وزارت جهاد کشاورزی با تأکید بر اینکه دیگر ارز ترجیحی به نهاده‌های دامی تعلق نخواهد گرفت، برای جبران ضرر به مرغداران پیشنهاد اعطای تسهیلات را داد. اما مرغداران می‌گویند این پیشنهاد را نخواهند پذیرفت. علت را از یکی از مرغداران می‌پرسم. او عامل گرانی را دلیل نپذیرفتن تسهیلات می‌داند و بیان می‌کند:

«دولت از طریق آقای اسدالله‌نژاد مدیرعامل اتحادیه مرغداران خواست تا ما پیشنهاد دریافت تسهیلات را بپذیریم. در حالیکه اعطای تسهیلات در شرایط فعلی توجیهی ندارد. قیمت خرید مرغ زنده را از قرار کیلویی ۴۰ هزار تومان برای ما بسته‌اند. در صورتی که پرورش همان مرغ برای ما با تسهیلات یا بدون تسهیلات از قرار کیلویی ۴۶ هزار تومان تمام شده است. الان هم قیمت هر کیلو مرغ در بازار بین ۵۷ تا ۶۰ هزار تومان است. خب اگر قیمت خرید از ما کیلویی ۴۰ هزار تومان بماند که ما به شدت متضرر می‌شویم. کمااینکه تا حالا هم ضرر کرده‌ایم. اگر با قیمت بیشتری از ما بخرند که وعده‌اش را هم داده‌اند که کیلویی ۴۹ هزار تومان از مرغدار بخرند، قیمت مرغ بسیار بالا می‌رود. آیا بازار کشش مرغ مثلاً ۸۰ هزار تومانی را دارد؟ با این وضعیت معیشتی، آیا مردم مرغ کیلویی حداقل ۸۰ هزار تومان را می‌خرند؟ همین الان هم میزان خرید مرغ در بین مردم کم شده است. شما اگر به بازار مرغ پَرکنده سر بزنید خواهید دید که فروشگاه‌های مرغ‌فروشی بدون مشتری و خریدار مرغ هستند و این به آن معناست که قدرت خرید مردم شدیداً کاهش یافته است. کاری به تصمیم دولت در قطع ارز ترجیحی هم ندارم. بحث ما این است که چرا وزارت جهاد کشاورزی به ما اطمینان داد و حالا پاسخگو نیست؟ ما مرغداران باید متضرر شویم و تاوان وعده‌های غیرکارشناسی وزیر را بدهیم؟»

خودشان هم می‌گویند «فساد محرز است»

عملکرد وزارت جهاد کشاورزی در قبال مرغداران حتی مطلوب مجلس اصولگرا هم نیست و با واکنش نمایندگان مجلس شورای اسلامی همراه شده است. نمایندگان می‌گویند که وزارت جهاد کشاورزی تصمیمات درستی نداشته، در بحث واردات نهاده‌های دامی، فساد رخ داده است و تولیدکنندگان مرغ کشور هم متضرر شده‌اند. موضوعی که وزیر جهاد کشاورزی آن را رد می‌کند. ساداتی‌نژاد در روز ۸ تیرماه با تأکید بر اینکه نباید با انتشار برخی اخبار ذهن تولیدکنندگان را مشغول کرد، گفت: «در حوزه تأمین نهاده‌های دامی هیچگونه کوتاهی یا فسادی صورت نگرفته و وزارت جهاد کشاورزی حامی مرغداران است.»  این ظهارات با واکنش اعضای کمیسیون کشاورزی مجلس همراه شد. از آن‌جمله ذبیح‌الله اعظمی سخنگوی این کمیسیون روز ۱۳ تیرماه گفت: «ما ارز ترجیحی را حذف کردیم که فساد جمع شود اما اتفاقی که مجدداً در حوزه واردات نهاده‌های دامی رخ داده، فساد محرز است و انتظار ما از وزیر جهاد کشاورزی به عنوان کسی که در مجلس هم حضور داشته این است که در انتخاب مدیرانش دقت کند؛ زیرا با وجود منابع بسیاری که در کشور داریم، وضعیت فقر و فلاکتی که در بین مردم مشاهده می‌شود، زیبنده ایران اسلامی نیست.»

محمودزاده عضو دیگر کمیسیون کشاورزی مجلس نیز در گفتگو با خبرگزاری کار ایران (ایلنا) از احتمال استیضاح وزیر جهاد کشاورزی به علت عدم مدیریت مناسب بازار کالاهای اساسی سخن به میان آورد و بیان کرد:

«همین حالا در بحث نهاده‌های دامی و افزایش قیمت تمام‌شده محصولات کشاورزی خیلی مشکل داریم و در آینده نزدیک احتمالاً به خاطر همین مشکلات به ویژه کاهش قدرت خرید مردم و کاهش یا عدم فروش محصولات، تولیدات روی دست کشاورزان، دامداران و مرغداران بماند و این‌ها نتوانند هزینه‌های تولید را تأمین کرده و در نهایت تولید را تعطیل کنند.»

مرغداران: دیگر فریب نمی‌خوریم و به اعتراض ادامه می‌دهیم

آنچه به وضوح روشن است، نارضایتی مرغداران کشور از وزارت جهاد کشاورزی در دو ماه اخیر افزایش یافته است. هرچند وزیر جهاد کشاورزی در آخرین اظهارنظر خود درباره این موضوع مدعی شد: «مرغداران نگران نباشند و بدانند که وزارت جهاد کنار و حامی آنهاست تا تولید متوقف نشود و به پایداری برسد.» اما مرغداران می‌گویند دیگر فریب وعده‌های پوچ وزارت جهاد کشاورزی را نمی‌خورند و این‌بار حاضر نیستند از مطالبات خود بگذرند. آنگونه که مرغداران می‌گویند در صورتی که وزارت جهاد کشاورزی رویه خود را اصلاح نکند، هفتهٔ آینده شاهد تجمع بزرگتری در مقابل ساختمان وزارت جهاد کشاورزی خواهیم بود.