پارلمان اروپا روز گذشته، پنج‌شنبه ۲۹ دی قطعنامه‌ای را تصویب کرد که بر اساس آن خواستار اضافه‌شدن نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست گروه‌های تروریستی این اتحادیه شد. براساس این قطعنامه نمایندگان پارلمان اروپا از کشورهای عضو خواستند که نه تنها هسته مرکزی سپاه که نیروهای تابعه آن یعنی سازمان بسیج و نیروی قدس هم در این فهرست افزوده شوند.

در پی تصویب این قطعنامه ابراهیم رئیسی، رئیس دولت سیزدهم این اقدام را «برخلاف قوانین بین‌الملل و منشور سازمان ملل» دانست و گفت این حرکت «از روی استیصال» صورت گرفته است.

محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی که خود زمانی از سرداران سپاه پاسداران بود، این نهاد نظامی را که شریان‌های اقتصادی کشور را هم در دست دارد «کانون فرهنگ جهادی» نامید و مدعی شد که سپاه «بزرگترین مبارزه با تروریسم» را انجام داده است. قالیباف گفت:

«من هشدار می‌دهم در صورت نهایی شدن این تصمیم در اروپا، مجلس ایران قطعاً مقابله‌به‌مثل می‌کند و این کاملاً منطقی است که ما دولت‌های اروپایی را حامی تروریسم و ارتش‌های آن‌ها را در گروه تروریستی در نظر بگیریم و به شیوه کاملاً متفاوت با آن‌ها در منطقه برخورد کنیم.»

رئیس مجلس شورای اسلامی ضمن اظهار امیدواری از این‌که اروپایی‌ها بتوانند «عاقلانه» تصمیم بگیرند و خود را از «سلطه پنهان» آمریکا و اسرائیل خلاص کنند، کشورهای عضو اتحادیه اروپا را تهدید کرد و گفت: «در غیر این صورت هزینه آن را تمام و کمال پرداخت خواهند کرد».

حجت الاسلام علیرضا سلیمی عضو هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی روز جمعه ۳۰ دی گفت مجلس یکشنبه هفته آینده دوم بهمن نشست غیرعلنی با حسین سلامی، فرمانده کل سپاه و حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه خواهد داشت و موضوع اقدام متقابل جمهوری اسلامی علیه اتحادیه اروپا مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

چند ساعت پیش از تصویب قطعنامه پارلمان اروپا، حسین امیرعبداللهیان در گفت‌وگوی تلفنی با جوزپ بورل، مسئول روابط خارجی اتحادیه اروپا گفته بود که اتحادیه اروپا با قرار دادن سپاه در فهرست سیاه «به پای خود شلیک می‌کند».

او قرار دادن نام سپاه پاسداران در فهرست گروه‌های تروریستی را «رویکرد احساسی» نامید و تصویب آن در پارلمان اروپا را «در تعارض با عقلانیت سیاسی و مدنیت» خواند. امیرعبداللهیان گفت:

«ما بارها گفته‌ایم که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یک نهاد رسمی و حاکمیتی است که نقش مهم و حیاتی در تأمین امنیت ملی ایران و امنیت منطقه، به‌خصوص در مبارزه با تروریسم داشته و دارد.»

ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی اولین نهاد حکومت علی خامنه‌ای بود که به تصویب این قطعنامه واکنش نشان داد. در بیانیه ستاد کل نیروهای مسلح، پارلمان اروپا با این صفت معرفی شد: «پارلمان درمانده اروپا».

در این بیانیه به کشورهای اروپایی هشدار  داده شد که قرار گرفتن سپاه در فهرست تروریستی پیامدهایی برای آن‌ها خواهد داشت:

«اقدام اخیر پارلمان اروپا، علاوه بر این‌که بدعتی در قواعد و مقررات بین‌المللی است، امنیت، آرامش و صلح منطقه‌ای و جهانی را تحت تأثیر قرار خواهد داد که پارلمان اروپا بایستی مراقب عواقب آن باشد.»

حجت‌الاسلام عبدالله حاجی صادقی، نماینده رهبر جمهوری اسلامی در سپاه پاسداران نیز با بیان این‌که سپاه «با تمام نقشه‌ها و توطئه‌های دشمن با قدرت بیشتر پیش می‌رود»، افزود:

«دشمن با مذاکره کنار نمی‌آید و فقط با گفتمان مقاومت است که باید در مقابل استکبار بایستیم.»

حسین شریعتمداری، مدیرمسئول روزنامه کیهان درباره تصمیم پارلمان اروپا به خبرگزاری فارس گفت اگر این حرکت پارلمان اروپا در مرحله نهایی هم به تصویب برسد، «به ایران اجازه می‌دهد نظامیان کشورهای عضو اتحادیه اروپا را گروه تروریستی دانسته و به‌عنوان تروریست با آن‌ها برخورد کند». حسین شریعتمداری در این‌باره افزود:

«اتحادیه اروپا نمی‌داند که از این اقدام خود نتیجه معکوس خواهد گرفت و حمله نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران به نظامیان کشورهای عضو این اتحادیه را قانونی و مشروع می‌کند چرا که در صورت تصویب این قانون، ما نیز با استناد به اصل پذیرفته شده “مقابله‌به‌مثل” نظامیان کشورهای عضو اتحادیه اروپا را تروریست تلقی کرده و برخوردمان با آن‌ها از نوع برخورد و مقابله با سایر تروریست‌ها خواهد بود ضمن آن نظامیان وابسته به اتحادیه اروپا در منطقه حضور داشته و در دسترس ما هستند.»

در همین حال حسن بهشتی‌پور که رسانه‌های جمهوری اسلامی از او به‌عنوان کارشناس مسائل بین‌الملل یاد می‌کنند در گفت‌و‌گو با وب‌سایت «انتخاب» تصویب قطعنامه پارلمان اروپا را یک «هشدار» دانست و گفت:

«واقعیت این است که بخشی از نیروهای مسلح ایران را دارند تروریستی اعلام می‌کنند که این تبعات بسیار منفی برای ایران دارد. وقتی بخشی از نیروهای مسلح کشور تروریستی اعلام شود، ولو این‌که برای کشور خودشان الزام‌آور نباشد، برای ما تبعات منفی به‌دنبال دارد.»

بهشتی‌پور درباره چگونگی برون‌رفت از بحران موجود با اروپا گفت:

«عملاً در کشور ما رویکرد تقابل با اروپا در دستور کار است و به عامل‌های آن توجهی ندارند چراکه عمدتاً مشکلات را ناشی از طرف مقابل می‌بینند نه طرف ایرانی.»

او گفت برای آسیب‌شناسی رابطه با اروپا باید به این فکر کرد «که آیا مشکلات ایران و اتحادیه اروپا به گردن آمریکاست و اوست که دارد در روابط ایران و اتحادیه اروپا و انگلیس مشکل ایجاد می‌کند یا بخشی به سیاست‌های خودمان برمی‌گردد؟»

بهشتی‌پور افزود مسئولان حکومتی «باید به جای واکنش‌های احساسی و شعاری، اقدامات مؤثری انجام دهند تا در این تصمیم‌گیری تجدید نظر یا به نوعی این تنش کمتر شود (…) صرف محکوم کردن و عمل متقابل که مثلاً ما هم بخشی از نیروهای مسلح انگلیس، فرانسه و آلمان را تروریستی اعلام کنیم، اقداماتی بی‌فایده‌ای است که چندان کمکی به حل مسئله نمی‌کند».

خبرگزاری دولتی جمهوری اسلامی (ایرنا) نیز در دو تحلیل جداگانه به قطعنامه پارلمان اروپا پرداخته است. در یکی از این یادداشت‌ها اقدام پارلمان اروپا به «بستن کمربند انتحاری» به دور اتحادیه اروپا تشبیه شده است که به‌نوشته تحلیلگرِ ایرنا «فعال شدن و نشدن آن بستگی به عقلانیت و خردمندی مقامات اتحادیه اروپایی دارد». در این تحلیل آمده است:

«بدون تردید در صورتی که اتحادیه اروپایی تصمیم بگیرد که این کمربند انتحاری را که پارلمان به دورش بسته است، فعال کند، قبل از دیگران، خود را هدف قرار داده و دچار آسیب می‌کند.»

این تحلیل موضوع را حتی به جنگ اوکراین کشانده و تلویحاً جانب‌داری جمهوری اسلامی از روسیه را هم آشکار کرده است:

«اروپا شاید بخواهد با قرار دادن نام نیروی رسمی نظامی ایران در لیست سازمان‌های ترویستی بخشی از ناکامی‌های خود در خصوص بحران اوکراین را جبران کند، اما قطعاً در این زمینه نیز دچار اشتباه است چرا که این مسئله، پیچیدگی‌های بحران‌هایی که اروپا با آن روبه‌روست را بیش از پیش خواهد کرد.»

در یادداشت دیگر، اقدام نمایندگان پارلمان اروپا «مداخله‌جویانه و نامتعارف» ارزیابی شده  و گفته‌شده که چون نمایندگان پارلمان اروپا با تعلیق مذاکرات برجام مخالفت کرده‌اند، تروریستی خواندن سپاه اقدامی «متناقض» است.

در این یادداشت واکنش‌های اتحادیه اروپا در پشتیبانی از اعتراضات سراسری در ایران «احساسی، تند و غیرحرفه‌ای» توصیف شده و در آن آمده است که «اقدامات اروپایی‌ها در ماه‌های اخیر مرز عقلانیت را رد کرده و به مرحله جنون رسیده است».

دوشنبه هفته آینده، ۳ بهمن / ۲۳ ژانویه، رهبران اتحادیه اروپا قرار است در مورد تحریم‌های بیشتر علیه جمهوری اسلامی تصمیم‌گیری کنند. هنوز موضوع قرار دادن سپاه پاسداران در فهرست تحریم‌های اتحادیه به‌عنوان دستور کار این نشست اعلام نشده است.

دو منبع آگاه به رویترز گفته‌اند که اتحادیه اروپا در چهارمین دور تحریم‌های خود علیه جمهوری اسلامی در این نشست ۳۷ شخص حقوقی و نهاد را به دلیل نقض حقوق بشر به تحریم‌های خود اضافه خواهد کرد.

یک دیپلمات اتحادیه اروپا در این‌باره گفت:

«ما معتقدیم که از هم‌اکنون باید کار بر روی پنجمین دور تحریم‌ها که سپاه پاسداران را در فهرست سازمان‌های تروریستی قرار دهد، آغاز کنیم. به همین منظور، باید از نظر قانونی دقیق عمل کرد و اکنون در حال بحث درمورد آن هستیم. اما [این اقدام] برای دوشنبه آماده نخواهد شد.»

Ad placeholder