میشل عون، رئیس‌جمهوری لبنان به رغم نگرانی‌های سازمان‌های حقوق بشری اعلام کرد که لبنان به‌زودی پناهجویان سوری را از حاک این کشور اخراج می‌کند.
دفتر ریاست جمهوری لبنان بدون ارائه جزئیات بیشتر در توییتر نوشت:
«از هفته آینده شاهد آغاز بازگشت سوری‌ها به کشورشان به صورت دسته‌جمعی خواهیم بود.»
لبنان میزبان بیشترین تعداد پناهجو در جهان بر حسب سرانه جمعیت است. دولت تخمین زده است که جمعیت بیش از شش میلیونی این کشور میزبان یک میلیون و ۵۰۰ هزار گناهجو از کشور همسایه سوریه است. در آژانس پناهندگان سازمان ملل متحد اما کمتر از یک میلیون پناهجوی سوری مقیم لبنان به ثبت رسیده‌اند.
مقامات لبنانی می‌گویند هجوم پناهجویان سوری به این کشور میلیاردها دلار به لبنان خسارت وارد کرده و به زیرساخت‌های فلج شده لبنان آسیب بیشتری وارد کرده است و در همان حال لبنان با بحران مالی دست و پنجه نرم می‌کند.
کمیسیون سوریه سازمان ملل متحد در گزارش سپتامبر خود اعلام کرد که این کشور «هنوز مکانی امن برای بازگشت پناهجویان نیست.»
یک منبع رسمی به خبرگزاری رویترز گفت که تنها آن گروه از پناهجویان سوری که برای بازگشت به کشورشان داوطلبانه و با هماهنگی وزارت امور اجتماعی این کشور در آژانس امنیت عمومی لبنان ثبت نام کرده‌اند، مجبور به ترک این کشور نخواهند شد.
عصام شرف‌الدین، وزیر لبنان در امور آوارگان، در ماه ژوئیه طرحی را اعلام کرد که بر اساس آن قرار است حدود ۱۵۰۰۰ پناهجو در ماه به سوریه اخراج شوند.
کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان و گروه‌های حقوق بشری با بازگرداندن اجباری پناهندگان به سوریه مخالفت کرده‌اند و گفته‌اند که این اقدام جان آوارگان اخراج شده را به خطر میاندازد.
شرف‌الدین گفت او طرح اخراج پناهجویان سوری را دوشنبه گذشته به میشل عون، رئیس جمهوری لبنان ارائه کرده است. کمیته‌ای متشکل از نجیب میقاتی، نخست وزیر موقت، شرف‌الدین، شش وزیر دیگر و سازمان امنیت عمومی کشور از مارس/ فروردین سال جاری بر روی طرح بازگرداندن تدریجی ۱یک میلیون و ۵۰۰ هزار آواره سوری از لبنان به سوریه کار می‌کنند.
کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل با بازگرداندن اجباری پناهجویان به سوریه مخالفت کرده و هشدار داده است که این عم زندگی پناهجویان اخراجی را به خطر میاندازد.
پائولا باراچینا، سخنگوی کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل در لبنان، در مصاحبه با الجزیره گفت:
«در حال حاضر، کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل بازگشت داوطلبانه گسترده پناهجویان به سوریه را توصیه یا تسهیل نمی‌کند.»
باراچینا گفت کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد از حقوق اساسی انسانی پناهنجویان برای بازگشت آزادانه و داوطلبانه به کشور خود در زمانی که خودشان در این‌باره به تصمیم برسند، حمایت می‌کند و در هرحال که این نهاد سازمان ملل به گفت وگو با دولت لبنان ادامه دهد.
سازمان دیده بان حقوق بشر (HRW) مستقر در نیویورک نیز در اعلام کرده که «سوریه برای بازگشت پناهجویان هنوز امن نیست.»
لاما فکیه، مدیر بخش خاورمیانه سازمان دیده بان حقوق بشر در توییتر یادآوری کرد:
«آوارگان سوری که بین سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ از لبنان و اردن به کشورشان بازگشته‌اند، با نقض شدید حقوق بشر و آزار و اذیت دولت سوریه و شبه نظامیان وابسته به آن مواجه شده‌اند.»
بشار اسد رئیس جمهوری سوریه در اوایل سال جاری برای سوری‌هایی که به تعبیر دولت سوریه در جنگ داخلی مرتکب جرایمی شده‌اند عفو عمومی اعلام کرد.
مقامات سوری همچنین گفته‌اند مجازات‌های کمتری در انتظار کسانی است که از خدمت اجباری سربازی فرار کرده‌اند.
گروه‌های حقوق بشری و دیپلمات‌ها هشدار داده‌اند که این تضمین‌ها کافی نیست.
ماه گذشته ده‌ها مهاجر لبنانی و سوری که قصد داشتند خود را به سواحل اروپا در قبرس برسانند در یک قایق ماهیگیری در دریای مدیترانه دچار سانحه شدند. حداقل ۹۴ نفر از آنها پس از واژگونی قایق در بندر طرطوس سوریه در ۵۰ کیلومتری شمال طرابلس در لبنان جان خود را از دست دادند.
قیمت‌های سرسام آور سوخت همراه با سقوط ارزش پول در لبنان باعث شده است که بسیاری از کالاهای اساسی اکنون از دسترس خارج شوند. در ماه‌های اخیر، موجی از لبنانی‌ها، سوری‌ها و فلسطینی‌ها تلاش کرده‌اند از طریق دریا خود را از این کشور محروم به اروپا برسانند.