ساعاتی پس از آنکه رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای گفت فعالیت‌های ایران باید تحت نظارت گسترده و دقیق باشد، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران گفت که ایران فراتر از برجام کاری نخواهد کرد.

محمد اسلامی روز چهارشنبه ۲ شهریور در حاشیه جلسه هیأت دولت مدعی شد که «ایران از ابتدا کلیه فعالیت‌های خود را در حوزه هسته‌ای برابر با موازین و ضوابط آژانس انرژی اتمی انجام داده و هیچ فعالیتی نیست که پروسه‌های ابلاغی را طی نکرده باشد.»

گروسی روز گذشته ۲۳ اوت/ ۱ شهریور به پی‌بی‌اس آمریکا گفته بود که ایران پاسخ درستی به سوالات در مورد سه مکانی که در آن‌ها ذرات شکافت‌پذیر با منشاء انسانی یافت شده، نداده است. او گفت که این وظیفه نهاد ناظر هسته‌ای وابسته به سازمان ملل یعنی آژانس است که از ایران بخواهد دلیل وجود این مواد، ماهیت آن‌ها، چرایی وجود آن‌ها در این مکان‌ها و دلیل اعلام نشدن این فعالیت را با جزئیات توضیح دهد.

محمد مرندی، مشاور تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران روز سه‌شنبه با انتشار توییتی گفت موضوع سوالات پادمانی باید قبل ار اجرای برجام مختومه شود:

«هیچ توافقی قبل از بسته شدن دائمی پرونده اتهامات نادرست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اجرا نخواهد شد.»

گروسی هم در مقابل گفت این پرونده با فشار سیاسی بسته نخواهد شد و آژانس به «سطح بیشتری از دسترسی و بازرسی» نیاز دارد تا بتواند «صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران» را به جهان گزارش کند.

در پاسخ به این مصاحبه، محمد اسلامی اعلام کرد که تمام فعالیت‌های ایران تحت نظارت آژانس است و «آژانس نمی‌تواند ادعا کند که در ایران فعالیتی انجام شده که براساس بازرسی‌ها به یک عدم انطباق برخورد کرده باشد».

اسلامی در مورد سه مکانی که محل اختلاف ایران و آژانس است افزود سوالات آژانس مجموعه‌ای از «موارد ادعایی، مدارک ادعایی و مکان‌های ادعایی ساخته و پرداخته ضدانقلاب و رژیم صهیونیستی» است.

اطلاعات در مورد انحراف ایران از برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز به فعالیت‌های جمهوری اسلامی قبل از سال ۲۰۰۳ باز می‌گردد. ایران یک بار پرونده برنامه هسته‌ای احتمالاً نظامی‌اش را قبل از اجرایی شدن برجام بسته است و امید دارد که این بار هم قبل از احیای برجام بتواند پرونده سوالات پادمانی را مختومه کند. سوالات پادمانی عمدتاً براساس اطلاعاتی ایجاد شد که اسرائیل در سال ۲۰۱۸ از دو مکان در جنوب تهران ربود. در این اسناد، برنامه‌های ایران برای ساخت بمب هسته‌ای تحت عنوان پروژه آماد با وضوح بیشتری نمایان شد.

رئیس سازمان انرژی اتمی ایران روز چهارشنبه مجدداً گفت ایران هیچ مکان هسته‌ای اعلام‌نشده‌ای ندارد. او درخواست گروسی برای بازرسی بیشتر از ایران را هم اینگونه پاسخ داد:

«به نظارت در چارچوب برجام که قبلاً پذیرفته بودیم پایبندیم. بازگردند به برجام و آنچه که در برجام تفاهم شده بود و تعهد طرفین بود را اجرا کنند و ما هم به آن پایبندیم. نه یک کلمه کمتر نه یک کلمه بیشتر.»

چه کسی امتیاز داده؟

اما موضوعات پادمانی تنها جنبه تقابل ایران و غرب نیست. در روزهای گذشته جنگ روایت‌ها در مورد اینکه چه کسی امتیاز بیشتری برای احیای احتمالی برجام داده هم در جریان بوده است.

محمد مرندی می‌گوید که ایران از امتیاز حذف نام سپاه از فهرست گروه‌های تروریستی کوتاه نیامده چرا که این موضوع هیچ‌وقت پیش‌شرط ایران نبوده است.

محمد جمشیدی، معاون سیاسی دفتر ابراهیم رئیسی هم در توییتر مشابه همین سخنان را نوشت:

«خارج کردن سپاه از لیست ترور (نه تحریم) پیشنهاد آمریکا به دولت قبل بود تا ایران را وادار به پذیرش مذاکرات منطقه‌ای و موشکی کند. آمریکا می‌گفت بدون مذاکره منطقه‌ای و موشکی، بازگشت به توافق ۲۰۱۵ نیز غیرممکن است. تیم آقای رئیسی این خواسته را رد کرد.»

او در توییت دیگری نوشت آمریکا پیشنهاد دیگری برای حذف نام سپاه از فهرست تروریستی در ازای متوقف شدن طرح ترور قاتلان قاسم سلیمانی را روی میز گذاشت که ایران با این هم مخالفت کرد.

در مقابل سی‌ان‌ان هم روز سه‌شنبه به‌نقل از مقامی در دولت بایدن بدون ذکر نام، گفت آن‌ها امتیاز جدیدی به ایران نداده‌اند و ایران برای احیای برجام از شروط خود گذشته و در مورد موضوعات بنیادین امتیاز داده است.

هنوز آمریکا موضعش در مورد پاسخ ایران به متن پیشنهادی اتحادیه اروپا را اعلام نکرده است. خبرگزاری آسوشیتدپرس شامگاه سه‌شنبه اعلام کرد که آمریکا احتمالاً امروز (چهارشنبه ۲ شهریور/ ۲۴ اوت) پاسخ خود را ارائه خواهد کرد. روشن شدن پاسخ آمریکا ممکن است به دور جدیدی از حملات رسانه‌ای دو طرف به هم منجر شود. اگر پاسخ مثبت باشد «چه کسی بیشتر امتیاز داد» در مرکز دعوای رسانه‌ای خواهد بود و اگر پاسخ منفی بود گزاره «چه کسی مقصر است» تکرار می‌شود.