پس از این‌که آنکارا با نسبت‌دادن بمب‌گذاری ۱۳ نوامبر/۲۲ آبان استانبول به احزاب کُرد، از طریق حملات هوایی مقر کردها را در سوریه و عراق هدف قرار داد، اکنون رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، می‌گوید این کشور به حملات هوایی بسنده نخواهد کرد.
اردوغان پس از شرکت در افتتاحیه جام جهانی ۲۰۲۲ قطر، در پرواز خود از دوحه به آنکارا به خبرنگاران گفت عملیات نظامی ترکیه در شمال سوریه و شمال عراق «فقط به عملیات هوایی محدود نمی‌شود» و می‌تواند نیروهای زمینی را نیز درگیر کند. او افزود:
«مقام‌های ذی صلاح، وزارت دفاع و رئیس ستاد [نیروهای مسلح] به صورت مشترک در مورد حد نیرویی که نیروی زمینی ما به کار خواهد گرفت، تصمیم‌گیری می‌کنند. ما رایزنی‌های خود را انجام می‌دهیم و سپس گام‌های خود را بر این اساس برمی‌داریم.»
ترکیه یکشنبه ۲۰ نوامبر، یک هفته پس از انفجار بمب در خیابان استقلال استانبول که شش نفر را کشت و ۸۱ نفر را زخمی کرد، و همزمان با حملات فرامرزی سپاه پاسداران به مقر احزاب کرد در اقلیم کردستان عراق، عملیات نظامی موسوم به «پنجه شمشیر» را علیه کردها از سر گرفت.
آنکارا حزب کارگران کُردستان (پ‌ک‌ک) و گروه‌های کُرد سوری وابسته به آن را مسئول حمله ۱۳ نوامبر دانسته است، اگرچه کُردها هرگونه دست داشتن در این حمله را رد کرده‌اند.
پ‌ک‌ک روز دوشنبه ۱۴ نوامبر/ ۲۳ آبان در بیانیه‌ای که در وب‌سایت خود منتشر کرد، دست داشتن در انفجار استانبول را رد کرد و گفت که «هیچ‌گاه غیرنظامیان را هدف قرار نداده است».
اردوغان سال‌هاست در سخنرانی‌های خود با گفتن «ممکن است یک شب ناگهان بیاییم»، کُردها را به حمله نظامی همه‌جانبه تهدید میکند. سلیمان سویلو، وزیر کشور ترکیه هم گفته بود که گمان می‌رود دستور حمله تروریستی در مرکز استانبول از شهر مرزی کوبانی سوریه صادر شده است.
حامیان پ‌ک‌ک بر این باورند که آنکارا از بمب‌گذاری اخیر در استانبول برای توجیه عملیات نظامی طولانی‌مدت در کوبانی استفاده خواهد کرد.
وزارت دفاع ترکیه پس از حملات ۲۰ نوامبر مدعی شد ترکیه این حملات را برمبنای حق «دفاع از خود» انجام داده است. این وزارتخانه اعلام کرد:
«عملیات پنجه شمشیر که در آن از تسلیحات زمینی نیز برای شلیک به مواضع کُردها استفاده شد، ۱۸۴ نیرو را کشته و ۸۹ هدف از جمله پناهگاه‌ها، غارها و تونل‌ها را منهدم کرده است.»
خلوصی آکار، وزیر دفاع ترکیه هم گفت که حملات هوایی در شمال سوریه و عراق، پایگاه‌های حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) و نیروهای کُرد یگان‌های مدافع خلق (ی‌پ‌گ) را که ترکیه «تروریست» و شاخه‌ای از پ‌ک‌ک می‌خواند، منهدم کردند. او متعهد به ادامه حملات علیه کُردها شد.
نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) هم اعلام کردند هواپیماهای ترکیه دو روستای پر از آوارگان داخلی را در شمال سوریه بمباران کرده و به شهر کوبانی در شمال سوریه که تحت کنترل این نیروها قرار دارد حمله برده اند.
در عین‌حال خبرگزاری دولتی آناتولی ترکیه هم خبری را منتشر کرد مبنی بر این‌که روز دوشنبه یک راکت از خاک سوریه شلیک شده و پس از اصابت به منظقه مرزی کرکامیس ترکیه، دو نفر را کشته است.
واکنش واشنگتن و مسکو، همراهی ضمنی تهران
تشدید تنش‌ها به واکنش روسیه و ایالات متحده آمریکا انجامید. هر دو کشور روز دوشنبه از آنکارا خواستند خویشتنداری نشان دهد.
ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه ایالات متحده در بیانیه‌ای ضمن ابراز «تسلیت صمیمانه به خاطر از دست رفتن جان غیرنظامیان در سوریه و ترکیه»، اعلام کرد:
«ما خواهان کاهش تنش در سوریه برای حفاظت از زندگی غیرنظامیان و حمایت از هدف مشترک شکست داعش هستیم. ما همچنان با هرگونه اقدام نظامی ناهماهنگ در عراق که حاکمیت عراق را نقض کند، مخالفیم.»
روسیه هم از ترکیه خواست از استفاده از نیروی نظامی «بیش از حد» خودداری کند.
الکساندر لاورنتیف، فرستاده ویژه ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه در امور سوریه به خبرنگاران گفت که ترکیه از قبل در مورد حملات خود به همسایگانش به مسکو اطلاع نداده است.
لاورنتیف در پایتخت قزاقستان که میزبان نشست سه جانبه روسیه، ترکیه و ایران درباره سوریه است، گفت: ما ماه‌هاست هر کاری را که ممکن بوده برای جلوگیری از عملیات نظامی در مقیاس بزرگ انجام داده‌ایم و امیدوارم «همکاران ترک خود را متقاعد کنیم که از توسل به استفاده بیش از حد از زور در خاک سوریه خودداری کنند».
ترکیه پیش از این هم دست به عملیات نظامی زمینی در سوریه زده و بخش‌های وسیعی از خاک این کشور را تصرف کرده است. دولت ترکیه می‌گوید ایجاد منطقه به اصطلاح «امن» در امتداد مرز سوریه هم برای بازگشت داوطلبانه پناهجویان سوری ترکیه و هم توقف گروه‌هایی که آنکارا آن‌ها را «تروریست» و وابسته به پ‌ک‌ک می‌خواند – از جمله نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) که در جنگ سوریه از حمایت ایالات متحده برخوردار بودند – لازم است.
اردوغان ماه‌هاست تهدید میکند که عملیات نظامی گسترده‌ای علیه نیروهای وابسته به پ‌ک‌ک در شمال سوریه انجام خواهد داد، اما روسیه، ایران و بسیاری از کشورهای غربی علیه این تهدیدها موضع‌گیری کردند.
این‌بار اما حکومت ایران که پیشتر علیه حملات ترکیه موضعی هماهنگ با روسیه از خود نشان می‌داد، همزمان با لشکرکشی نظامی و کشتار کُردها در داخل خاک ایران، به اتحاد با اردوغان برای سرکوب کردها تکیه کرده است.
احمد وحیدی وزیر کشور جمهوری اسلامی ۲۶ آبان گفت که در یک گفت‌وگوی تلفنی ضمن ابراز همدردی با همتای ترکیه‌ای خود به خاطر انفجار تروریستی اخیر، تأکید کرده که «ایران و ترکیه دارای دشمنان مشترک هستند و باید در زمینه مقابله با تروریسم و ناامن‌کنندگان امنیت دو کشور، همکاری جدی‌تری صورت گیرد.»
حکومت ایران در هفته‌های گذشته و در راستای سرکوب اعتراضات سراسری که با قتل حکومتی ژینا (مهسا) امینی شعله‌ور شد، با فرستادن نیروی نظامی به سرکوب خونین کردها در شهرهای مختلف کردستان دست زده و چندین بار اقلیم کردستان را هم هدف موشک و حملات پهپادی قرار داده است.
وزارت امور خارجه عراق دوشنبه ۳۰ آبان / ۲۱ نوامبر در بیانیه‌ای حملات مکرر سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ایران و ارتش ترکیه با موشک و پهپاد به اقلیم کردستان را به‌شدت محکوم کرد و گفت این حملات نقض حاکمیت عراق است.
وزارت خارجه عراق مخالفت خود را با این‌که عراق میدانی برای درگیری‌ها و تسویه حساب‌های طرف‌های خارجی باشد اعلام کرد. اقلیم کردستان عراق در هفته‌های اخیر شاهد حملات موشکی و پهپادی ایران علیه مقر کردهای مخالف جمهوری اسلامی و حملات هوایی ترکیه علیه نیروهای حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) بوده است.