روز سه‌شنبه ۱۳ سپتامبر، ۲۲ شهریورماه، نماینده آمریکا در نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت که ایران در گفت‌وگوهای غیرمستقیم بر سر احیای برجام، «شریکی مشتاق» نیست.
در بیانیه ایالات متحده در نشست شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی آمده است: «ما آماده اجرای سریع توافقی در مورد بازگشت متقابل به اجرای کامل برجام هستیم. چیزی که ما فاقد آن هستیم اشتیاق ایران به این موضوع است.»
دیپلمات‌های مستقر در وین روز سه‌شنبه به رویترز گفته‌اند که قدرت‌های غربی در حال لابی‌گری با کشورهای دیگر در شورای حکام هستند تا به‌طور مشترک بر ایران فشار بیاورند بلکه تهران مجاب شود به سؤالات پادمانی آژانس در مورد فعالیت‌های هسته‌ای اعلام‌نشده‌اش پاسخ دهد.
این همان نقطه نگرانی ایران است. همان روز که در وین این فشارها ادامه داشت، بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران گفت که یافت شدن ذرات اورانیوم در مکان‌هایی در ایران به معنای وجود برنامه یا فعالیت هسته‌ای اعلام نشده نیست.
او در ماه‌های گذشته همواره اسرائیل و سازمان مجاهدین خلق را به ابهام‌آفرینی و ایجاد شک و تردید در مورد ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران متهم کرده است. شاید به این دلیل که اطلاعات مربوط به این سه مکان که در آن‌ها آثار اورانیوم غنی‌شده یافت شد را نخست‌وزیر اسبق اسرائیل در اختیار آژانس و کشورهای غربی قرار داد.
اما این تنها خبر روز سه شنبه نبود. عصر همان روز میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در آژانس‌های بین‌المللی مستقر در وین با انتشار یک توییت مبهم از بررسی پرونده ایران در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی وفق قطعنامه ۲۲۳۱ خبر داد. در این توییت مشخص نیست که بررسی پرونده آیا به گزارش دوره‌ای مدیرکل آژانس درباره فعالیت هسته‌ای ایران مربوط می‌شود یا اتفاق دیگری رخ داده است. مقام‌ها در ایران و واشنگتن در این مورد سکوت کرده‌اند. حتی اسرائیلی‌ها هم در این باره اظهارنظری نکرده‌اند.
شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در آخرین نشست سه‌ماهه خود در ژوئن گذشته، قطعنامه‌ای را تصویب کرد که در آن «نگرانی عمیق» از منشأ ذرات اورانیوم کشف شده در سایت‌های اعلام نشده ایران را ابراز می‌کرد و از تهران می‌خواست تا «بدون تأخیر» با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تعامل کند.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس می‌گوید که از آن زمان تاکنون هیچ پیشرفت و تعاملی از سوی ایران صورت نگرفته است.
چهار کشور پشت قطعنامه ژوئن یعنی ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه و آلمان، به جای تصویب قطعنامه جدید در نشست این هفته شورای حکام، بیانیه مشترکی را تهیه کرده‌اند که در آن بر حمایت مجدد از قطعنامه ماه ژوئن تاکید شده است.
در این متن که رویترز بخشی از آن را منتشر کرده، آمده است: «ما از ایران می‌خواهیم فوراً برای انجام تعهدات قانونی‌اش عمل کند و بدون تأخیر، پیشنهاد مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای تعامل بیشتر برای شفاف‌سازی و حل و فصل همه مسائل پادمانی باقی‌مانده را بپذیرد».
قدرت‌های غربی میگویند که سوالات پادمانی آژانس به مانعی در مذاکرات گسترده‌تر برای احیای برجام تبدیل شده است، زیرا تهران پیش‌شرط توافق را بسته شدن این پرونده قرار داده است.
ماجرای اسرائیل و آمریکا
اما جنبه دیگر ماجرای احیای برجام و نشست شورای حکام، موضوع اختلاف آمریکا و اسرائیل بر سر توصیف وضع کنونی و آرایش نیروها بود.
پس از اینکه یک مقام ارشد اسرائیلی روز دوشنبه به خبرنگاران گفت که اورشلیم توانست معمار آمریکایی برجام را از نقش تعیین کننده‌اش در مذاکرات کنار بگذارد، ایالات متحده روز سه‌شنبه حمایت خود از راب مالی، فرستاده ویژه خود در امور ایران دوچندان کرد.
در ابتدا یک مقام آمریکایی به المانیتور گفت که ادعای این مقام اسرائیلی «پوچ» است و بگذارید آن‌ها به دنبال کسب اعتبار از بن‌بست ایجاد شده در مذاکرات باشند. او گفت اسرائیل بر خلاف ادعایش نقشی در بروز بن‌بست کنونی نداشته و این ایران است که پا پس کشیده است.
ساعتی بعد، ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا هم در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت: «راب (رابرت) مالی، فرستاده ویژه ما در مورد ایران است. او همچنان مسئولیت تیم مذاکره‌کننده است.»
روز دوشنبه، یک مقام بلندپایه اسرائیلی به خبرنگاران اسرائیلی همراه یائیر لاپید، در سفر به آلمان گفت که تعامل اخیر اورشلیم با دولت بایدن در مورد مذاکرات هسته‌ای منجر به برکناری مالی شده است.
ند پرایس این ادعا را چنین پاسخ داد: «او (رابرت مالی) مرتباً با همتایان ما در کاخ سفید، وزارت خزانه‌داری، جامعه اطلاعاتی و جاهای دیگر در تعامل است و تلاش‌های ما برای دستیابی به بازگشت متقابل به برجام را رهبری می‌کند.»
سخنگوی وزارت امور خارجه همچنین اشاره کرد که مالی در روزهای آتی همانند گذشته به‌صورت خصوصی به اعضای کنگره در مورد وضعیت مذاکرات ایران اطلاع‌رسانی خواهد کرد.
راب مالی چهره اصلی آمریکا در مذاکرات احیای برجام بوده است. مخالفان این توافق، میگویند راب مالی آنچنان مشتاق توافق با ایران است که از فشار گذاشتن بر دولت آمریکا ابایی ندارد.