اسحاق هرتزوگ، رئیس جمهوری اسرائیل که برای یک سفر دو روزه به باکو، پایتخت جمهوری آذربایجان سفر کرده است، سه‌شنبه ۹ خرداد / ۳۰ مه با الهام علی‌اف رئیس جمهوری این کشور دیدار کرد.
دیدار هرتزوگ از باکو به دلیل آن‌چه « نگرانی‌ها از تلاش تهران برای ایجاد اختلال در این سفر» عنوان شد در میان تدابیر شدید امنیتی برگزار شد.
به‌گزارش جروزالم پست، نیروهای امنیتی آذربایجان و شین بت (آژانس امنیتی اسرائیل) همکاری کردند و کل مناطق باکو را بستند. همچنین هزاران سرباز و پلیس وظیفه گشت‌زنی در سطح باکو را داشتند.
این گزارش می‌افزاید در اقدامی غیرمعمول، کل هیئت همراه رئیس جمهوری اسرائیل از اتصال تلفن‌های خود به شبکه‌های تلفن همراه یا جدا شدن از گروه در طول بازدید منع شدند.
ایران و آذربایجان ۶۷۰ کیلومتر مرز مشترک دارند و نزدیکی اسرائیل و جمهوری آذربایجان خوشایند مقامات ایرانی نیست.
الهام علی‌اف و اسحاق هرتزوگ در این دیدار ضمن ابراز خرسندی از توسعه روابط دوجانبه آذربایجان و اسرائیل در زمینه‌های مختلف، تأکید کردند که این سفر به گسترش روابط دو کشور کمک می‌کند. هرتزوگ گفت:
آذربایجان یک کشور دوست و کشوری کلیدی با زمینه‌های همکاری بسیار است. این سفر نشان می‌دهد که یهودیان و مسلمانان اگر با هم در راه صلح حرکت کنند، اگر با هم گفت‌وگوی باز داشته باشند، می‌توانند دنیای خوبی ایجاد کنند و کارهای بزرگی انجام دهند.
هرتزوگ درباره ایران گفت:
ما به ساختار امنیت منطقه‌ای که از سوی ایران تهدید می‌شود نگاه می‌کنیم؛ موضوعی که عمیقاً در مورد آن صحبت کردیم و انتظار داریم همکاری‌های خود را در بسیاری از زمینه‌ها توسعه دهیم.
علی‌اف نیز پس از دیدار با هرتزوگ گفت:
آذربایجان سال‌هاست به تجهیزات اسرائیل دسترسی دارد و این به ما امکان می‌دهد که توان دفاعی خود را مدرن کنیم و از کشور، منافع ملی و تمامیت ارضی خود دفاع کنیم.
او همچنین گفت که کشورش به‌تازگی همکاری با اسرائیل را در زمینه امنیت سایبری آغاز کرده است.
الهام علی‌اف خطاب به هرتزوگ گفت:
ما در مورد دستور کار دو جانبه و همچنین مسائل منطقه‌ای گفت‌وگوهای بسیار خوبی داشتیم و من مطمئن هستم که در این سفر و در دیدار هیئت‌های دو طرف طیف وسیعی از موضوعات مورد بحث قرار خواهند گرفت و پس از بازدید شاهد تحولات مثبتی خواهیم بود.
اسرائیل و آذربایجان مدت‌هاست که روابط دفاعی نزدیکی دارند، به‌گفته مؤسسه تحقیقات صلح بین‌المللی استکهلم ۶۹ درصد از واردات تسلیحات آذربایجان در سال‌های ۲۰۱۶-۲۰۲۰ از اسرائیل بوده است. این میزان ۱۷ درصد از صادرات تسلیحات اسرائیل در آن دوره را تشکیل می‌دهد.
رؤسای جمهوری آذربایجان و اسرائیل همچنین در مورد همکاری‌های بیشتر در بخش انرژی از جمله سرمایه‌گذاری در گاز طبیعی اسرائیل گفت‌وگو کردند. حدود ۴۰ درصد نفت وارداتی به اسرائیل از آذربایجان است.
آذربایجان همچنین به کشاورزی و فن‌آوری آب اسرائیل، به‌ویژه در زمینه نمک‌زدایی برای مقابله با خشکسالی در این کشور علاقه‌مند است.
هرتزوگ و علی‌اف همچنین در مورد گردشگری بین دو کشور و افزایش شمار پروازهای مستقیم به بیش از چهار پرواز فعلی در هفته، گفت‌وگو کردند.
موشه آربل، وزیر بهداشت و کشور اسرائیل که هرتزوگ را در این سفر همراهی می‌کند نیز روز سه‌شنبه با تیمور موسی‌اف همتای آذربایجانی خود قراردادی را برای همکاری بیشتر در زمینه آموزش پزشکان، آمادگی اورژانسی و سلامت دیجیتال امضا کردند.
پس از دیدارهای اولیه، اسحاق هرتزوگ و همسرش میشال و الهام علی‌اف و همسرش مهربان علیوا ناهار را با هم صرف کردند.
هرتزوگ سپس تاج گلی را بر مزار حیدر علی‌اف، رئیس جمهوری سابق آذربایجان، پدر رئیس جمهوری فعلی، و مکان یادبود سربازان عثمانی کشته‌شده در آذربایجان در جنگ جهانی اول گذاشت.
رئیس جمهوری اسرائیل در مراسم ویژه‌ای که قرار است به‌مناسبت هفتادوپنجمین سالگرد استقلال اسرائیل برگزار شود شرکت خواهد کرد.
آذربایجان برای نخستین بار در ماه مارس امسال سفارت خود را در اسرائیل افتتاح کرد. اسرائیل از سال ۱۹۹۳ در باکو سفارت دارد.
باکو در گذشته در مورد باز کردن سفارت خود در اسرائیل مردد بود زیرا نمی‌خواست سایر کشورهای مسلمان را از خود دور و یا ایران را تحریک کند. اما توافق ابراهیم و نزدیکی اخیر اسرائیل با ترکیه که علی‌اف در آن نقش داشت نقطه عطفی در این زمینه بود.
سیاستمداران آذربایجان اقدام به افتتاح سفارت این کشور در اسرائیل را به اقدام ایران مربوط دانستند که در شهر «کوپان» مرکز استان «سیونیک جنوبی» ارمنستان کنسولگری باز کرد و از روابط نزدیک خود با ارمنستان خبر داد. آذربایجان در سال ۲۰۲۰ با ارمنستان جنگید.
سال گذشته، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران، اسرائیل را به حضور در سراسر آذربایجان متهم کرد. جمهوری اسلامی در یک سال گذشته رزمایش‌هایی را در مرز جمهوری آذربایجان برگزار کرده است. در پاسخ، علی‌اف پهپادهای انتحاری هاروپ اسرائیلی تولیدشده در کشورش را مستقر کرد.
اسحاق هرتزوگ پیش از آغاز سفرش در فرودگاه بن گوریون گفته بود جمهوری آذربایجان «یک کشور دوست و یک کشور مهم با زمینه‌های همکاری بسیار است». او تأکید کرده بود که «آذربایجان همسایه ایران به‌عنوان نیروی بی‌ثبات‌کننده در منطقه است. ایران به‌دنبال تضعیف اتحادهای صلح و امنیت اسرائیل در منطقه است».