برگرفته از تریبون زمانه *  

مطالب این بخش برگرفته از «تریبون زمانه» هستند. تریبون زمانه، آنچنان که در پیشانی آن آمده است، تریبونی است در اختیار شهروندان. همگان می‌توانند با رعایت اصول دموکراتیک درج شده در آیین‌نامه تریبون آثار خود را در آن انتشار دهند. زمانه مسئولیتی در قبال محتوای این مطلب ندارد.

«سقط جنین فقط با اجازه قاضی»، «گشت بارداری در بیمارستان‌ها»، «تشویق به ازدواج و فرزندآوری در مدارس» و «کاهش مراجعه به مراکز مشاوره ژنتیک»؛ اینها خبرهایی جدید از اجرایی شدن قانون جوانی جمعیت است. آنطور که بررسی‌های «هم‌میهن» نشان می‌دهد، مامورانی از سوی وزارت بهداشت در بعضی بیمارستان‌ها مستقر شده‌اند که به‌گفته مسئولان بیمارستان مجوز قانونی دارند. مامورانی برای بررسی بیمارانی که به لحاظ سنی هنوز بارور هستند تا به آنها هشدار دهند «بچه‌دار شو، زن بدون رحم ناقصه!»

سپیده، ۳۴ ساله است و بعد از یک سال درگیری با بیماری آندومتریوز به بیمارستان می‌رود تا جراحی کند. اما قبل از عمل به او و همسرش زنهار داده می شود و سارا روایت دیگری دارد:

«مادر ۵۵ ساله‌ام به دلیل فیبروم درآوردن به درد شدید افتاده بود، با هزار نوع رضایت گرفتن و از خودش و پدرم، جراحی شد. به او  چندین بار گفتند دیگر بچه نمی‌خواهی؟ اما چون وضعیت مادرم اورژانسی بود، خیلی موضوع را کش ندادند.»

لاری پور، سخنگوی سازمان نظام پزشکی به هم‌میهن گفته، برای یک زن ۶۰ ساله معمولا این حرف ها زده نمی‌شود: 

«معمولا به زنی که یائسه شده نمی‌گویند که چرا می‌خواهی رحمت را برداری. اتفاقا شاید عمل جراحی برایش خوب باشد و هورمون تراپی شود. اما برای زنانی که زایا هستند، طبیعتا این پرسش‌ها و پاسخ‌ها صورت می‌گیرد.»

روند غربالگری جنین سخت‌تر شده و از این به‌بعد قاضی حاضر در یک کمیسیون باید حکم سقط‌‌ درمانی را صادر کند. گرچه افروز صفاری‌فرد، معاون پیشگیری از معلولیت‌های سازمان بهزیستی کشور به هم‌میهن می‌گوید آمار مراجعه به مراکز مشاوره ژنتیک سازمان بهزیستی برای غربالگری تفاوتی نکرده است. او می‌گوید، در سال گذشته ۱۲۰ هزار مورد مشاوره ژنتیک صورت گرفته است؛ این تعداد در سه ماه نخست امسال ۱۹ هزار و ۸۰۰ مورد بوده است.

اما بررسی هم‌میهن نشان می‌دهد اگر این تعداد را به صورت میانگین حساب کنیم، تا آخر امسال حدود ۸۰ هزار مشاوره ژنتیک انجا می‌شود که در مقایسه با آمار پارسال، حدود ۴۰ هزار مشاوره کاهش خواهد داشت. آماری که نتیجه قدغن کردن ارجاع زنان باردار به مراکز ژنتیک پزشکی از سوی مراکز بهداشتی است و این کار فقط باید از سوی متخصصان زنان صورت بگیرد طبق بخشنامه معاون بهداشت وزارت بهداشت به دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور عملکرد مدیران و روسای شبکه بهداشت و درمان و بهورزان، ماماها و پزشکان به‌صورت مستمر پایش می‌شود تا با متخلفان برخورد شود.

یک ماما، شاغل در مرکز بهداشت و درمان شهرستان دشتستان سیاست‌های مبنی بر افزایش جمعیت را موثر می‌داند و در گفت وگو با هم‌میهن از روند افزایشی ثبت پرونده‌های بارداری می‌گوید: 

«ما از ۶۴ مورد پرونده فعال بارداری در فروردین به ۸۴ مورد در خرداد امسال رسیده‌ایم. ما در خرداد سال ۱۴۰۰ تعداد ۲۱ مورد بارداری و امسال ۲۶ مورد پرونده بارداری داشته‌ایم. بخشی از این آمار هم مربوط به زنان مهاجر افغان است. اما در حال حاضر هنوز هم درصد موارد شناسایی مادر باردار به نسبت جمعیت و کودکان زیر یک سال، به اندازه مورد نظر یعنی ۸۵ درصد نیست و در حال حاضر ۷۷ درصد است.»

او می‌گوید تبلیغات و پوسترهای جدید در زمینه فرزندآوری، ازدواج پایدار و به هنگام و مشاوره ازدواج و فرزندآوری طراحی شده است و حضور ماماها در ادارات و نصب تابلوهای تشویق به فرزندآوری در محل ورودی ادارات الزامی شده است:

«از ما خواسته شده تا برای سایر جمعیت منطقه هم به‌صورت تماس تلفنی با جمعیت زیر مجموعه خود، مشاوره فرزند‌آوری بدهیم که شامل زنان ۱۰ تا ۵۴  سال دارای همسر می‌شود. حتی اگر زنان قصد باردار شدن را نداشته باشند ما باید مستندات آن را ارسال کنیم. برای این کار در مناطق مختلف به ازای هر ۲۵۰۰ نفر جمعیت بلوک‌بندی، بین ما برای انجام این قبیل مشاوره‌ها تقسیم شده است. قبلا برای زنانی که چهار بار سزارین داشته یا ۵ فرزند سالم داشتند این مشاوره‌ها دیگر انجام نمی‌شد اما در حال حاضر الزام به مشاوره فرزندآوری برای این قبیل افراد هم وجود دارد.»

او ادامه می‌دهد:

«در مدارس هم برای مقاطع دوم متوسطه به بالا مشاوره ازدواج به موقع و پایدار داده می‌شود و آموزش و پرورش هم مخالفتی با این موضوع نمی‌کند. این آموزش‌ها برای تمام ادارات به‌صورت اجباری صورت می‌گیرد شاید یکی از دلیل‌های این موضوع این است که دولت می‌بیند که افراد تحصیل کرده معمولا تمایل کمتری به فرزندآوری دارند یا حداکثر به تک فرزند اکتفا می‌کنند و می خواهد این قشر را به فرزندآوری تشویق کند. حتی بسیاری از همکاران خود ما نیز تک فرزندند که شاید به شرایط کار و اقتصاد آن‌ها هم مربوط است و ما به آن‌ها هم حتی مشاوره می‌دهیم. صحبت‌هایی هم در جلسات ادارات خود ما برای موارد تشویقی انجام شده است از قبیل مرخصی یا دورکاری ۴ ماهه و … اما تاکنون مشاهده نکرده‌ایم که این موارد اجرا شده باشد و صحت آن را نمی‌دانم.»

این ماما می‌گوید که اخیرا مراجعه‌ای برای سقط جنین نداشته‌ایم، هرچند از سایر همکاران مواردی را شنیده‌ایم:

«شاید دلیل مراجعه نکردن برای سقط جنین این است که می‌دانند ما کاری نمی‌توانیم برایشان انجام دهیم و سراغ ماماهای خصوصی می‌روند.»

لینک مطلب در تریبون زمانه

منبع این مطلب: هم‌میهن