در زمان تنظیم این خبر، آمار کشته‌های زمین‌لرزه بامداد دوشنبه سوریه و ترکیه از ۱۵ هزار و ۸۰۰ نفر هم گذشته است.
در ترکیه، آژانس بلایای طبیعی این کشور اعلام کرد که ۱۲۸۷۳ نفر جان خود را از دست دادند. بر اساس آماری که گروه پزشکی کلاه سفیدها در مناطق تحت کنترل مخالفان دولت سوریه به اشتراک گذاشته‌اند، ۲۹۵۰ نفر کشته شده‌اند.
دو روز پس از وقوع یک رشته زمین لرزه در جنوب ترکیه و شمال سوریه، گروه‌‌های امدادی هنوز به برخی مناطق دسترسی پیدا نکرده‌اند. استان هاتای که محل سکونت حدود ۵۰۰ هزار پناهجوی سوری است، به شکل گسترده‌ای آسیب دیده است و تیم‌های امدادی تحت تأثیر سطح تخریب قرار گرفته‌اند. کمک‌ها به دلیل خسارات قابل توجه به جاده‌ها و فرودگاه غیرنظامی در نزدیکی مرکز استان انتاکیه به تعویق افتاده است.
گروه دفاع غیرنظامی سوریه خواستار تأمین تجهیزات جستجو و نجات است و وضعیت در شمال غربی سوریه تحت کنترل مخالفان دولت اسد را «تراژیک» و مشحون از «بوی مرگ» توصیف کرده است.
گروه کلاه‌سفیدهای سوریه در توییتر چنین نوشته است: «وضعیت به تمام معنا غم انگیز است. متأسفانه، صدها خانواده هنوز زیر آوار هستند. با عبور از مرز ۷۲ ساعت پس از زلزله، کمبود فراوان تجهیزات جستجو و نجات محسوس است.»
کلاه سفیدها در توئیتی جداگانه نوشتند «مرگ بر فراز محله‌های سلقین، منطقه‌ای در غرب شهر ادلب در پرواز است. بوی مرگ همه جا پیچیده است.»
یک مهندس عمران سوری در شهر ادلب در شمال غربی این کشور به الجزیره گفت که سال‌ها بمباران نیروهای دولتی مقصر فروریختن سریع ساختمان‌ها پس از زلزله روز دوشنبه بوده است.
ساریا بیطار با اشاره به جنگ سوریه گفت: «اولین دلیل فروریختن سریع ساختمان‌ها در حومه ادلب و حلب، حملات خشونت‌آمیز به این شهرها با انواع سلاح‌های سنگین در ۱۰ سال گذشته است.»
وی توضیح داد: «در شرق حلب که قبلاً متحمل بدترین نوع حملات رژیم بشار اسد شده بود، ساختمان‌های ویران شده زیرساخت‌های ضعیفی داشتند.»
او افزود که ساختمان‌های قدیمی در سوریه نیز بدون توجه به بلایای طبیعی ساخته شده‌اند، در حالی که برخی از ساختمان‌های تازه‌ساخت نیز با مقررات فنی و مهندسی مطابقت ندارند. او گفت یکی از این نمونه‌ها عدم قرار دادن تعداد کافی میلگرد در فونداسیون‌ها است.
سفیر سوریه در سازمان ملل هم اعتراف کرد که «ناتوانی و کمبود تجهیزات» وجود دارد و بیش از یک دهه جنگ داخلی در کشورش و تحریم‌های غرب را مقصر وضع کنونی دانست.
در ترکیه هم وضع تراژیک است. رئیس‌جمهوری ترکیه که آماج حملات مردم در مناطق زلزله‌زده قرار دارد، به وجود مشکلاتی در واکنش اولیه دولتش به زمین‌لرزه‌های ویرانگر اعتراف کرد. تعداد اندک تیم‌های نجات و فقدان امکانات حیاتی برای کسانی که جان سالم به در برده‌اند، خشم مردم را در این مناطق برانگیخته است.
اردوغان در جریان بازدید از شهر قهرمان‌مرعش، یکی از آسیب دیده‌ترین نقاط زلزله، گفت: «البته، کاستی‌هایی وجود دارد. شرایط روشن است. نمی‌توان برای چنین فاجعه‌ای آماده بود.»
به نظر می‌رسد اردوغان از هم‌اکنون نگران زلزله سیاسی شکست خود و حزبش در انتخابات چند ماه آینده باشد. واکنش دولت اردوغان و نحوه رسیدگی‌اش به وضع کنونی می‌تواند نتیجه انتخابات را عوض کند. رئیس‌جمهوری ترکیه از هم‌اکنون شعارهای فریبنده انتخاباتی را شروع کرده و در حالی که هنوز بخش زیادی از مردم زیر آوار مانده‌اند از عزم دولتش برای ساخت میلیون‌ها مسکن در مناطق زلزله‌زده گفته است.
مقام‌های ترکیه می گویند حدود ۱۳,۵ میلیون نفر در منطقه‌ای که تقریباً ۴۵۰ کیلومتر از آدانا در غرب تا دیاربکر در شرق را در بر می‌گیرد، آسیب دیده‌اند. در سوریه، مردم تا جنوب حماه در ۲۵۰ کیلومتری مرکز زلزله کشته شده‌اند.
برخی از کسانی که در ترکیه جان باختند، پناهندگان جنگ سوریه بودند. کیسه‌های جسد آنها با تاکسی‌ها، ون‌ها و روی کفی کامیون‌ها به مرز سوریه فرستاده می‌شود تا به آخرین منزلگاهشان در سرزمین مادری منتقل شوند.
کارشناسان نگرانند که تعداد کشته‌های زلزله سوریه و ترکیه به طور چشمگیری افزایش یابد. یکی از آنها ژئوفیزیکدان ینس اسکاپسکی از شرکت Risklayer مستقر در کارلسروهه است که بر تحلیل و مدل سازی بلایای طبیعی تمرکز دارد.
او به تلویزیون زد.دی.اف آلمان گفت زلزله سوریه و ترکیه ابعاد بزرگی داشت و اگر در آلمان هم رخ می‌داد بسیاری از شهرهای کانون زلزله تخریب می‌شدند.
او در مورد دلیل آمار بالای کشته‌های این زلزله گفت: «تراکم جمعیت بالایی در آن منطقه وجود دارد و اغلب مقررات ساختمانی نادیده گرفته می‌شود. بنابراین این لرزش‌های بسیار قوی در یک منطقه بزرگ با تراکم جمعیت بالا و ساختمان‌های نسبتاً ناامن رخ داده است. زمان وقوع زلزله نیز سبب افزایش تعداد قربانیان شد: زمین لرزه در شب زمانی رخ داد که اکثر مردم در خانه هستند. سرمای کنونی نیز زنده ماندن در زیر آوار را دشوار کرده است.»
ینس اسکاپسکی در مورد تقریب آماری کشته‌های احتمالی این زلزله هم گفت که «ما در حال حاضر حدود ۳۵ هزار قربانی را محاسبه می‌کنیم. این بر اساس مدل‌سازی و اندازه‌گیری بزرگی زلزله، تراکم جمعیت، انواع ساختمان‌ها و آسیب‌های ناشی از زلزله‌های قبلی در منطقه است. علاوه بر این، ما یک پایگاه داده بسیار گسترده از اثرات فجایع تاریخی داریم.»
این کارشناس به زد.دی.اف گفت علاوه بر کنترل فاجعه کنونی باید برای فجایع جانبی هم آماده شد:
«قطعاً پس لرزه‌هایی با بزرگی تا ۶، شاید ۷ ریشتر وجود خواهد داشت. این فعالیت می‌تواند ماه‌ها، شاید سال‌ها طول بکشد. علاوه بر این، قبلاً دیده‌ایم که اولین زمین‌لرزه بزرگ، زمین‌لرزه دیگری را در یک گسل زمین‌شناسی مجاور ایجاد کرد. این منطقه‌ای است که در طول تاریخ زلزله‌های بزرگ زیادی داشته است. در جنوب به سمت فلسطین و اسرائیل، همچنین در مسیر قبرس و شرق ترکیه در ایران احتمال بالای زلزله وجود دارد. اینکه آیا واقعاً در آینده نزدیک چه اتفاقی خواهد افتاد، مانند همه زلزله‌ها، غیرقابل پیش‌بینی است. اما این پتانسیل وجود دارد، همان طور که با مجموعه‌ای طولانی از زمین‌لرزه‌ها در قرون وسطی و دوران باستان نشان داده شده است.»