همه‌گیری ویروس کرونا در ایران با مدیریتی فاجعه‌بار و ازدست‌رفتن جان هزاران تن از مبتلایان فروکش کرده است. در حالی که نزدیک به ۶۵ میلیون نفر از جمعیت ایران حداقل یک دوز و کمتر از ۳۰ میلیون نفر سه‌ دوز واکسن کووید۱۹ را دریافت کرده‌اند، احتمال شیوع موج تازه‌ای از همه‌گیری در ایران مطرح می‌شود. بالارفتن آمارها در چین و سابقه ایران در عدم جلوگیری از ورود ویروس از طریق مبادلات با این کشور، به این نگرانی‌ها دامن زده است.

خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) روز یکشنبه ۴ دی به نقل از بابک عشرتی، اپیدمیولوژیست نوشت: با توجه به آخرین وضعیت بروز کووید۱۹ و آنفلوآنزا، احتمال افزایش بروز کرونا طی سه هفته آتی وجود دارد.

او با پیش‌بینی افزایش احتمالی موارد مراجعات «سرپایی» به بیمارستان‌ها، گستردگی و مرگباری موج بیماری را به عدم جهش دوباره ویروس وابسته دانست و هشدار داد:

«پیش‌بینی ما این است که احتمالا یک افزایش مواردی در ایران داشته باشیم و شاید این احتمال در سه تا چهار هفته آینده رخ دهد؛ ولی اینکه این روند افزایشی به گونه‌ای خواهد بود که موج جدیدی از کرونا شکل گیرد که سیستم ارائه خدمات بهداشتی و درمانی دچار مشکل شود یا خیر را هنوز نمی‌توان پیش‌بینی کرد.»

همزمان با بابک عشرتی، مینو محرز، عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا و متخصص بیماری‌های عفونی هم در مصاحبه با وبسایت «خبر آنلاین» پیش‌بینی مشابه‌ای ارائه کرد و گفت:

«درگیر شدن کشور چین با زیرسویه جدید و احتمال اینکه این زیرسویه به کشور ما هم برسد، یادآور همان اتفاقی است که زمستان سال ۱۳۹۸ رخ داد. حالا هم چینی‌های ساکن ایران، اعم از تاجر و دانشجو برای تعطیلات سال نو و جشن کریسمس به چین رفته و برمی‌گرددند و احتمال اینکه ویروس جدید وارد ایران شود، بالا می‌رود.»

او افزود باید در فرودگاه عبور و مرورها به شدت کنترل شود تا از احتمال شیوع مجدد کرونا طی زمستان پیش‌ رو پیشگیری شود.

پیام طبرسی، معاون آموزشی بیمارستان دکتر مسیح دانشوری هم در این‌رابطه گفت:

«هیچ چیزی درباره ویروس کرونا قابل پیش‌بینی نیست و هیچ‌کس دقیق نمی‌تواند بگوید که چه زمانی و با چه شدتی از میزان ابتلا و مرگ و میر، ویروس کرونا شیوع پیدا خواهد کرد. اما به هرحال پیش‌بینی‌ها این است که از بعد از ۲۰ ژانویه و آخرای ماه دی، موارد ابتلای کرونا در کشور بالا برود.»

وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در آخرین گزارش خود از ابتلا به ویروس کرونا، تا ظهر شنبه سوم دی ۴۳ مورد جدید را ثبت کرد. دولت جمهوری اسلامی از ابتدای همه‌گیری تاکنون تنها ابتلای ۷ میلیون و ۵۶۰ هزار و ۷۳۱ نفر و مرگ ۱۴۴ هزار و ۶۷۳ بیمار کووید۱۹ را گزارش کرده است. ارقام واقعی حداقل سه‌برابر این آمار برآورد می‌شوند.

طبق اظهارات معاون وزیر بهداشت، حکومت ایران از آبان ۱۴۰۰ واردات واکسن کرونا را که به‌دستور علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی در مرگبارترین روزهای همه‌گیری ممنوع اعلام شده بود، متوقف کردند و از آن‌زمان برای ادامه برنامه نامشخص واکسیناسیون از واکسن‌های تولید داخل استفاده می‌کنند. در عین‌حال روزنامه شرق در اردیبهشت سال جاری فاش کرده بود که واکسن‌های تولیدی شرکت‌های داخلی مشتری ندارد و خط تولید برخی شرکت‌‎ها متوقف شده است.

شیوع بیماری‌های تنفسی و ادامه مازوت‌سوزی

احتمال بالارفتن آمارهای کرونا زمانی مطرح می‌شود که به تأیید پزشکان، ایران در حالی که در بحران کمبود دارو به‌سر می‌برد، با شیوع آنفولانزا هم روبه‌روست. شیوعی که گفته می‌شود رو به کاهش گذاشته است. همزمان آلودگی گسترده هوا در شهرهای ایران که به گفته خود مسئولان «با مدیریت باد کنترل می‌شود» هم به بروز بیماری‌‌ و مشکلات تنفسی جدی در شهروندان منجر شده است.

بابک عشرتی در اظهاراتش به تأثیر آلودگی هوا بر تشدید علائم تنفسی اشاره کرد و گفت: آلودگی هوا می‌تواند سبب آزردگی راه‌های هوای فوقانی و تحتانی شود.

مینو محرز هم از شیوع ویروس سنسیشیال تنفسی یا RSV به‌خصوص در کودکان خبر داد. این ویروس باعث بروز عفونت‌ در ریه و مسیر تنفسی می‌شود.

به‌علاوه، آلودگی هوا شرایط ریه و تنفس را از جمله در موارد آسم، آلرژی و بیماری انسدادی مزمن ریوی (COPD) و اختلالات قلبی مانند آنژین، آریتمی، حمله قلبی، نارسایی قلبی و فشار خون بالا را تحت تاثیر قرار می‌دهد. هوای آلوده می‌تواند خطر سکته مغزی را هم افزایش دهد.

هفته گذشته مدیر روابط عمومی اورژانس تهران از مراجعه ۱۶۰۰ «مریض تنفسی» در تنها سه‌روز به اورژانس تهران خبر داد. او گفت ماموریت اورژانس در زمینه قلبی و تنفسی هم در روزهای آلوده ۱۵ تا ۲۰ درصد افزایش داشته است.

علاوه بر تهران بسیاری از شهرهای بزرگ مانند ارومیه، تبریز، مشهد، اصفهان، اراک، و چندین شهر خوزستان که در فصول مختلف سال با آلودگی خطرناک هوا درگیرند، هوای آلوده تنفس کردند.

بر پایه گزارش مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست، اهواز روز چهارشنبه ۳۰ آدر به عنوان آلوده‌ترین کلانشهر با آلاینده شاخص ذرات معلق کمتر از ۲,۵میکرون و رسیدن به عدد ۱۵۱ در وضعیت ناسالم برای تمامی گروه‌ها شناخته شد.

در اصفهان هم برپایه گزارش‌های غیررسمی بیمارستان‌ها، آلودگی‌ هوا به افزایش بیماری‌های موقت، حاد و مزمن منجر شده است. گفته می‌شود اصفهان در ماه‌های گذشته با افزایش جهشی میزان بیماری‌های مرتبط با آلودگی مانند بیماری‌های قلبی تنفسی، آسم و به ویژه ام اس روبه‌رو بوده است.

در حالی‌که اظهارنظرهای رسمی و تبلیغات، حمل و نقل عمومی و «خودروهای تک‌سرنشین» را به‌عنوان مقصر اصلی آلودگی هوا اعلام می‌کنند، کارشناسان محیط زیست می‌گویند آلودگی هوا حداقل در تهران و اصفهان به استفاده از مازوت به‌عنوان سوخت نیروگاه‌ها بر می‌گردد.

مرتضی شمایلی، کارشناس محیط زیست در اصفهان تأکید کرده که حتی «مدیریت باد» هم در مورد این نوع از آلودگی هوا جواب نمی‌دهد. او گفته:

اینکه در چنین شرایطی مسئولان پایتخت اصرار بر مازوت سوزی نیروگاه‌ها دارند، به واقع جای تعجب و تاسف از عملکرد مسئولان دارد. هوای اصفهان به اندازه ای آلوده است که بارش‌های روزهای اخیر هیچ تاثیری بر شرایط نداشته است، قرار نیست به صرف سودی که صنایع مانند ذوب آهن و فولاد یا نیروگاه ها برای کشور دارند، افزایش بیماری های قلبی تنفسی و عصبی مانند ام اس را در میان مردم یک استان را نادیده بگیریم.

اجبار صنایع و نیروگاه‌ها به استفاده از مازوت تصمیم دولت برای جبران کاهش مصرف گاز است تا بتواند در زمستان گاز شهری را تامین کند. لغو قرارداد واردت گاز و عملی نشدن وعده افزایش تولید گاز ایران را با مشکل در تامین گاز مورد نیاز برای استفاده خانگی و صنعتی روبه‌رو کرده است.