کانون نویسندگان ایران جمعه ۲۹ مهر با انتشار بیانیه‌ای نوشت: «بی‌تردید آنچه حاکمیت در مدرسه و زندان رقم زد، نه فقط سرکوب حق آزادی بیان کودکان و زندانیان بلکه اقدامی جنایتکارانه‌ بود.» چهارشنبه ۲۰ مهر ۱۴۰۱ در اردبیل، پس از آنکه تعدادی از دانش‌آموزان دبیرستان دخترانه شاهد در اعتراض به اجبار برای اجرای سرود حکومتی «سلام فرمانده» دست به اعتراض زده و شعار «مرگ بر دیکتاتور» و شعارهای ضدحکومتی سر دادند، نیروهای لباس شخصی به این مدرسه حمله کرده و پس از ضرب‌وشتم دانش‌آموزان، از جمله اسراء پناهی، تعدادی از آنها را دستگیر کردند. اسراء پناهی، دختر نوجوان در جریان این حمله به‌شدت زخمی شد و در پی آن در بیمارستان جان باخت. کانون نویسندگان ایران در واکنش به حمله به مدارس از جمله به مدرسه شاهد اردبیل نوشته است: «هجوم نیروهای امنیتی به مدرسه و زندان و ضرب و جرح و قتل کودکان و زندانیان، فاجعه‌ای فراتر از کشتار معترضان در خیابان‌هاست. حاکمیت در این مرحله از سرکوب همچون همیشه با انکار واقعیت، شایعه‌پراکنی و تحریف افکار عمومی در کار خنثی کردن کوشش تشکل‌ها و گروه‌های مردمی برای بیان حقیقت است.» در شب ۲۳ مهر ۱۴۰۱ در زندان اوین و در میانه اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ ایران آتش‌سوزی بزرگی روی داد. به گزارش مرکز رسانه قوه قضاییه ایران در این حادثه هشت زندانی کشته و ۶۱ نفر مجروح شدند. در زمان آتش‌سوزی بخش زیادی از بازداشت‌شدگان اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ ایران در اوین بودند. به علت تعداد زیاد معترضان بازداشتی، علاوه بر دو بند ۲۰۹ اطلاعات و ۲الف سپاه پاسداران، بسیاری از دستگیرشدگان در سالن‌های بند ۲۴۰ نگهداری می‌شدند. برخی دیگر نیز به بند ۶ منتقل شدند. کانون نویسندگان ایران در واکنش به فاجعه اوین در ادامه بیانیه خود نوشته است: «در همه‌ی جهان مسئولیت جان زندانیان با حکومت و اداره‌ی زندان‌های آن است. اما در اینجا نیروهای امنیتی و زندانبانان به روی زندانیان بی‌پناه آتش گشودند و زندان را به قتلگاه بدل کردند؛ به همان سیاق که نظام آموزش و پرورش چشم بر مسئولیت خود در حفاظت و حمایت از دانش‌آموزان بست و هم‌دست مأموران امنیتی شد.» این نخستین بیانیه کانون نویسندگان ایران بعد از برگزاری مجمع عمومی در ۲۳ مهر و انتخاب هیأت دبیران تازه است.